Grupo Especial de Operacións

O Grupo Especial de Operacións, coñecido popularmente como o GEO ou GEOs, é a unidade de elite do Corpo Nacional de Policía de España especializada en operacións de alto risco. Tamén están presentes nalgúns conflitos de Oriente Medio, xa sexa para protexer a cidadáns e altas personalidades españolas ou en misións de rescate de civís.

Grupo Especial de Operacións
A aguia de San Xoán atrapando unha serpe
O GEO en acción, e detrás deles a insignia do grupo.
Información xeral
Formación	5 de abril de 1978
Xurisdición	Unidade de operacións especiais e unidade especial de intervención que opera contra o terrorismo, terrorismo urbano, secuestros, crime organizado, en abordaxes, asaltos, delincuencia especializada, operacións de alto riesgo, protección de personalidades...
Sede central	España
Presidente	Ministro do Interior
Sitio web
www.lawebdelgeo.es

O GEO está, xunto coa Unidade Especial de Intervención (UEI) da Garda Civil, integrado na Rede ATLAS, que engloba a todas as unidades especiais contraterroristas dos países que conforman a Unión Europea. O GEO demostrou ao longo da súa historia e operacións a alta preparación e cualificación que posúen os seus membros, estando entre as mellores unidades de operacións especiais de Europa e do mundo enteiro. O GEO ademais instruíu a unidades especiais de España e doutros países, así como impartiu cursos e formación conxunta.

Historia

Membros do GEO realizan un simulacro de asalto a un edificio utilizando un vehículo URO VAMTAC equipado cun MARS (sistema de rampla móbil axustable).

Membros do GEO realizan un simulacro de asalto a un edificio.

Membros do GEO preparándose para unha proba.

Membros do GEO en pleno asalto a un edificio.

O GEO foi creado por decisión do entón ministro do Interior Rodolfo Martín Vila, adoptada ás poucas horas de que unha unidade antiterrorista alemá liberase, o 18 de outubro de 1977 no aeroporto de Mogadiscio, un avión de Lufthansa secuestrado 5 días antes pola Fronte de Liberación de Palestina. A Inspección Xeral da Policía Armada viña propondo a creación dunha unidade deste tipo desde moito tempo antes, sen lograr que o Ministerio a aceptase. Na tarde daquel día, o capitán de Infantaría (D.E.M.) José Paredes Pedrosa, xefe da Sección de Operacións do Estado Maior da Inspección, aproveitou a ocasión de que era recibido polo ministro para lembrarlle a antiga proposta, quen a aceptou de inmediato.

Da súa creación e organización, como a das restantes Unidades da Policía Armada entón creadas, ocupouse a Sección de Operacións antedicha, entón ao mando do capitán Paredes, quen elixiu o nome de Grupo Especial de Operacións (GEO), inspirándose na denominación dos existentes Grupos de Operacións Especiais (GOEs) do Exército de Terra.

O mando da unidade recentemente creada foi encomendado ao capitán de Infantaría Ernesto García-Quijada Romeu, e como segundo xefe foi designado o capitán de Enxeñeiros Juan Senso Galán, que sucedeu no mando ao anterior cando faleceu nun accidente de tráfico. O capitán Senso tamén falecería en accidente de tráfico, en acto de servizo, facéndose cargo do mando o capitán de Infantaría Carlos Folgado Martín, que seguiu exercéndoo tras ascender a comandante. Xunto aos anteriores, os primeiros oficiais da unidade foron os tenentes de Infantaría Enrique Esteban Pendas e Rafael Roel Fernández.

A idea da necesidade dun grupo deste tipo foi collendo forza nos corpos policiais, en resposta ao aumento de actos de violencia que ocorreron durante a década dos setenta, como o secuestro e asasinato da delegación deportiva israelí na vila olímpica de Múnic durante os Xogos Olímpicos de 1972 e a consecuente masacre no aeroporto muniqués. Este fatídico desenlace levou ao Goberno federal alemán a exporse a creación dunha unidade contra o terrorismo que contase con medios e preparación especiais, e así xurdiu o GSG9 da Policía Federal e outros moitos corpos similares nas restantes policías europeas.

