O concello, de 60,21 km²[ 8] Baños de Molgas , ó sur con Sandiás , ó leste con Vilar de Barrio e Sarreaus , e ó oeste con Allariz e Paderne de Allariz .
O municipio está atravesado polo río Arnoia . No Baniño hai augas termais que nacen a 18 °C, e no Porteiro están a poza de Santa Lucía e a poza do Malladoiro.
Padrón municipal 2020
Habitantes[ 8]
Homes
Mulleres
Menores de 15 anos
95 (6,91 %)
45
50
Entre 16 e 64 anos
677 (49,27 %)
373
304
Maiores de 65 anos
602 (43,81 %)
277
325
Total
1.374
695
679
Evolución da poboación de Xunqueira de Ambía Fontes: INE e IGE .
1900
1930
1950
1981
2004
2009
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
2018
2019
2020
2021
2022
4.208
4.369
4.981
3.031
1.934
1.789
1.697
1.649
1.620
1.546
1.498
1.461
1.438
1.418
1.375
1.374
{{{17}}}
{{{18}}}
(Os criterios de rexistro censual variaron entre 1900 e 2004, e os datos do INE e do IGE poden non coincidir.)
Fonte: IGE [ 9] INE [ 10]
Hai restos megalíticos . Da cultura castrexa consérvanse os poboados de Cerdeira e A Medorra. Trala romanización de Galicia construíuse a Vía Nova (vía XVIII no itinerario de Antonino ) entre Braga e Astorga que atravesaba a zona. Dela consérvase un miliario , trasladado a carón da casa consistorial.
Segundo a tradición, no século IV apareceuse a Virxe María nunha xunqueira (de onde procedería o nome a poboación), e no lugar construíuse unha ermida . Entre os séculos VIII e X naceu o Mosteiro de Santa María , e en 1164, por orde do rei Fernando II de León , comezou a construírse a colexiata de Santa María a Real, de arquitectura románica , declarada Ben de Interese Cultural en 1931. Foi no século XII, co mosteiro estivo a cargo da Orde de Santo Agostiño , cando acadou o seu maior esplendor. O claustro actual é do século XVI.
A calzada romana deu pé a unha variante da Vía da Prata do Camiño de Santiago , que entra no concello pola aldea de Bobadela parroquia de Bobadela a Pinta ) e percorre os lugares de Padroso , Cima de Vila (parroquia da Abeleda ), Quintela , Xunqueira de Ambía (na rúa Asdrúbal Ferreiro hai un albergue de peregrinos de 24 prazas)[ 11] San Xillao (parroquia de Xunqueira de Ambía ), A Pousa , Salgueiros e Os Casares (parroquia de Armariz ). En 1541 o prior do mosteiro, Alonso de Piña, fundou un hospital de peregrinos .
Galería de imaxes
editar
Mosterio de Santa María de Xunqueira de Ambía. Mosterio de Santa María de Xunqueira de Ambía.
Igrexa da Abeleda. Igrexa da Abeleda.
Pedra Alta de Antela. Pedra Alta de Antela.
Lugares de Xunqueira de Ambía
editar
Véxase tamén
editar
.jpg)
.jpg)
