O CTGF (factor de crecemento do tecido conectivo), tamén coñecido como CCN2 (factor de rede de comunicación celular 2),[1][2] é unha proteína matricelular da familia CCN das proteínas que se unen á heparina asociadas coa matriz extracelular.[3][4][5] O CTGF ten importantes funcións en moitos procesos biolóxicos, como a adhesión celular, migración celular, proliferación celular, anxioxénese, desenvolvemento do esqueleto e reparación de feridas nos tecidos, e está directamente implicado na enfermidade fibrótica e varias formas de cancro.[1][2][6]

CCN2
Estruturas dispoñibles
PDBBuscar ortólogos: PDBe, RCSB
Identificadores
Nomenclatura
SímbolosCCN2 (HGNC: 2500) CTGF
Identificadores
externos
LocusCr. 6 q23.2
Padrón de expresión de ARNm
Máis información
Ortólogos
Especies
Humano Rato
Entrez
1490 14219
Ensembl
Véxase HS Véxase MM
UniProt
P29279 P29268
RefSeq
(ARNm)
NM_001901 NM_010217
RefSeq
(proteína) NCBI
NP_001892 NP_034347
Localización (UCSC)
Cr. 6:
131.95 – 131.95 Mb
Cr. 10:
24.47 – 24.47 Mb
PubMed (Busca)
1490


14219

Estrutura e unión a moléculas editar

Os membros da familia de proteínas CCN (do inglés cellular communication network, rede de comunucación celular), incluíndo o CTGF ou CCN2, caracterízanse estruturalmente por ter catro dominios ricos en cisteína conservados. Estes dominios son, desde o N- ao C-terminal, o dominio de factor de crecemento similar á insulina (IGFBP), o dominio de repeticións de von Willebrand tipo C (vWC), o dominio de repetición de trombospondina tipo 1 (TSR), e un dominio C-terminal (CT) cun motivo de nó de cisteína. O CTGF exerce as súas funcións uníndose a varios receptores da superficie celular de modo dependente de contexto, entre os que están os receptores de integrinas,[7][8][9] proteoglicanos do heparán sulfato (HSPGs) da superficie celular,[10] LRPs,[11] e TrkA.[12] Ademais, o CTGF tamén se une a factores de crecemento e proteínas da matriz extracelular. A metade N-terminal do CTGF interacciona co agrecano,[13] o dominio TSR interacciona co VEGF,[14] e o dominio CT interacciona con membros da superfamilia do TGF-β, fibronectina, perlecano, fibulina-1, slit, e mucinas.[1][2]

Papel no desenvolvemento editar

Os ratos knockout co xene Ctgf inactivado morren ao nacer debido estrés respiratorio como resultado dunha grave condrodisplasia.[15] Os ratos nulos para Ctgf tamén mostran defectos na anxioxénese, cunha alteración da interacción entre as células endoteliais e os pericitos e deficiencia de coláxeno IV na membrana basal endotelial.[16] O CTGF é tamén importante para o desenvolvemento da célula beta pancreática,[17] e é esencial para o desenvolvemento normal dos folículos ováricos e da ovulación.[18]

Importancia clínica editar

O CTGF está asociado coa curación de feridas e virtualmente con todas as patoloxías fibróticas.[5][19] Pénsase que o CTGF pode cooperar co TGF-β para inducir unha fibrose sostida[20] e para exacerbar a produción da matriz extracelular en asociación don outras condicións indutoras da fibrose.[19] A sobreexpresión do CTGF en fibroblastos promove a fibrose na derma, riles e pulmóns,[21] e a deleción do Ctgf en fibroblastos e células do músculo liso reduce grandemente a fibrose da pel inducida pola bleomicina.[22]

Ademais da fibrose, a expresión aberrante do CTGF está tamén asociada con moitos tipos de tumores malignos, nefropatía diabética[23] e retinopatía, artrite e doenzas cardiovasculares. Varios ensaios clínicos están actualmente en marcha para investigar o valor terapéutico do CTGF na fibrose, nefropatía diabética e cancro pancreático.[1]

O CTGF (CCN2) foi implicado recentemente en trastornos de estado de ánimo, especialmente no período posparto; estes efectos poden ser mediados polos seus efectos sobre a mielinización.[24]

