Fórum Universal das Culturas 2004

O Fórum Universal das Culturas 2004 ou Fórum de Barcelona 2004 foi a primeira edición do Fórum Universal das Culturas, que se organizou entre o 9 de maio e o 26 de setembro de 2004 en Barcelona (España). A idea de organizar este evento xurdiu en 1996, cando o entón alcalde de Barcelona, Pasqual Maragall propuxo a celebración dun grande acontecemento cultural durante o ano 2004. En novembro do ano 1997 a 29ª Conferencia Xeral da Unesco aprobou o proxecto do Fórum Barcelona 2004 por unanimidade. Durante este período traballouse na definición do acontecemento e do recinto onde este debía celebrarse. O orzamento foi de 324 millóns de euros.

Vista aérea do Fórum

O Fórum Barcelona baseouse en tres eixos temáticos, o desenvolvemento sostible, as condicións para a paz e a diversidade cultural. Estes temas foron tratados mediante exposicións, espectáculos e congresos internacionais, que se concentraron especialmente nun recinto de 30 hectáreas, construído especialmente para albergar este acontecemento.

Ao longo dos 141 días que durou dito evento, o recinto do Fórum recibiu a visita de 3 323 123 persoas. A pesar de que durante as últimas semanas, tivo que pechar portas algúns días pola excesiva afluencia de público, o cómputo final de visitas estivo por baixo das estimacións iniciais, que calculaban cinco millóns de visitantes. No conxunto de actividades do Fórum, tanto dentro como fóra do recinto, participaron máis de seis millóns de persoas.

As actividades celebradas fóra do recinto e que máis persoas mobilizaron foron o Entroido de Carlinhos Brown e o Festival do Mar, unha gran concentración de veleiros que foi acompañada de actividades diversas.

Organización do evento

editar

O evento foi organizado polo concello de Barcelona, a Generalitat de Cataluña, o Goberno español e a Unesco. Tras a celebración do Fórum, constituíuse unha organización, a Fundación Fórum, formada por representantes destas catro institucións, que se encargará de avalar e ditaminar as futuras sedes do evento.

Conferencias e participantes

editar
 
Espectáculo "Mover el mundo"

Contou coa participación de 246 ONGs, entre as que destacan Save the Children, Manos Unidas e Oxfam Intermón, así como tamén de axencias da ONU e organismos internacionais, como a UNESCO, ACNUR, UN-HABITAT e o Comité Internacional da Cruz Vermella. Estas organizacións colaboraron na instalación dalgunhas exposicións e de tendas de comercio xusto.

Os congresos e conferencias contaron con máis de 2.400 relatoras, todos eles personalidades do mundo político, cultural, espiritual e científico, destacando a presenza de varios premios Nobel. Algúns dos participantes máis coñecidos foron Mikhail Gorbachev, Luiz Inácio Lula da Silva, Angelina Jolie, Rigoberta Menchú, Carlos Fuentes, José Saramago, Salman Rushdie, Pedro Duque, Lionel Jospin, Romano Prodi, Valéry Giscard d'Estaing, Frank Gehry ou Felipe González. Os principais congresos que se celebraron foron o Parlamento Mundial das Relixións e o Festival Mundial da Mocidade. Tras finalizar o Fórum elaborouse unha carta onde se recolleron as principais ideas xurdidas destas conferencias, que se deu a coñecer como Declaración de Barcelona, así como tamén todas as propostas xurdidas nunha listaxe de compromisos e acordos.

No marco deste Fórum celebrouse o IV Foro de Autoridades Locais para a Inclusión Social de Porto Alegre que aprobou o 8 de maio de 2004 a Axenda 21 da cultura.

No que refire aos discursos de inauguración e clausura do Fórum Barcelona 2004, interviñeron o rei de España, Xoán Carlos I; o Presidente do Goberno de España, José Luis Rodríguez Zapatero; o director xeral da Unesco, Koichiro Matsuura; o Presidente da Generalitat de Cataluña, Pasqual Maragall; o alcalde de Barcelona, Joan Clos; e o alcalde de Sant Adrià de Besòs, Jesús María Canga. A cerimonia de clausura contou coa participación de altos representantes da política mexicana, que tomaron a substitución do Fórum, para a celebración no ano 2007 da segunda edición na cidade de Monterrey.

Recinto

editar
Artigo principal: Parc del Fòrum.
 
Placa solar fotovoltaica do Fórum

O recinto do Fórum situouse nun espazo próximo á desembocadura do río Besòs, en terreos gandos ao mar fronte ao litoral do Barrio do Besòs e do Maresme de Barcelona e en Sant Adrià de Besòs, nunha área construída e remodelada en profundidade especialmente para a celebración do acontecemento. Este espazo consta de dúas grandes edificacións: o Edificio Fórum dos arquitectos suízos Jacques Herzog e Pierre de Meuron e o Centro de Convencións Internacional de Barcelona. Nestes espazos celebráronse os congresos e diversas exposicións de gran formato.

Sobre os edificios esténdese unha inmensa praza de 16 hectáreas, a segunda máis grande do mundo, que ocupaba a maior parte do recinto do Fórum. Alí desenvolvéronse as principais actividades do acontecemento. A praza esconde no seu subsolo unha estación depuradora e dispón de tomas de servizos e dunha rede de fibra óptica que permite a celebración de grandes actos. Tras a celebración do evento foi construída unha estrutura con paneis de captación solar, que se suman a outra gran placa solar fotovoltaica, xa construída, situada nun dos extremos da chaira. Ademais, este espazo levántase parcialmente sobre terreo gañado ao mar. Por estes motivos, esta praza foi galardoada co premio ao mellor Hiper-Proxecto na Bienal de arquitectura de Venecia.

O recinto do Fórum ocupaba tamén un gran porto deportivo que acolleu diversas exposicións, zonas de xogo, carpas de circo, un cabaret e zonas de restauración. Neste espazo atopábase a exposición estrela do Fórum, "Os Guerreiros de Xi'an" e o espectáculo inaugural, que se repetiu cada noite.

Finalmente, constituíano dous parques e unha zona de baños, formada por diversas piscinas de auga do mar. Un dos parques, deseñado polo prestixioso arquitecto español Alejandro Zaera Polo, aproveita o desnivel que hai entre a praza e o mar para xerar un sistema de dunas artificiais onde se integran dous auditorios ao aire libre, que acollían dous dos principais espectáculos do Fórum.

Actualmente o recinto do Fórum pretende compaxinar a súa actividade congresual e de negocios, coas actividades lúdicas e turísticas. A miúdo, cualificouse este espazo de frío pola gran magnitude deste e pola imposibilidade de plantar vexetación na chaira, debido á presenza dunha estación depuradora no subsolo. Con todo, varios dos seus espazos e edificacións recibiron diversos premios de arquitectura e deseño, e o conxunto da operación urbanística está valorada de forma moi positiva polos expertos.

Véxase tamén

editar

Ligazóns externas

editar