No referente a España, a violencia de ETA que, até 1968, limitábase a propaganda e atentados contra instalacións e edificios, incrementouse a mediados dos setenta, incluíndo o atentado a Carrero Blanco. A isto sumouse a aparición, en 1975, doutro grupo terrorista, o GRAPO, cuxa primeira acción foi o asasinato de catro policías. Ante esta situación, a finais de 1977 creouse o GEO, de cuxo desenvolvemento se ocuparon os capitáns García-Quijada e Senso, quen conseguiron que a unidade estivese operativa nun tempo marca, entregándose os diplomas aos seus primeiros compoñentes o 5 de abril de 1978. Aos poucos meses, a Unidade Especial de Intervención da Garda Civil, creada o 3 de xuño de 1978 e ambas as unidades atopábanse encadradas na Rede ATLAS de unidades especiais de policía europeas.

O GEO ten a súa base en Guadalaxara e conta con dous núcleos, o de apoio e o operativo. Unicamente os axentes do grupo operativo realizaron as probas de acceso e superaron o duro curso de adestramento; os do grupo de apoio encárganse de labores de loxística. Nunca se dan datos reais sobre o número de membros que forman o grupo.

O 5 de abril de 2008 cumpriron o seu 30º aniversario, ao que acudiu o anterior xefe da Policía Nacional e da Garda Civil. Durante a súa celebración, realizaron diferentes simulacros, como asalto a edificios, situacións de emboscadas nunha zona de conflito, detencións con cans...

Actualmente, está a construírse en Linares (Xaén) o Centro de Prácticas Operativas da Policía Nacional «La Enira», cun orzamento de 2 700 000 €, que estará destinado ao adestramento do GEO, así como das Unidades de Intervención Policial (UIP).

Organización

A organización interna da Unidade está composta por unha Sección Operativa, que se encarga de executar as misións específicas, e unha Sección de Apoio, que facilita que a anterior poida realizar a súa actividade, persoal que na actualidade comprende case un centenar de homes, dos que a maioría se inscriben en tarefas operativas.

Sección operativa

O GEO conta cunha Sección Operativa e outra de Apoio. A primeira conta con menos de 100 homes encadrados en dous grupos operativos denominados "10" e "20". Antigamente denominábanse "Alpha" e "Bravo", pero debido a cambios internos relacionados con persoal e especialidades, modificouse dita estrutura. Este último cambio afectou á estrutura de devanditos grupos, no referente a mandos e a normas. A Sección de Apoio está formada por policías que non realizaron o curso ou ex-operativos e a súa misión está relacionada coa loxística, automoción, sanidade, administración e seguridade do recinto entre outros.

Cada membro do comando atópase encadrado nunha especialidade concreta que complementa a total polivalencia do mesmo, permitindo extraer un mellor rendemento da súa cualificación persoal. As especialidades dos membros do comando son a de aperturas (utilización dos medios oportunos para a entrada en lugares pechados), tirador, tirador de apoio, "especialista en explosivos", medios especiais e mergullador de combate.

Desta forma conséguese que cada comando operativo sexa autosuficiente para realizar múltiples actividades, aínda que nalgunhas ocasións recórrese a concentrar certos especialistas de varios comandos para asumir unha determinada misión.

Na Sección Operativa tamén se encadran o Grupo Operativo de Formación e Especialidades (GOFE) e o Grupo Operativo de Técnicas e Experiencias (GOTE).

• Grupo Operativo de Formación e Especialidades: varía a súa entidade en función das necesidades de cada momento, engloba un pequeno grupo de operativos que coordinan todas as actividades relativas aos cursos de formación que, xeralmente, teñen carácter bianual, asumindo tamén traballos de apoio ás actividades realizadas polos grupos operativos e encargándose da coordinación das reciclaxes e avaliacións técnicas do persoal operativo do GEO e os Grupos Operativos Especiais de Seguridade (GOES).

