Tomistominos
Rango fósil: Eoceno - Actual
(desde hai 55 millóns de anos)

O falso gavial, Tomistoma schlegelii
Clasificación científica
Reino: Animalia
Filo: Chordata
Clase: Reptilia
(sen clasif.): Archosauria
Orde: Crocodilia
Superfamilia: Gavialoidea
Familia: Gavialidae
Subfamilia: Tomistominae
Kälin, 1955
Xéneros

Os tomistominos (Tomistominae) son unha subfamilia de réptiles crocodilianos que comprende unha soa especie viva, o falso gavial ou gavial malaio. Coñécense tamén moitas especies fósiles encadradas nesta subfamilia, que estenden o rango da subfamilia ata o Eoceno. A diferenza do falso gavial, que é unha especie de auga doce que vive exclusivamente no sueste asiático, os tomistominos extintos tiñan unha distribución global e vivían en estuarios e ao longo da liña costeira.

A clasificación dos tomistominos dentro de Crocodilia foi moi discutida e flutuante; tradicionalmente se pensaba que estaban dentro da familia Crocodyloidea, xa que teñen moitas semellanzas morfolóxicas cos crocodilos, pero as evidencias moleculares indican que están máis próximos aos gaviais e dentro da familia Gavialoidea.[1][2]

Descrición editar

Os tomistominos teñen fociños estreitos ou loxirrostrinos como os dos gaviais indios. O actual falso gavial vive en augas doces e utiliza o seu longo fociño e afiados dentes para capturar peixes, aínda que os gaviais indios ou verdadeiros están máis adaptados á dieta piscívora. A pesar da semellanza cos gaviais, a forma dos ósos do cranio dos tomistominos líganos máis aos crocodilos. Por exemplo, os tomistominos e crocodilos teñen barras postorbitais delgadas detrás das órbitas oculares e unha gran cavidade para o quinto dente maxilar. O óso esplenial da mandíbula inferior é longo e delgado, adquirindo unha distintiva forma de V que non se observa nos gaviais.

Historia evolutiva editar

 
Cranio de Kentisuchus toliapicus.

Os tomistominos apareceron no Eoceno en Europa e Norte de África. O tomistomino máis antigo coñecido é Kentisuchus spenceri de Inglaterra, aínda que hai un resto fósil aínda máis antigo dun posible tomistomino do Paleoceno de España.[3] Outros tomistominos iniciais son Maroccosuchus zennaroi de Marrocos e Dollosuchus dixoni de Bélxica. Estes primeiros tomistominos habitaban no océano de Tetis, que cubría gran parte de Europa e o norte de África no Paleoxeno. Varios tomistominos temperáns atopáronse en depósitos mariños costeiros, o que suxire que vivían ao longo da liña de costa ou en estuarios. Os gaviaoloides pénsase que eran animais costeiros. Os estilos de vida mariños destas primeiras formas probablemente permitiron aos tomistominos espallarse arredor do mar de Tetis, formando unha poboación do norte en Europa e outra do sur no norte de África.[3]

Posteriormente no Eoceno e Oligoceno, os tomistominos estendéronse por Asia. As especies do Eoceno medio Ferganosuchus planus e Dollosuchus zajsanicus atopáronse en Casaquistán e Kirguizistán. Os tomistominos chegaron a China e Taiwán coa especie de final do Eocene Maomingosuchus petrolica e a especie do Mioceno Penghusuchus pani.[4] Unha especie, "Tomistoma" tandoni, viviu na India durante o Eoceno medio. Durante este tempo, o subcontinente Indio estaba separado da terra continental de Asia, o que era unha barreira para as especies que non podían tolerar a auga de mar. O mar de Obik, que separaba Europa de Asia, tamén impedía unha fácil viaxe. Os tomistominos podían cruzar estas áreas, o que indica que tiñan tolerancia pola auga salgada.[3]

Os tomistominos cruzaron o océano Atlántico e espalláronse polas Américas no Oligoceno, Mioceno e Plioceno. O tomistomino neotropical máis antigo coñecido é Charactosuchus kuleri de Xamaica. Propúxose que hai unha estreita relación entre C. kuleri e D. zajsanicus de Bélxica, suxerindo que os tomistominos migraron desde Europa ás Américas a través da ponte de terra de De Geer, que conectaba Noruega e Groenlandia, e a terra continental de Norteamérica ou a ponte de terra de Thule que conectaba a Escocia, Islandia, Groenlandia e Norteamérica. O xénero de Thecachampsa estaba presente ao longo da costa leste de Norteamérica durante o Oligoceno, Mioceno e Plioceno.[3]

 
Rhamphosuchus crassidens, un tomistomino xigante da India.