Notas editar

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 Jun JI, Lau LF (decembro de 2011). "Taking aim at the extracellular matrix: CCN proteins as emerging therapeutic targets". Nat Rev Drug Discov 10 (12): 945–63. PMC 3663145. PMID 22129992. doi:10.1038/nrd3599. 
  2. 2,0 2,1 2,2 Hall-Glenn F, Lyons KM (outubro de 2011). "Roles for CCN2 in normal physiological processes". Cell. Mol. Life Sci. 68 (19): 3209–17. PMC 3670951. PMID 21858450. doi:10.1007/s00018-011-0782-7. 
  3. Chen CC, Lau LF (abril de 2009). "Functions and mechanisms of action of CCN matricellular proteins". Int. J. Biochem. Cell Biol. 41 (4): 771–83. PMC 2668982. PMID 18775791. doi:10.1016/j.biocel.2008.07.025. 
  4. Holbourn KP, Acharya KR, Perbal B (outubro de 2008). "The CCN family of proteins: structure-function relationships". Trends Biochem. Sci. 33 (10): 461–73. PMC 2683937. PMID 18789696. doi:10.1016/j.tibs.2008.07.006. 
  5. 5,0 5,1 Leask A, Abraham DJ (decembro de 2006). "All in the CCN family: essential matricellular signaling modulators emerge from the bunker". J. Cell Sci. 119 (Pt 23): 4803–10. PMID 17130294. doi:10.1242/jcs.03270. 
  6. Kubota S, Takigawa M (agosto de 2011). "The role of CCN2 in cartilage and bone development". J Cell Commun Signal 5 (3): 209–17. PMC 3145877. PMID 21484188. doi:10.1007/s12079-011-0123-5. 
  7. Babic AM, Chen CC, Lau LF (abril de 1999). "Fisp12/mouse connective tissue growth factor mediates endothelial cell adhesion and migration through integrin αvβ3, promotes endothelial cell survival, and induces angiogenesis in vivo". Mol. Cell. Biol. 19 (4): 2958–66. PMC 84090. PMID 10082563. doi:10.1128/mcb.19.4.2958. 
  8. Jedsadayanmata A, Chen CC, Kireeva ML, Lau LF, Lam SC (agosto de 1999). "Activation-dependent adhesion of human platelets to Cyr61 and Fisp12/mouse connective tissue growth factor is mediated through integrin αIIbβ3". J. Biol. Chem. 274 (34): 24321–7. PMID 10446209. doi:10.1074/jbc.274.34.24321. 
  9. Schober JM, Chen N, Grzeszkiewicz TM, Jovanovic I, Emeson EE, Ugarova TP, Ye RD, Lau LF, Lam SC (xuño de 2002). "Identification of integrin alpha(M)beta(2) as an adhesion receptor on peripheral blood monocytes for Cyr61 (CCN1) and connective tissue growth factor (CCN2): immediate-early gene products expressed in atherosclerotic lesions". Blood 99 (12): 4457–65. PMID 12036876. doi:10.1182/blood.V99.12.4457. 
  10. Gao R, Brigstock DR (marzo de 2004). "Connective tissue growth factor (CCN2) induces adhesion of rat activated hepatic stellate cells by binding of its C-terminal domain to integrin α(v)β(3) and heparan sulfate proteoglycan". J. Biol. Chem. 279 (10): 8848–55. PMID 14684735. doi:10.1074/jbc.M313204200. 
  11. Segarini PR, Nesbitt JE, Li D, Hays LG, Yates JR, Carmichael DF (novembro de 2001). "The low density lipoprotein receptor-related protein/alpha2-macroglobulin receptor is a receptor for connective tissue growth factor". J. Biol. Chem. 276 (44): 40659–67. PMID 11518710. doi:10.1074/jbc.M105180200. 
  12. Wahab NA, Weston BS, Mason RM (febreiro de 2005). "Connective tissue growth factor CCN2 interacts with and activates the tyrosine kinase receptor TrkA" (PDF). J. Am. Soc. Nephrol. 16 (2): 340–51. PMID 15601748. doi:10.1681/ASN.2003100905. 
  13. Aoyama E, Hattori T, Hoshijima M, Araki D, Nishida T, Kubota S, Takigawa M (xuño de 2009). "N-terminal domains of CCN family 2/connective tissue growth factor bind to aggrecan". Biochem. J. 420 (3): 413–20. PMID 19298220. doi:10.1042/BJ20081991. 
