Calathea

xénero de plantas

Calathea é un xénero de plantas con flores pertencente á familia Marantaceae. Comunmente chámanse calateas ou, como as súas parentes, as marantas, plantas da oración. Na actualidade, o xénero Calathea contén arredor de 60 especies. Unhas 200 especies que antes se asignaban a Calathea están agora no xénero Goeppertia.[1] Nativas das Américas tropicais, moitas especies son populares como plantas de interior debido ás súas follas decorativas e, en algúns casos, ás súas inflorescencias. As follas e brácteas novas poden reter pozas de auga chamadas fitotelma, que proporcionan hábitat para moitos invertebrados.[2]

Características

editar

Follaxe

editar

As follas de Calathea son a miúdo grandes e con patróns coloridos.[3] As follas son frecuentemente variegadas con cores brillantes como rosa, laranxa, vermello e branco. O dorso das súas follas é frecuentemente púrpura. Durante a noite, as follas dóbranse pola mañá, as follas desenvólvense en busca do sol matutino. Este fenómeno, coñecido como nictinastia, é posible grazas a unha pequena xunta que a planta ten entre o talo e a folla, chamada pulvino.[4]

Flores

editar

As flores das calateas poden ser amarelas, púrpuras e brancas, e saen no verán. Teñen unha estrutura asimétrica con tres pétalos e tres sépalos libres. As brácteas de Calathea son a miúdo máis atractivas que as súas flores.

Cultivo

editar

En condicións axeitadas, as calateas poden crecer ata un metro de altura. Aínda que son de crecemento lento, unha vez que alcanzan a súa altura máxima, deixan de medrar.

Este xénero prefire luz baixa a media como a que se da nos chans sombreados dos bosques tropicais. A luz solar directa pode danar as súas fráxiles follas e unha exposición excesiva ao sol pode resultar en queimaduras ou na perda de brillo nas cores das follas.[3]

Temperatura e humidade

editar

Xunto coas preferencias de luz baixa ou indirecta, estas plantas requiren alta humidade para imitar o seu hábitat natural. Algunhas calateas colócanse en baños, cociñas e outras áreas con altos niveis de humidade. Prefiren temperaturas de 15 °C ou superiores para apoiar un crecemento saudable. Estas plantas tamén son sensibles ao aire frío e as correntes. A temperatura ideal para estas plantas oscila entre 23 °C e 29 °C.

As calateas deben manterse húmidas pero non encharcadas. Regar en exceso ou insuficientemente pode levar a aparición de follas marróns e secas. As calateas son sensibles aos minerais presentes na auga da billa, como o cloro e o flúor.

Substrato de cultivo

editar

As condicións do solo ideais para as calateas deben ser porosas e ben drenadas. A drenaxe é moi importante para evitar a podremia das raíces. Un solo lixeiro e poroso e unha maceta con burato de drenaxe garantirán que o delicado sistema radicular da planta non se encharque. Esta especie tamén prefire un pH do solo ácido.

Propagación

editar

A propagación das plantas é o proceso de crear unha nova planta a partir dunha planta nai. As calateas logran a propagación a través da división. Para propagar cunha calatea con éxito, é necesario ter unha planta nai establecida e saudable. Despois de retirar a planta nai da súa maceta, pódese separar suavemente en partes máis pequenas. Unha vez que a calatea se dividiu con éxito, cada novo grupo debe plantarse na súa propia maceta (ben drenada). A nova calatea establecerase rapidamente e comezará a xirar novas follas e continuar crecendo.[5]

Na súa área nativa, as grandes e resistentes follas son populares para manter pequenos obxectos. A miúdo, úsanse sen procesar, por exemplo, para envolver peixe durante o transporte nalgunhas partes do Brasil, como na rexión de Benevides en Pará. Noutras zonas, as follas utilízanse na artesanía para producir recipientes, como as alforxas do pobo Nukak en Colombia. Quizais os máis famosos sexan os recipientes de arroz decorativos feitos con follas de Calathea que se producen en algúns pobos de Tailandia, especialmente en Ban Huak (Amphoe Si Bun Rueang), onde representan unha importante fonte de ingresos e véndense tanto a locais como a turistas.

Rexións nativas

editar

As Calathea son nativas de partes de América Latina tropical e foron introducidas en Hawai.[6] O xénero é nativo dos seguintes países e rexións:

Especies[6]

editar
  1. Borchsenius, Finn; Suárez, Luz Stella; Prince, Linda M. (2012). "Molecular Phylogeny and Redefined Generic Limits of Calathea". Systematic Botany 37 (3): 620–635. doi:10.1600/036364412X648571. 
  2. Jalinsky, J.; T.A. Radocy; Wertenberger, R.; C.S. Chaboo (2014). "Insect diversity in phytotelmata habitats of two host plants, Heliconia stricta Huber (Heliconiaceae) and Calathea lutea Schult (Marantaceae) in the south-east Amazon of Peru". Journal of the Kansas Entomological Society 87 (3): 299–311. 
  3. 3,0 3,1 "How to Grow Striking Tropical Calathea". The Spruce. 
  4. Van Huylenbroeck, Johan; Calsyn, Evelien; Van den Broeck, Andy; Denis, René; Dhooghe, Emmy (2018). Ornamental Crops, Handbook of Plant Breeding. Springer International Publishing. ISBN 978-3-319-90698-0. doi:10.1007/978-3-319-90698-0_13. 
  5. "Calathea: A Guide to Collecting Calathea". Leaf and Paw. 
  6. 6,0 6,1 "Plants of the World Online". Board of Trustees of the Royal Botanic Gardens.