Os tomistominos desapareceron de Europa durante o Oligoceno pero regresaron ao final desa época. Diversificáronse e fixéronse comúns no Mioceno medio. Un tomistomino, Tomistoma coppensi, é coñecido desde o Mioceno tardío de Uganda. A aparición dos tomistominos en África central é pouco usual, xa que hai poucas evidencias de especies do Mioceno tardío no norte de África, unha área á que deberon viaxar desde Europa.[3]

Os tomistominos puideron viaxar de África á Asia cando Arabia chocou co continente eurasiático no Mioceno temperán. Porén, os tomistominos do Mioceno de Asia puideron tamén ser descendentes dos tomistominos do Eoceno que estaban xa presentes no leste de Asia. Os tomistominos espalláronse polo subcontinente Indio durante esa época. Unha especie, Rhamphosuchus crassidens, foi un dos crocodilos máis grandes que nunca existiu, que medraba ata uns estimados 8 a 11 m. Novas especies como Toyotamaphimeia machikanensis estaban presentes no Xapón no Plistoceno. Porén, no sueste de Asia, hai poucas evidencias fósiles dos tomistominos que precederon ao falso gavial. Por tanto, a súa relación coas especies extintas non está clara.[3]

Filoxenia editar

Hipóteses da filoxenia dos tomistominos
Morfolóxica
Crocodylia 

Gavialidae  

Alligatoridae  

 Crocodylidae 

Crocodylinae  

Tomistominae  

Molecular
Crocodylia 

Alligatoridae  

 Gavialoidea 

Gavialis  

Tomistominae  

Crocodylidae  

O falso gavial Tomistoma é similar ao verdadeiro gavial Gavialis no seu fociño lonxirrostrino, que é longo e estreito. Aínda que os crocodilos son tamén lonxirrostrinos, os seus fociños non son tan estreitos coma os de Tomistoma e Gavialis. Certos detalles da morfoloxía de Tomistoma e Gavialis suxiren que ambos está só distantemente relacionados e que os fociños longos evolucionaron independentemente en cada liñaxe como resultado de evolución converxente. Morfoloxicamente, os tomistominos parecen estar máis estreitamente relacionados cos crocodílidos, polo que poderían compartir un antepasado común máis recente cos crocodilos que co gavial. Nesta filoxenia, os gaviais separáronse do antepasado común dos tomistominos, crocodilos e aligátores hai uns 66 millóns de anos no Cretáceo tardío.[5] Velaquí un cladograma de Piras et al. (2007) que sitúa os tomistominos dentro dos Crocodyloidea:[3]

Crocodylia 

Borealosuchus

Pristichampsus

Alligatoroidea

 Crocodyloidea 

Prodiplocynodon

Asiatosuchus

Brachyuranochampsa

 Crocodylidae 

"Crocodylus" megarhinus

Mekosuchinae

Osteolaeminae

Crocodylus

 Tomistominae

Kentisuchus

Tomistoma schlegelii

Toyotamaphimeia

Gavialosuchus

Paratomistoma

Megadontosuchus

Dollosuchus

 Gavialoidea 

Thoracosaurus

Eogavialis

Gryposuchus

Gavialis

Non obstante, recentes análises moleculares dos crocodilianos atoparon unha estreita relación entre Tomistoma e Gavialis. Segundo esta filoxenia, as dúas formas son taxons irmáns, máis estreitamente relacionados entre si que con calquera crocodiliano vivo.[2] Se son taxons irmáns, a diverxencia das dúas formas crese que ocorreu no Eoceno ou Mioceno medio.[5] Se Tomistoma e Gavialis se considera que están estreitamente relacionados, as semellanzas morfolóxicas entre Tomistoma e os crocodilos deben ser unha converxencia. Nese caso, a converxencia orixina un problema coñecido como atracción das ramas longas, onde características similares pero que evolucionaron independentemente en Tomistoma e crocodilos implican erradamente que estes dous grupos moi derivados están estreitamente relacionados. De feito, estes caracteres compartidos enmascaran as relacións próximas entre Tomistoma e Gavialis.[6]

A atracción das ramas longas pode resolverse se se observan diferenzas entre os membros ancestrais de cada grupo. Se os dous grupos estaban moi relacionados, os membros temperáns deberían ter trazos primitivos do antepasado común e deberían carecer de trazos derivados que causan a atracción das ramas longas. Desgrazadamente, os fósiles de tomistominos non resolven a atracción das ramas longas cando os seus caracteres se engaden ás análises filoxenéticas, polo que aínda permanece o conflito entre as filoxenias morfolóxicas e as moleculares.[6]

Algúns estudos combinaron caracteres morfolóxicos e moleculares nas súas análises. As análises que inclúen caracteres morfolóxicos pero aínda dependen fortemente das secuencias de ADN encontran unha estreita relación entre Tomistoma e Gavialis. As análises que usan máis caracteres dos ósos e fósiles sosteñen a relación estreita de Tomistoma cos crocodilos.[6]

Relacións dentro de Tomistominae editar

Velaquí un cladograma de Shan et al. (2009):[4]