• Grupo Operativo de Técnicas e Experiencias: coordinado polo segundo xefe da unidade do mesmo xeito que o primeiro, ten como actividade básica estar informado de todos aqueles avances no referente a material que ofrece o mercado, así como avaliar aqueles que poidan ser de interese para o GEO.

Funcións

As operacións nas que intervén o GEO son aquelas que outros membros do Corpo Nacional de Policía non poden realizar debido ao seu alto perigo ou nas que se esixe unha especial cualificación, como así o reflicte a Resolución de 27 de decembro de 1989 no seu apartado segundo referíndose ás súas funcións, dicindo:

1. Liberación de persoas secuestradas ou tomadas como reféns.
2. Redución ou neutralización dos integrantes de bandas terroristas, grupos armados ou delincuentes perigosos.
3. Apertura e entrada nos lugares utilizados polos compoñentes de bandas terroristas e de grupos de delincuencia organizada.
4. Executar os dispositivos de protección de persoas e bens que se lles encomenden e precisen unha especial cualificación.
5. Prestar servizo de seguridade nas sedes das representacións diplomáticas e consulares de España no estranxeiro, cando se considere oportuno.
6. Realizar recoñecementos subacuáticos tendentes á procura de vítimas, artefactos explosivos ou calquera outro efecto utilizado para a comisión dun feito delituoso.
7. Realizar calquera servizo cuxa execución precise unha especial cualificación.

Acceso á unidade

Convócanse concurso de acceso anualmente, normalmente no terceiro ou cuarto trimestre do ano.

Símbolos

Membros do GEO sobre un vehículo URO VAMTAC. Pódese observar o uso da boina granate.

Emblema

O emblema do GEO é un escudo negro cunha aguia dourada capturando unha serpe que representa un acto de forza. A aguia é probablemente unha referencia á de San Xoán, aínda presente no escudo de España ao crearse o GEO. A serpe é un símbolo clásico do mal.

Cómpre sinalar o contraste da cor das letras do e o marco coa serpe que se representa en cor prateada ou branco.

Boina

Desde a súa creación, os membros do GEO levan boina, de cor negra cando foi creada a Unidade e actualmente de cor granate, co emblema do Corpo de Policía Armada aquela e co do Corpo Nacional de Policía a actual, no lado dereito en ambos os casos.

Uniformidade

Uniformes do GEO
Adestramento (antigo)	Adestramento	1978-1990	1978-1990 (alternativo)	1990-actualidade

Operacións

Evolución temporal da droga aprehendida polo GEO.

Os axentes do GEO están destinados a operacións de alto risco nos que outros axentes do Corpo Nacional de Policía non poden intervir. Entre as súas accións están: rescate de reféns, protección de persoas VIP e autoridades, detención de delincuentes perigosos, desarticulación de bandas de crime organizado ou de comandos terroristas, protección de embaixadas no estranxeiro...

A súa primeira operación importante, que deu a coñecer o GEO ao público, foi o a intervención no atraco ao Banco Central de Barcelona, en 1981.

Desde a súa creación, o GEO desarticulou trinta e cinco células armadas de diferentes grupos terroristas e rescatou a máis de catrocentos reféns, con tan só tres baixas entre as súas filas en acto de servizo, a do capitán e cofundador dos GEO Juan Senso Galán, a do cabo primeiro Arturo Pascual, ambos os falecidos no mesmo accidente en acto de servizo, e a do subinspector de policía Francisco Javier Torronteras Gadea, que morreu durante o asalto a un piso franco de Leganés (Madrid) tras os atentados do 11 de marzo de 2004, cando os sospeitosos se suicidaron detonando as bombas que posuían. Soamente tres operacións do GEO saldáronse coa morte dun ou varios dos criminais implicados.

