Dalatias licha é unha especie de tiburón selaquimorfo da orde dos escualiformes (Squaliformes) e familia dos dalatíidos (Dalatiidae), única do xénero Dalatias.

Dalatias licha
Rango fósil: eoceno medio - actualidade [1]
Estado de conservación
Case ameazada (NT)
Case ameazada
Clasificación científica
Reino: Animalia
Filo: Chordata
Subfilo: Vertebrata
Clase: Chondrichthyes
Subclase: Elasmobranchii
Orde: Squaliformes
Familia: Dalatiidae
Xénero: Dalatias
Rafinesque, 1810
Especie: D. licha
Nome binomial
Dalatias licha
(Bonnaterre, 1788)
Distribución de Dalatias licha
Distribución de Dalatias licha

Distribución de Dalatias licha
Sinonimia
Dalatias sparophagus* Rafinesque, 1810
Dalatias tachiensis Shen & Ting, 1972
Pseudoscymnus boshuensis Herre, 1935
Scymnorhinus brevipinnis Smith, 1936
Scymnorhinus phillippsi Whitley, 1931
Scymnus aquitanensis* de la Pylaie, 1835
Scymnus vulgaris Cloquet, 1822
Squalus americanus Gmelin, 1789
Squalus licha Bonnaterre, 1788
Squalus nicaeensis Risso, 1810
Squalus scymnus Voigt, 1832

* sinónimo ambiguo

Taxonomía

editar

A especie foi orixinalmente descrita como Squalus licha polo naturalista francés Pierre Joseph Bonnaterre en 1788, no seu Tabeau encyclopédique et méthodique des trois regnes de la naturaleza. Despois foi colocada no seu propio xénero, Dalatias, que viña do sinónimo de Constantine Samuel Rafinesque 1810 Dalatias sparophagus para S. licha. Porén, algunhas autoridades argumentaron que D. sparophagus é un nomen dubium, e prefiriron utilizar o seguinte nome de xénero dispoñíbel, Scymnorhinus.[2]

O nome do xénero Dalatias deriva do grego δαλός dalós, "facho".[3] O nome específico licha vén do francés la liche, antigo nome deste tiburón.[4]

Filoxenia e evolución

editar

Estudos cladísticos comprobaron que os parentes máis achegados de Dalatias licha son os tiburóns d xénero Isistius, cos que comparten varias particularidades da dentición, do esqueleto e a musculatura.[5][6]

Pénsase que Dalatias e Isistius diverxeron evolutivamente pouco despois dos tempos da transición entre o cretáceo e o Terciario (hai 65,5 millóns de anos), como parte dunha radiación adaptativa de escualos nas profundidades do mar en hábitats relativamente superficiais.[5]

Os restos fósiles máis antigos (dentes) que pertencen inequivocamente ao Dalatias licha datan do eoceno medio (entre 43,0-37,0 Ma), e foron achados en Nova Zelandia.[1]

Descrición

editar

Bioloxía

editar
 
Cabeza de Dalatias licha, mostrando os grandes ollos, o fociño curto e os labios.
 
Mandíbulas de Dalatias licha.

Distribución e hábitat

editar

Dalatias licha distribúese case en todas as augas en temperadas e tropicais do globo, pero con poboacións moi distantes entre si, co que hai poucas probabilidades de ointercambio xenético entre elas.[7] Non se rexistrou a súa presenza no Pacífico oriental nin no norte do océano Índico. No Atlántico norte, encóntrase no banco Georges (ao leste do estado de Massachusetts, Estados Unidos) e no norte do golfo de México, no mar do Norte, en particular ao redor das illas Británicas, no oeste e centro do Mediterráneo, en Madeira e os Azores, así como no norte do golfo de Guinea. No océano Índico encóntrase en Suráfrica e Mozambique. No Pacífico, no Xapón, Xava, Australia e Nova Zelandia e nas illas Hawai. Hai un só rexistro desta especie no Atlántico sur, fronte ás costas do Brasil.[2][8][9]

Especie de augas profundas, é común a unha profundidade de 600 m, pero capturáronse exemplares desde a superficie até unha profundidade de 1880 m.[9][10]

Nos Azores este tiburón segrégase por sexos, sendo as femias máis comúns a profundidades duns 1.650 m e os machos en torno aos 412–418 m.[11]

Habita nas zonas exterior e superior do noiro continental, e tamén ao redor das illas oceánicas e montes submarinos.[12] É o único membro da súa familia que adopita encontrarse cerca do fondo do mar, aínda que en ocasións capturouse a menos profundidade.[12]

Alimentación

editar

No seu tracto dixestivo se encontraron peixes óseos pertencentes ás families dos cauliodóntidos, estómidos, arxentínidos, paralepídidos, cloroftálmidos, mictófidos, gonostomátidos, macrúridos, gádidos, merluccíidos, apogónidos, escorpénidos e escómbridos; peixes cartilaxinosos como raias, mixíns, e outros; invertebrados como luras, polbos, anfípodos, isópodos, lagostas, gambas e vermes poliquetos.

