Asociación de Gaiteiros Galegos
A Asociación de Gaiteiros Galegos (AGG) é unha asociación cultural constituída o 28 de maio de 1988 na vila de Melide.[1] A súa finalidade é o estudo, a conservación, o fomento e a divulgación da música tradicional galega.
Asociación de Gaiteiros Galegos | |
---|---|
Tipo | asociación cultural |
Campo de traballo | folclore e música tradicional galega |
Área de operación | Galicia |
Data de fundación | 28 de maio de 1988 |
Presidente/a | |
Traballos destacados | Aturuxo |
País | España |
Na rede | |
http://gaiteirosgalegos.gal | |
[ editar datos en Wikidata ] |
Historia
editarNa década de 1970 organizáronse na vila de Ortigueira unha serie de reunións, entre gaiteiros e artesáns, co fin de unificar criterios dentro do seu sector profesional. Nestas xuntanzas debatíase desde os prezos a estipular por actuación, en alboradas e romarías, até a estandarización das pezas das gaitas. Movíaos tamén o desexo de que os gaiteiros, moi desprestixiados durante o período franquista, volvesen a ocupar un lugar de importancia na sociedade galega, como tiña sido nos anos vinte e trinta do século XX.[2]
Andando o tempo, estas reunións pasaron a realizarse na vila de Melide. Alí, baixo a presidencia de Ricardo Portela, foron elaborados uns estatutos para a creación dunha organización formal. Dou comezo daquela un traballo de implantación por todo o país que desembocou na constitución da nova asociación o 28 de maio de 1988. A primeira asemblea de socios tivo lugar en Compostela, o 26 de febreiro de 1989. Dela saíu unha directiva presidida por Xosé Vicente Ferreirós, pasando Portela a ocupar a presidencia de honra de xeito vitalicio.[3]
Guerra das gaitas
editarFerreirós permaneceu no cargo até o 1993, momento no que foi substituído polo ferrolán Santiago Caneiro.[4] Durante esta década de 1990 a asociación viuse envolta nunha polémica coñecida como "a guerra das gaitas"[5]. O conflito veu motivado pola introdución en Galiza, con financiamento público, dun novo tipo de banda de gaitas de inspiración escocesa. A AGG opúxose a estas modificacións, entendendo que as mudanzas supuñan unha deturpación da tradición galega e mesmo unha ameaza para a súa continuidade. Esta confrontación marcou a actividade da asociación nos anos noventa. Finalmente, debido á redución das subvencións públicas,[6] o fenómeno das bandas de modelo escocés foi esmorecendo[7], pasando o número destas agrupacións de arredor de 150 nos anos 1993-94 a só unhas 20 no 2015.[8]
Durante estes anos de conflito a AGG continuou reforzándose. Aumentou o seu número de asociados e multiplicou a cantidade e calidade das súas actividades: Creou un portal web, comezou unha participación regular en emisións radiofónicas, editou revistas, discos, participou en mostras de instrumentos, xornadas etc. A directiva da organización mudou tamén, para dar cabida a xente procedente do sector baile tradicional.
Actualidade
editarNa primeira década do século XXI a asociación puxo a andar dous dos seus proxectos estrela: En novembro de 2008, iniciou a súa actividade en Lugo a Tradescola, unha escola presencial de música e baile tradicional onde se imparten clases semanais, cursos monográficos e outras actividades vencelladas á cultura tradicional;[9] E a Casa da Gaita, o primeiro museo dedicado integramente á gaita de fol. Está situado en Viascón (Cotobade), lugar de nacemento de Ricardo Portela. Nela inclúese unha exposición de instrumentos cedidos por diferentes artesáns da AGG.[10]
No ano 2015 produciuse outra mudanza na presidencia da asociación pasando a ocupala o luthier de Outeiro de Rei, Xaneco Tubío.
Memoria de actividades
editarAnuais
editar- Domingo das Mozas, o día grande das Festas do San Froilán de Lugo, onde convocados pola AGG se xuntan centos de gaiteiros polas rúas e no que os visitantes participan vestidos co traxe tradicional galego.[11]
- Mostra de instrumentos tradicionais de Pardiñas, unha exposición durante o festival de Pardiñas con artesáns de todo o país, considérase a máis antiga da Península Ibérica destas características;[12]
- Xantar Gaiteiro, un xantar festivo que vai rotando anualmente polas diferentes vilas.
- Memorial Ricardo Portela e Mostra de instrumentos tradicionais, desde o ano 2003 en colaboración co concello de Pontevedra.[13]
- Seminarios monográficos durante a Foliada de Melide.
- Congreso de ensinantes de música tradicional (2006-2011).
- Encontro de tocadores de trompa galega da Fonsagrada (2007-2009).
- Espazo de cultura tradicional no Festigal (desde 2008).
- Xornadas de baile tradicional (desde 2009).[14]
- Xornadas de percusión tradicional (desde 2012).