Materiais

Armas de fogo

Armas curtas

SIG P226.

HK USP Compact.

• HK P9 S
• Heckler & Koch USP Compact
• SIG P226 (algunhas con tratamento anticorrosivo para operacións no medio acuático)
• Revólver Manurhin MR-73

Subfusís

Heckler & Koch MP5 A4.

Heckler & Koch MP5 SD.

Heckler & Koch MP5.

FN-P90.

FN F2000.

• Heckler & Koch MP5:
  • A2 (adestramentos. Culata fixa de plástico)
  • A3 (máis antigo)
  • A4
  • A5 (culatín retráctil)
  • A4 PT (para adestramentos. Exclusivas para munición PT. Culata fixa)
  • A5 PT (para adestramentos. Exclusivas para munición PT. Culata retráctil)
  • K PDW (algúns con maletín)
  • SD-2 (culatín fixo, con silenciador)
  • SD-3 (culatín pregable, con silenciador)
  • SD-6 (con silenciador)
• FN P90
• M4A1

Fusís de asalto

SIG 552 Commando.

HK G36 con lanzagranadas AG36.

HK417.

• Heckler & Koch HK33:
  • E (Culata fixa)
  • EK (Culata retráctil)
• Heckler & Koch HK53 (MP5 para calibre.223 Remington)
• Heckler & Koch G41-TGS (con lanzagranadas HK79 de 40 mm)
• Heckler & Koch G3 FS (tamén denominado G3 SG/1. Calibre.308 Winchester)
• SIG 551 SWAT (algúns con lanzagranadas SIG GWA 97K de 40 mm)
• SIG 552 Commando
• Heckler & Koch G36
• Heckler & Koch G36c
• Heckler & Koch AG36 (lanzagranadas para o G36)
• Fusil de asalto/precisión Heckler & Koch HK417 de 7,62 mm.
• FN F2000 Tactical (algúns con lanzagranadas FN EGLM de 40 mm)

Escopetas

Remington M870.

• Remington M870 «Wingmaster» (calibre 12/76. Culatas fixas de madeira e metálica abatible)
• HK 512 (calibre 12/70 e 12/76. Derivada da Benelli Army 1)
• Franchi SPS 350 (escopeta de uso xeneralizado no CNP. Canón corto)
• Franchi SPS 230 (modificación máis pequena que a SPS 350 sen culata)

Rifles de precisión

• Mauser 66SP (.308 Winchester)
• SIG-Sauer SSG 2000 (.308 Winchester)
• Sako TRG-21 (.308 Winchester. Pode levar enroscado un silenciador)
• Sako TRG-41 (.338 Lapua Magnum)
• Sako SSR Mk2 (tamén denominado Sako A2. Con silenciador integral)
• Heckler & Koch PSG-1D (.308 Winchester)
• HK 33 SG1 (con bípode e visor. Arma contra francotiradores en distancias curtas. Calibre.308 Winchester)
• AMP DSR-1 (.308 Winchester)

Municións

Pistolas e subfusís de 9 mm. Parabellum

• Plásticas PT (para adestramentos; letais a curta distancia; obsoleta e substituída por munición de adestramento UTM Universal Tactical Marker)
• Fráxil (para operacións en avións e abordaxes de buques en alta mar, non atravesan a fuselaxe dos avións nin rebotan no casco dos buques)
• Blindadas GECO (obsoleta e substituída por munición Fiochi)
• Núcleo brando e maior expansión «MEN DM11B2» (obsoleta e substituída por Remington Golden Saber +P+)
• Trazadoras Shock Defense
• Perforantes «KTW»
• Semiblindadas e blindadas ENSB

Revólver

• .38 Special
• .357 Magnum

Granadas de 40 mm. para lanzagranadas

• CS
• Fumíxenas
• Bivalentes

Escopetas

• Gas CS líquido AAI Corp. «SGA-100 Ferret Barricade»
• Garfios
• Breneke

Rifles de precisión

• 7,62 mm Winchester
• Norma «Macht»
• Remington «Match» 168 grains
• Dinamit novel «Match»
• Ruag «swiss munition» «Macht»
• Lapua magnum.338 de 250 grains