Reprodución

editar

É ovovivíparo aplacentario. As femeias paren de 10 a 16 crías que miden uns 30 cm de lonxitude ao naceren.

Os machos maduran sexualmente cando alcanzan entre 77 e 121 cm, e as femeias cando miden de 117 a 159 cm.

En Galicia

editar

Rodríguez Villanueva et al. citan a especie Dalatias licha como presente, ocasionalmente, nas augas galegas.[13]

  1. 1,0 1,1 Keyes, I. W. (1984): "New records of fossil elasmobranch genera Megascyliorhinus, Centrophorus, and Dalatias (Order Selachii) in New Zealand". New Zealand Journal of Geology and Geophysics 27: 203–216.
  2. 2,0 2,1 Compagno, L. J. V. (1984): Sharks of the World: An Annotated and Illustrated Catalogue of Shark Species Known to Date. Roma: FAO, pp. 63–64.
  3. Froese, Rainer, e Daniel Pauly, eds. (2009): Dalatias licha en FishBase. Versión xuño de 2009.
  4. Bonnaterre, P. J. (1788): Tableau encyclopédique et méthodique des trois regnes de la nature. Chez Panckoucke, p. 12.
  5. 5,0 5,1 Adnet, S. e Cappetta, H. (2001): "A palaeontological and phylogenetical analysis of squaliform sharks (Chondrichthyes: Squaliformes) based on dental characters" Lethaia 34 (3): 234–248.
  6. Shirai, S. (1966): "Phylogenetic Interrelationships of Neoselachians (Chondrichthyes: Euselachii) en Stiassny, M. L. J.; Parenti, L. R. e Johnson, G. D. (eds.) Interrelationships of Fishes. Academic Press. ISBN 0-12-670950-5, pp. 9–34.
  7. Fowler, S. L.; Cavanagh, R. D.; Camhi, M.; Burgess, G. H.; Cailliet, G. M.; Fordham, S. V.; Simpfendorfer, C. A. e Musick, J. A. (2005): Sharks, Rays and Chimaeras: The Status of the Chondrichthyan Fishes. International Union for Conservation of Nature and Natural Resources. ISBN 2-8317-0700-5, pp. 230–231.
  8. Blasdale, T., F. Serena, C. Mancusi, J. Guallart e N. Ungaro (2006): Dalatias licha na Lista vermella da IUCN
  9. 9,0 9,1 Soto, J. M. R. e Mincarone, M. M. (2001): "First record of kitefin shark, Dalatias licha (Bonnaterre, 1788) (Chondrichthyes, Dalatiidae), in the south Atlantic" Mare Magnun 1 (1): 23-26.
  10. Bester, C. e Burgess, G. Biological Profiles: Kitefin Shark Arquivado 02 de xuño de 2013 en Wayback Machine.. Florida Museum of Natural History Ichthyology Department.
  11. Kiraly, S. J., J. A. Moore e P. H. Jasinski (2003): "Deepwater and Other Sharks of the U.S." Atlantic Ocean Exclusive Economic Zone. Marine Fisheries Review65 (4): 1–63.
  12. 12,0 12,1 Carrier, J. C.; Musick, J. A. e Heithaus, M. R. (2004): Biology of Sharks and Their Relatives. CRC Press. ISBN 0-8493-1514-X, p. 58.
  13. Rodrñíguez Villanyheva et al. (1992).

Véxase tamén

editar

Bibliografía

editar
  • Compagno, Leonard; Marc Dando & Sarah Fowler (2005): Sharks of the World. New Jersey: Princeton University Press. ISBN 0-691-12072-2.
  • Nelson, Joseph S. (2006): Fishes of the World. John Wiley & Sons. ISBN 0-471-25031-7.
  • Rodríguez Villanueva, X. L. e Xavier Vázquez (1992): Peixes do mar de Galicia. (I) Lampreas raias e tiburóns. Vigo: Edicións Xerais de Galicia. ISBN 84-7507-654-8.

Outros artigos

editar