- Xornadas arredor da música tradicional (desde 2013).
- Xornadas sobre organoloxía da gaita (2014).
- Memorial Henrique Otero, concello de Vigo. (desde 2014).
- Xornadas sobre o serán, concello de Pazos de Borbén (desde 2015).
- Xornadas "a gaita no mar" (desde 2016).
- Xornadas da requinta (desde 2018).
Radio
editar- O recuncho da palleta. Emisión radiofónica emitida, desde o ano 2000, nas fins de semana dentro do programa Lume na Palleira da Radio Galega.[15]
- Rumboia. Espazo radiofónico da asociación en Openradio.[16]
Publicacións
editar- Aturuxo. Voceiro oficial da asociación desde o ano 2005.[17]
- Actas dos 1º e 2º congreso de ensinantes de música tradicional.
- O quiquiriqui. Libro CD-DVD editado no 2006. Recolle cantigas e tradicións do nadal.[18]
- Pelo Gato 24. Libro CD-DVD editado no 2007. Contén xogos tradicionais e cantigas infantís.[19]
- Trece Luás. Libro CD-DVD editado no 2009. Con cantigas tradicionais correspondentes aos diferentes meses do ano.[20]
- O berce das palletas. Libro editado no ano 2009. Explica o proceso de construción de palletas e pallóns.[21]
- Son do fol. Libro CD editado no ano 2012. Método infantil de iniciación á gaita.[22]
Notas
editar- ↑ "33 anos de traballo en prol da nosa cultura tradicional". gaiteirosgalegos.gal. Consultado o 2022-04-17.
- ↑ "Xaneco Tubío: “A música tradicional ten que estar en todas as festas e romarías”". Nós Diario. 2014-03-23. Consultado o 2022-04-28.
- ↑ "25 anos da Asociación de Gaiteiros Galegos". Aturuxo (14). 01/2015.
- ↑ "Presidente de honra e membro fundador da Asociación de Gaiteiros Galegos". culturagalega.org. 2019-07-16. Consultado o 2022-04-17.
- ↑ Asociación de Gaiteiros Galegos (1995). "A guerra das gaitas ... ¿ou as gaitas da guerra?". Do brillante (1).
- ↑ "La Asociación de Gaiteiros Galegos apoya a la Diputación en su negativa a ayudar a las escuelas de gaitas". Faro de Vigo (en castelán). 2015-09-15. Consultado o 2021-07-07.
- ↑ Ourense (2018-07-30). "Buscando relevo tras el auge y declive de las bandas de gaitas". Faro de Vigo (en castelán). Consultado o 2021-07-07.
- ↑ A gaita galega III. Naqueles tempos (Youtube) (TVG). 2016. p. 55m.31s.
- ↑ "Benvidos a Tradescola". gaiteirosgalegos.gal. Consultado o 2022-04-23.
- ↑ "A Casa da Gaita, historia da gaita de fol". gaiteirosgalegos.gal. Consultado o 2022-04-28.
- ↑ El Progreso de Lugo (10-10-2021). O Domingo das Mozas enche Lugo de música e xente (Youtube).
- ↑ "Os instrumentos tradicionais, protagonistas do Festival de Pardiñas, en Guitiriz". www.crtvg.es. Consultado o 2022-04-17.
- ↑ Cabaleiro, Ana (2021-07-07). "O XXII Memorial Ricardo Portela homenaxea ao gaiteiro e artesán ‘Xocas’". Concello de Pontevedra. Consultado o 2022-04-19.
- ↑ Asociación de Gaiteiros Galegos (10-2014). Xornadas de Baile Tradicional (2014) (Youtube).
- ↑ "Lume na Palleira". www.crtvg.es. Consultado o 2022-04-17.
- ↑ "Rumboia". A Radio de Pontevedra Viva. Arquivado dende o orixinal o 10 de xuño de 2022. Consultado o 2022-04-25.
- ↑ "Aturuxo 1 by agg.gal - Issuu". issuu.com. Consultado o 2022-04-19.
- ↑ Varios Artistas. "O Quiquiriqui". Inquedanzas sonoras. Consultado o 2022-04-19.
- ↑ "Pelo Gato 24". Inquedanzas sonoras. Consultado o 2022-04-19.
- ↑ "TRECE LÚAS XA Á VENDA". gaiteirosgalegos.gal. Consultado o 2022-04-19.
- ↑ "O Berce das Palletas. A construción de palletas e pallóns.". www.tutudanza.es. Arquivado dende o orixinal o 19 de maio de 2022. Consultado o 2022-04-19.
- ↑ "Son do Fol". gaiteirosgalegos.gal. Consultado o 2022-04-19.
Véxase tamén
editarLigazóns externas
editar- Publicacións da Asociación de Gaiteiros Galegos. - Issu.com.
- Asociación de Gaiteiros Galegos - TVG (A porta aberta nº 28 - 2023).