Sistemas de puntería

Armas curtas

Sig Sauer P226 (no módulo LAS/TAC):

• Lanternas con módulos de Xenón
• Láseres de apuntamento

Subfusís de asalto

HK MP5:

• Emisor láser EDS
• Visores ópticos Hensoldt Wetzlar 4x
• Retícula tipo «German»
• Lanternas Sure-Fire «6P»
• Lanternas Sure-FIRE «L60»
• Outras Lanternas potentes
• Visores Trijicon «ACOG»
• Emisor láser Laser Products «L70»
• Microláser «EDS-630»

FN P90:

• Emisor Láser

Fusís de asalto

HK 33:

• Visores Bushnell «Holosight»
• «Aimpoint 5000»

HG G3 FS:

• Visores ópticos diúrnos Carl Zeiss Diavari 1,5-6x

Sig Sauer 551 SWAT (algúns con lanzagranadas SIG GWA 97K de 40 mm):

• Emisor Láser

Sig Sauer 552 Commando:

• Emisor láser

Escopetas

Franchi SPS 350:

• Lanternas Sure-Fire

Rifles de precisión

• Visores diúrnos/nocturnos ITT «7201» 3.ª Generación Plus

Mauser 66SP:

• Visores ópticos diúrnos Carl Zeiss Diavari 1,5-6x
• Visores optrónicos «VARO SU-87 AN/PVS-4» 2.ª Xeración
• Cámara fotográfica especial «ZF-GR82» (funcionamento tipo Polaroid. Efectúa unha instantánea no momento do disparo)

Sig Sauer SSG-2000:

• Visores Zeiss-Diatal «ZA 8x56 mm»

Sako TRG-21:

• Visores diúrnos Schmidt&Bender «3-12x50mm»
• Sistema optrónico SIMRAD «KN-250F»

Sako TRG-41:

• Visores diúrnos Schmidt&Bender «3-12x50mm»
• Sistema optrónico SIMRAD «KN-250F»

HK PSG-1D:

• Visores ópticos diúrnos «Henspoltz 6x42mm»

Armas non letais

Granadas de man

• Fragmentación
• Tipo «Stun»

Outros

• ASP
• Táser
• Granada de gas lacrimóxeno (gas CS)

Vehículos

Motocicletas

• Fonda Africa Twin 2019
• BMW K100
• BMW K75
• BMW K1300

Turismos

• Ford Mondeo Hibryd 2018
• Opel Insignia J

Todoterreos

• Mercedes 280G
• Mercedes-Benz Clase M
• Audi Q7
• Porsche Cayenne
• Range Rover Velar
• Jeep Grand Cherokee
• Dodge Magnum RAM 3500
• Toyota Land Cruiser J9
• Toyota Land Cruiser 2016
• Nissan Patrol modificados
• URO VAMTAC
• Hummer H2

Blindados de guerra

• Uro Vamtac (2020)

Furgonetas

• Mercedes-Benz Sprinter
• Mercedes-Benz Vito
• Ford Transit (2019)

Helicópteros

• Eurocopter EC135
• MBB Bo 105

Lanchas Zodiac

• Hurricane
• Zodiac IBS

Véxase tamén

Outros artigos

• Unidade Especial de Intervención (UEI) da Garda Civil
• Grupo Especial de Intervención (GEI) dos Mozos de Escuadra
• Grupos Operativos Especiais de Seguridade (GOES) da Policía Nacional de España
• Grupo de Intervencións Especiais (GIE) da Policía Foral de Navarra
• Grupo Especial de Operacións Federais (GEOF) da República Arxentina

Ligazóns externas

• Sitio web non oficial do Grupo Especial de Operacións (en castelán).