Carolina Michaëlis de Vasconcelos

Carolina Wilhelma Michaëlis de Vasconcelos, nada en Berlín o 15 de marzo de 1851 e finada en Porto o 22 de outubro de 1925, foi unha crítica literaria, escritora, lexicógrafa e investigadora portuguesa de orixe prusiana. Está considerada unha das grandes personalidades da filoloxía portuguesa, e foi a primeira muller que impartiu clase nunha universidade portuguesa, e unha das primeiras en entrar na Academia das Ciencias de Lisboa. Ten grande importancia como mediadora entre a cultura portuguesa e a cultura alemá.

Carolina Michaëlis de Vasconcelos

Nome orixinal	(pt) Carolina Wilhelma Michaëlis de Vasconcelos
Biografía
Nacemento	15 de marzo de 1851 Berlín
Morte	16 de novembro de 1925 (74 anos) Porto, Portugal
Datos persoais
País de nacionalidade	Portugal Reino de Prusia Reino de Portugal
Actividade
Ocupación	crítica literaria , profesora universitaria , lexicógrafa , escritora , romanista
Empregador	Universidade de Coímbra Universidade de Lisboa
Lingua	Lingua alemá, lingua portuguesa e lingua castelá
Familia
Cónxuxe	Joaquim de Vasconcelos
Pai	Gustav Michaelis (pt)
Irmáns	Henriette Michaelis (pt)
Premios  Oficial da Ordem de Santiago da Espada (pt)

Traxectoria

Nada en Berlín (por entón capital de Prusia, na Confederación Xermánica), foi a máis nova dos cinco fillos do profesor Gustav Michaëlis e de Henriette Louise Lobeck. A súa irmá Henriette Michaëlis foi lexicógrafa e autora dos primeiros dicionarios Michaelis. Desde nova interesouse polos idiomas. Foi instruída polo seu pai, polo filólogo Eduard Matzner e por Carl Goldbeck. En 1867 comezou a publicar en revistas alemás especializadas, e con 20 anos traballaba como tradutora e intérprete no Ministerio do Interior de Alemaña para os asuntos da Península Ibérica. Tamén colaboraba nas Brockhaus Enzyklopädie e o Meyers Konversations-Lexikon, e en varias revistas e periódicos internacionais, como a Bibliografia Crítica de História e Literatura dirixida por Francisco Adolfo Coelho.

En 1876, durante a súa colaboración luso-xermánica e logo do polémico caso da "Questión do Fausto", na que foi bastante criticada a versión traducida da obra Fausto de Goëthe feita por António Feliciano de Castilho, Carolina coñeceu Joaquim António da Fonseca de Vasconcelos, musicólogo e historiador de arte portugués, con quen iniciou unha longa correspondencia epistolar que deu paso a unha relación amorosa a distancia. El, en plena terceira guerra carlista, atravesou os Pireneos a cabalo para ir visitala. Casaron en Berlín, e Carolina recibiu a dupla cidadanía.

D. Carolina Michaëlis de Vasconcellos cos seus netos maiores, Manuel e Joaquim Ernesto (1911). Fotografía de Magalhães e C.ª, Porto.

Foron vivir a Portugal, entre a localidade de Vasconcelos, no distrito de Braga, e as cidades de Lisboa e Porto, amais da pasar as vacacións en Águas Santas. Se ben dedicou os primeiros anos á vida familiar, nunca deixou os estudos e investigacións. En decembro de 1877 naceu o seu primeiro e único filo, Carlos Joaquim Michaëlis de Vasconcelos. Nos primeiros meses de embarazo frecuentaba a biblioteca do Palacio Nacional da Ajuda para recoller información dados sobre a lingua e literatura portuguesa, especialmente no seu período arcaico. O seu traballo de investigación levouna a ter correspondencia con Eugénio de Castro, Antero de Quental, João de Deus de Nogueira Ramos, Henrique Lopes de Mendonça, José Leite de Vasconcelos, o Conde de Sabugosa, Teófilo Braga, Trindade Coelho, Anselmo Braamcamp Freire, Sousa Viterbo, Alexandre Herculano, os médicos e escritores António Egas Moniz e Ricardo Jorge, os españois Marcelino Menéndez Pelayo e Ramón Menéndez Pidal, así como outros autores franceses, ingleses e alemáns.

En 1901 o rei Carlos I de Portugal concedeulle a insignia de oficial da Orde Militar de Sant'Iago da Espada.

En 1911 foi nomeada profesora de Filoloxía Xermánica da Universidade de Lisboa. Ao ano seguinte pediu a transferencia para a Universidade de Coímbra, onde impartiu dous cursos de Filoloxía (románica e portuguesa) e tres de lingua e literatura alemá. En 1912 foi escollida, xunto con Maria Amália Vaz de Carvalho, para a Academia das Ciências de Lisboa.

Entre 1924 e 1927 dirixiu a revista Lusitânia, e en 1926 o Conselho Nacional das Mulheres Portuguesas elixiuna presidente honoraria, prestándolle homenaxe cun número especial na revista Alma Feminina.

Foi soterrada no cemiterio de Agramonte.

Homenaxes

Rúa de Carolina Michaëlis en Berlín, a súa cidade natal.

En 1932 o Concello de Lisboa aprobou darlle o seu nome a unha rúa, mais o proxecto non se levou a cabo até 1972, cando se aprobou nomear unha vía na zona do Calhariz de Benfica. O seu nome figura tamén na toponimia dos concellos de Berlín, Oeiras (Linda-a-Velha), Odivelas (Ramada), Maia (Águas Santas), Porto, Seixal (Corroios) e Loures.

Tamén leva o seu nome un instituto e unha estación de metro da cidade do Porto.

Obras

• Poesias de Francisco de Sá de Miranda: Edição critica feita sobre cinco manuscriptos ineditos e todas as edições impressas: Acompanhada de um estudo sobre o poeta, variantes, notas, glossario, um retrato e cinco facsimiles, Halle, Max Niemeyer (1880)
• Poesias de Sá de Miranda (1885)
• História da Literatura Portuguesa (1897)
• A Infanta D. Maria de Portugal e as suas Damas (1521-1577) (1902)
• Cancioneiro da Ajuda (2 volumes; 1904)
• Dicionário Etimológico das Línguas Hispânicas
• Estudos sobre o Romanceiro Peninsular: Romances Velhos em Portugal
• As Cem Melhores Poesias Líricas da Língua Portuguesa (1914)
• A Saudade Portuguesa (1914)
• Loiros, Á Excellentissima Senhora D. Gloria Castanheira (1919)
• Notas Vicentinas: Preliminares de uma Edição Crítica das Obras de Gil Vicente (1920-1922)
• Autos Portugueses de Gil Vicente y dela Escuela Vicentina (1922)
• Mil Provérbios Portugueses

Véxase tamén

Ligazóns externas

• Biografía de Carolina Michaëlis no Instituto Camões.