  14. Hashimoto G, Inoki I, Fujii Y, Aoki T, Ikeda E, Okada Y (setembro de 2002). "Matrix metalloproteinases cleave connective tissue growth factor and reactivate angiogenic activity of vascular endothelial growth factor 165". J. Biol. Chem. 277 (39): 36288–95. PMID 12114504. doi:10.1074/jbc.M201674200. 
  15. Ivkovic S, Yoon BS, Popoff SN, Safadi FF, Libuda DE, Stephenson RC, Daluiski A, Lyons KM (xuño de 2003). "Connective tissue growth factor coordinates chondrogenesis and angiogenesis during skeletal development". Development 130 (12): 2779–91. PMC 3360973. PMID 12736220. doi:10.1242/dev.00505. 
  16. Hall-Glenn F, De Young RA, Huang BL, van Handel B, Hofmann JJ, Chen TT, Choi A, Ong JR, Benya PD, Mikkola H, Iruela-Arispe ML, Lyons KM (2012). "CCN2/connective tissue growth factor is essential for pericyte adhesion and endothelial basement membrane formation during angiogenesis". PLOS ONE 7 (2): e30562. Bibcode:2012PLoSO...730562H. PMC 3282727. PMID 22363445. doi:10.1371/journal.pone.0030562. 
  17. Crawford LA, Guney MA, Oh YA, Deyoung RA, Valenzuela DM, Murphy AJ, Yancopoulos GD, Lyons KM, Brigstock DR, Economides A, Gannon M (marzo de 2009). "Connective tissue growth factor (CTGF) inactivation leads to defects in islet cell lineage allocation and beta-cell proliferation during embryogenesis". Mol. Endocrinol. 23 (3): 324–36. PMC 2654514. PMID 19131512. doi:10.1210/me.2008-0045. 
  18. Nagashima T, Kim J, Li Q, Lydon JP, DeMayo FJ, Lyons KM, Matzuk MM (outubro de 2011). "Connective tissue growth factor is required for normal follicle development and ovulation". Mol. Endocrinol. 25 (10): 1740–59. PMC 3182424. PMID 21868453. doi:10.1210/me.2011-1045. 
  19. 19,0 19,1 Brigstock DR (marzo de 2010). "Connective tissue growth factor (CCN2, CTGF) and organ fibrosis: lessons from transgenic animals". J Cell Commun Signal 4 (1): 1–4. PMC 2821473. PMID 19798591. doi:10.1007/s12079-009-0071-5. 
  20. Mori T, Kawara S, Shinozaki M, Hayashi N, Kakinuma T, Igarashi A, Takigawa M, Nakanishi T, Takehara K (outubro de 1999). "Role and interaction of connective tissue growth factor with transforming growth factor-beta in persistent fibrosis: A mouse fibrosis model". J. Cell. Physiol. 181 (1): 153–9. PMID 10457363. doi:10.1002/(SICI)1097-4652(199910)181:1<153::AID-JCP16>3.0.CO;2-K. 
  21. Sonnylal S, Shi-Wen X, Leoni P, Naff K, Van Pelt CS, Nakamura H, Leask A, Abraham D, Bou-Gharios G, de Crombrugghe B (maio de 2010). "Selective expression of connective tissue growth factor in fibroblasts in vivo promotes systemic tissue fibrosis". Arthritis Rheum. 62 (5): 1523–32. PMC 3866029. PMID 20213804. doi:10.1002/art.27382. 
  22. Liu S, Shi-wen X, Abraham DJ, Leask A (xaneiro de 2011). "CCN2 is required for bleomycin-induced skin fibrosis in mice". Arthritis Rheum. 63 (1): 239–46. PMID 20936632. doi:10.1002/art.30074. 
  23. Ellina O, Chatzigeorgiou A, Kouyanou S, et al. (xaneiro de 2012). "Extracellular matrix-associated (GAGs, CTGF), angiogenic (VEGF) and inflammatory factors (MCP-1, CD40, IFN-γ) in type 1 diabetes mellitus nephropathy". Clin. Chem. Lab. Med. 50 (1): 167–74. PMID 22505539. doi:10.1515/cclm.2011.881. 
  24. Davies W (novembro de 2019). "An analysis of Cellular Communication Network Factor Proteins as candidate mediators of postpartum psychosis risk". Frontiers in Psychiatry 10: 876. PMC 6901936. PMID 31849729. doi:10.3389/fpsyt.2019.00876. 

Véxase tamén editar

Outros artigos editar

Ligazóns externas editar