Crocodyloidea

"Asiatosuchus" germanicus

Prodiplocynodon

"Crocodylus" affinis

Asiatosuchus grangeri

Dormaal crocodyloid

Brachyuranochampsa

"Crocodylus" acer

 Tomistominae

Kentisuchus

Megadontosuchus

Dollosuchoides

"Gavialosuchus" americanus

"Tomistoma" cairense

Paratomistoma

Toyotamaphimeia

Penghusuchus

Maomingosuchus petrolica

Gavialosuchus eggenburgensis

Tomistoma lusitanica

Tomistoma schlegelii

Mekosuchinae

"Crocodylus" megarhinus

Mecistops

Crocodylus

Rimasuchus

Voay

Osteolaemus

O cladograma seguinte é o da análise de Christopher A. Brochu e Glenn W. Storrs (2012).[7]

 Crocodyloidea 

"Asiatosuchus" germanicus

Prodiplocynodon langi

Asiatosuchus grangeri

"Crocodylus" affinis

"Crocodylus" depressifrons

Brachyuranochampsa eversolei

"Crocodylus" acer

 Crocodylidae 
 Tomistominae 

Kentisuchus spenceri

Dollosuchoides densmorei

Megadontosuchus arduini

Gavialosuchus eggenburgensis

Toyotamaphimeia machikanensis

Tomistoma lusitanica

Tomistoma schlegelii

"Tomistoma" cairense

Thecachampsa antiqua

Thecachampsa americana

Thecachampsa carolinense

Penghusuchus pani

Paratomistoma courti

Maomingosuchus petrolica

 Crocodylinae 

"Crocodylus" megarhinus

 Mekosuchinae 

Kambara implexidens

Australosuchus clarkae

Trilophosuchus rackhami

Quinkana

"Crocodylus" pigotti

"Crocodylus" gariepensis

Euthecodon arambourgii

Euthecodon brumpti

 Osteolaeminae 

Rimasuchus lloydi

Voay robustus

Osteolaemus osborni

Osteolaemus tetraspis

Mecistops cataphractus

Crocodylus spp.

Notas editar

  1. Gatesy, Jorge; Amato, G.; Norell, M.; DeSalle, R.; Hayashi, C. (2003). "Combined support for wholesale taxic atavism in gavialine crocodylians" (PDF). Systematic Biology 52 (3): 403–422. doi:10.1080/1063515035019703. Arquivado dende o orixinal (PDF) o 22 de xuño de 2019. Consultado o 03 de setembro de 2017. 
  2. 2,0 2,1 Willis, R. E.; McAliley, L. R.; Neeley, E. D.; Densmore Ld, L. D. (June 2007). "Evidence for placing the false gharial (Tomistoma schlegelii) into the family Gavialidae: Inferences from nuclear gene sequences". Molecular Phylogenetics and Evolution 43 (3): 787–794. PMID 17433721. doi:10.1016/j.ympev.2007.02.005. 
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 3,6 Piras, P.; Delfino, M.; Del Favero, L.; Kotsakis, T. (2007). "Phylogenetic position of the crocodylian Megadontosuchus arduini and tomistomine palaeobiogeography" (PDF). Acta Palaeontologica Polonica 52 (2): 315–328. Arquivado dende o orixinal (PDF) o 03 de marzo de 2016. Consultado o 03 de setembro de 2017. 
  4. 4,0 4,1 Shan, Hsi-yin; Wu, Xiao-chun; Cheng, Yen-nien; Sato, Tamaki (2009). "A new tomistomine (Crocodylia) from the Miocene of Taiwan". Canadian Journal of Earth Sciences 46 (7): 529–555. doi:10.1139/E09-036. 
  5. 5,0 5,1 Piras, P.; Colangelo, P.; Adams, D.C.; Buscalioni, A.; Cubo, J.; Kotsakis, T.; Meloro, C.; Raia, P. (2010). "The Gavialis-Tomistoma debate: the contribution of skull ontogenetic allometry and growth trajectories to the study of crocodylian relationships". Evolution & Development 12 (6): 568–579. doi:10.1111/j.1525-142X.2010.00442.x. 
  6. 6,0 6,1 6,2 Brochu, C. A. (2003). "Phylogenetic approaches toward crocodylian history" (PDF). Annual Review of Earth and Planetary Sciences 31: 357–97. doi:10.1146/annurev.earth.31.100901.141308. Arquivado dende o orixinal (PDF) o 02 de abril de 2015. Consultado o 03 de setembro de 2017. 
  7. Brochu, C. A.; Storrs, G. W. (2012). "A giant crocodile from the Plio-Pleistocene of Kenya, the phylogenetic relationships of Neogene African crocodylines, and the antiquity of Crocodylus in Africa". Journal of Vertebrate Paleontology 32 (3): 587. doi:10.1080/02724634.2012.652324.