Navia de Suarna

Para outras páxinas con títulos homónimos véxase: Navia.

Navia de Suarna é un concello da provincia de Lugo, pertencente á comarca dos Ancares. Segundo o IGE en 2015 tiña 1.211 habitantes (1.615 no 2006, 1.680 no 2005, 1.732 no 2004, 1.807 no 2003). O seu xentilicio (véxase no Galizionario) é «naviego».

Navia de Suarna
Ponte medieval da Proba
Situación
Xentilicio	naviego
Xeografía
Provincia	Provincia de Lugo
Comarca	Comarca dos Ancares
Poboación	997 hab. (2022)
Área	242,6 km²
Densidade	4,11 hab./km²
Entidades de poboación	20 parroquias
Capital do concello	Navia de Suarna
Política (2019)
Alcalde	José Fernández Fernández (PSdeG-PSOE )
Concelleiros	BNG: 1 PPdeG: 3 PSdeG-PSOE: 5
Eleccións municipais en Navia de Suarna
Uso do galego (2011)
Galegofalantes	90,45%
Na rede
concellonaviadesuarna.es
[ editar datos en Wikidata ]

Xeografía

O concello, de 242 km², está situado ao leste da provincia de Lugo, no norte dos Ancares. Limita ao noroeste coa Fonsagrada, ao nordeste con Ibias (Asturias), ao suroeste con Cervantes e ao leste con Candín (provincia de León).

Está atravesado polo Río Navia, e polos seus afluentes Ser, Rao, Moia e Bullán. O cumio máis alto é o porto de Ancares (1680 m). Nas Penas de Frou existen unhas covas.

Poboación

Censo total	1.211 (2015)
Menores de 15 anos	41 (3.38 %)
Entre 15 e 64 anos	598 (49.38 %)
Maiores de 65 anos	572 (47.23 %)

Evolución da poboación de Navia de Suarna   Fontes: INE e IGE.
1900	1930	1950	1981	2004	2009	2011	2012	2013	2014	2015	2016	2017	2018	2019	2020	2021
6.670	6.633	6.546	3.773	1.732	1.441							{{{13}}}	{{{14}}}	{{{15}}}	{{{16}}}	{{{17}}}
(Os criterios de rexistro censual variaron entre 1900 e 2004, e os datos do INE e do IGE poden non coincidir.)

Historia

Hai restos megalíticos, como as mámoas e dolmens de Ferreirúa e Vilarpandín. Da cultura castrexa hai restos de até 25 castros, como os de Monterrío, O Coedo, Larxentes, Cantón e Cabanela (unidos por un corredor de 300 m), Cruz de Liñares, Casa do Río, Sevane, Vilela ou Galegos. Na parroquia de Rao está o Campamento romano da Recacha. En Moia, Quintá, Muñís e Ribón consérvanse pallozas.

Da idade media son as sepulturas de Abrente e Molmeán. O castelo de Navia ten a súa orixe no século XI. Pasou a mans dos Osorio e da casa de Altamira, e foi destruído durante a Gran Guerra Irmandiña, e rehabilitado posteriormente para vivendas. A ponte da Proba, sobre o río Navia, é de orixe romana. Ten un só arco apuntado, con muros altos e calzada empenada.

Patrimonio

A igrexa de san Miguel de Barcia conserva a ábsida románica, do século XIII. O templo de santa María de Rao é de nave rectangular, presbiterio con bóveda redonda sobre catro arcos, retablo maior do século XVIII e un retablo lateral renacentista, do século XVI. A igrexa de san Salvador de Mosteiro conserva a nave románica con armadura de madeira. A ábsida está formado por un tramo recto con bóveda de canón e o testeiro semicircular, con bóveda en cuarto de laranxa. Ten un retablo salomónico de tres fornelos no corpo principal. O templo de santo Estevo de Vilarpandín ten tres naves, con presbiterio na cabeceira e dúas sancristías nos laterais. Conserva tallas dos séculos XV e XVI.

En san Xosé de Muñís hai unha capela con retablo barroco, de tres fornelos e catro columnas salomónicas. outras capelas de importancia son as de Abrente, Marcelín e Molmeán.

Dentro da arquitectura civil, amais das pallozas e piornos, existen diversos muíños, pombais e cortíns, en Pan do Zarco e Vispeiro.

Gastronomía

Nesta zona faise o queixo do Cebreiro. Outros produtos da zona son produtos de caza e pesca e as androllas, produto derivado do porco do que o domingo de entroido se celebra a festa da androlla.

Galería de imaxes

Artigo principal: Galería de imaxes de Navia de Suarna.

• 

  Mapa das parroquias do concello de Navia de Suarna

• 

  A Proba de Navia, vista desde Freixís.

• 

  Val do río Ser.

• 

  Ponte da Proba.

Lugares de Navia de Suarna

Para unha lista completa de todos os lugares do concello de Navia de Suarna vexa: Lugares de Navia de Suarna.