Iain Banks

Iain Menzies Banks, nado o 16 de febreiro de 1954 en Dunfermline e finado o 9 de xuño de 2013 en North Queensferry, foi un escritor escocés de novelas de literatura xeral baixo o pseudónimo de Iain Banks e de ficción científica como Iain M. Banks.

Iain Banks

Biografía
Nacemento	16 de febreiro de 1954 Dunfermline, Reino Unido (pt)
Morte	9 de xuño de 2013 (59 anos) Kirkcaldy, Reino Unido (pt)
Causa da morte	Morte natural  (Cancro da vesícula biliar (pt) )
Datos persoais
País de nacionalidade	Reino Unido
Relixión	Ateísmo
Educación	Universidade de Stirling
Actividade
Ocupación	escritor de ciencia ficción , escritor , novelista , filósofo
Período de actividade	1984 -
Membro de	Real Sociedade de Literatura
Xénero artístico	Literatura de ciencia ficción e literatura de ficción
Pseudónimo literario	Iain M. Banks
Lingua	Lingua inglesa
Veu de Iain Banks
Páxina web	iain-banks.net

Traxectoria

Seu pai foi un oficial no almirantado, e a súa nai foi nunha ocasión unha patinadora sobre xeo profesional. Sendo un neno a súa familia mudouse para a viliña de North Queensferry, na ribeira norte do estuario do Forth, onde se estableceu. Estudou o bacharelato en Greenock, no oeste do país, e posteriormente lingua inglesa, filosofía e psicoloxía na Universidade de Stirling.

Posteriormente mudouse a Londres, onde tivo distintos empregos que lle daban tempo de empezar a escribir. A súa primeira novela, The Wasp Factory, sobre os traumas dun mozo, rematouna con trinta anos e converteuse nun fulgurante éxito no mercado británico. A partir desta novela escribiu varias máis, de ficción contemporánea, mentres desenvolvía un alter ego, Iain M Banks, que á súa vez publicaba novelas de ciencia ficción. Moitos dos seus libros de ficción científica están baseados no universo de a Cultura (unha poderosa civilización de varias especies vivindo na nosa galaxia). A novela The State of the Art rexistra a chegada da Cultura ao planeta Terra.

Cando tivo éxito como novelista dedicouse profesionalmente á literatura, escribindo novelas en tres meses a ritmo intenso e descansando durante o resto do ano en North Queensferry.

Ideoloxía

Banks era socialista, pro-laico e independentista escocés. Rexeitou o galardón da Orde do Imperio Británico. A finais de 2004 Banks foi membro destacado dun grupo británico, composto por políticos e figuras dos medios, que fixo unha campaña para acusar ao primeiro ministro, Tony Blair, de prevaricación trala invasión de Iraq en 2003. En protesta por esta invasión, rompeu o seu pasaporte e enviouno ao 10 de Downing Street.

É membro de honra da National Secular Society, unha asociación británica que promove o laicismo.

Vida persoal

Casou en 1992 cunha compañeira de traballo e permaneceu casado durante 25 anos. Nas últimas semanas da súa vida casou por segundo vez coa tamén escritora Adele Hartley, coa que levaba anos compartindo a vida.

En abril de 2013 anunciou que tiña un cancro de vesícula biliar e que lle quedaban poucos meses de vida. Faleceu nese mes de xuño.

Tiña unha gran colección de coches deportivos e de luxo, que acabou por vender enteira.

Bibliografía

Ningunha das súas novelas foi traducida ao galego.

Como Iain Banks escribiu

• The Wasp Factory, (1984)
• Walking on Glass, (1985)
• The Bridge, (1986)
• Espedair Street, (1987); adaptada para a radio (BBC) en 1998 (dirixida por Dave Batchelor)
• Canal Dreams, (1989)
• The Crow Road, (1992); adaptada para televisión (BBC) en 1996 (dirixida por Gavin Millar)
• Complicity, (1993); filmada no ano 2000 (Complicity, dir. Gavin Millar]]); a edición en vídeo nos Estadous Unidos titúlase Retribution
• Whit, (1995)
• A Song of Stone, (1997)
• The Business, (1999)
• Dead Air, (2002)
• The Steep Approach to Garbadale, (2007)
• Transition, (2009)
• Stonemouth, (2012)
• The Quarry, (2013), publicación póstuma.

Como Iain M. Banks

En moitas das súas obras de ficción científica trata dunha gran organización pangaláctica chamada A Cultura, descrita con gran luxo de detalle:

• Pensade en Flebas (1987)
• O xogador (1988)
• The State of the Art (colección, 1989; non todas as historias tratan da Cultura)
• O uso das armas (1990)
• Excesión (1996)
• Inversions (1998) (fai referencia implicitamente a que os protagonistas son cidadáns da Cultura)
• Look to Windward (2000)

Outras novelas de ficción científica que non pertencen á serie da Cultura son:

• Against a Dark Background (1993)
• Feersum Endjinn (1994)
• The Algebraist (2004)

Relatos de ficción científica

Banks escribe poucos relatos curtos, pero publicou un libro recompilatorio baixo o nome Iain M. Banks:

• The State of the Art (1989) contén tanto ficción científica como traballos menos catalogables de ficción.

Non ficción

• Raw Spirit (2003) é un documental de viaxes por Escocia e as súas destilarías de whisky.

Banks é considerado en moitos círculos como o iniciador, coa súa serie da Cultura, da chamada nova space opera británica.

Citas

Escribo porque me gusta, divírteme, adiquei a maior parte da miña vida a facelo mellor, e podo vivir diso: non hai nada como un día de traballo

Premios

• Premio da Asociación Británica de Ciencia Ficción por Feersum Endjinn e por 'Excession. Tamén foi nomeado a ese galardón por The Player of Games, por Inversions, e tamén por Use of Weapons
• Nomeado ao Premio Arthur C. Clarke por Use of Weapons
• Premio Kurd-Laßwitz á mellor Novela estranxeira por The Wasp Factory
• Segundo Premio Locus Poll por Matter, e nomeado por Against a Dark Background, por Transition, por Look to Windward, por The Algebraist e por Surface Detail.
• Premio Fantasía Británica por Excession}}
• Premio Italia de Ciencia Ficción á mellor novela internacional por Inversions}
• Premio Hugo por The Algebraist
• Premio Prometheus por Matter
• Finalista do Premio John W. Campbell por Transition
• Orde do Imperio Británico (rexeitouna).