Bratislava
Bratislava[1][2] (ata 1919: Prešporok en eslovaco, Pressburg en alemán, Pozsony en húngaro, Požun en croata) é a capital e maior cidade de Eslovaquia. Ten 432.864 habitantes (2018) e queda á beira do Danubio, preto das fronteiras con Austria e Hungría. Áchase a uns 60 km de Viena, o que converte a estas cidades nas capitais de país máis próximas do mundo.
Bratislava (sk) Pozsony (hu) Pressburg (de) Prešporok (sk) Bratislava (cs) ![]() | ||||
Localización | ||||
---|---|---|---|---|
| ||||
Estado | Eslovaquia | |||
Rexións | Bratislava (pt) ![]() ![]() | |||
Capital de | Eslovaquia Bratislava region (1948 – 1960) (en) ![]() República Eslovaca (pt) ![]() Western Slovakia (en) ![]() República Socialista Eslovaca (pt) ![]() Hungria Real (pt) ![]() Pozsony County (en) ![]() Bratislava (pt) ![]() Reino de Hungría Pozsony 1 urban electoral district (en) ![]() Pozsony 2 urban electoral district (en) ![]() ![]() | |||
Contén a división administrativa | Devín (pt) ![]() Devínska Nová Ves (pt) ![]() Dúbravka (Bratislava) (pt) ![]() Jarovce (pt) ![]() Karlova Ves (Eslováquia) (pt) ![]() Lamač (pt) ![]() Nové Mesto (pt) ![]() Old Town of Bratislava (en) ![]() Petržalka (pt) ![]() Podunajské Biskupice (pt) ![]() Rača (Bratislava) (pt) ![]() Rusovce (pt) ![]() Ružinov (pt) ![]() Vajnory (pt) ![]() Vrakuňa (pt) ![]() Záhorská Bystrica (pt) ![]() Čunovo (pt) ![]() ![]() | |||
Poboación | ||||
Poboación | 475.503 (2021) ![]() | |||
Xeografía | ||||
Superficie | 367,6 km² ![]() | |||
Bañado por | Río Danubio ![]() | |||
Altitude | 152 m ![]() | |||
Creación | 907 ![]() | |||
Organización política | ||||
• Xefe do goberno | Matúš Vallo (pt) ![]() ![]() | |||
Membro de | ||||
Identificador descritivo | ||||
Código postal | 8XX XX ![]() | |||
Fuso horario | ||||
Prefixo telefónico | 2 ![]() | |||
Outro | ||||
Irmandado con | ||||
Sitio web | bratislava.sk ![]() |
A cidade ten a maior densidade de poboación de Europa central. Os montes Cárpatos comezan no territorio ocupado pola cidade (Malé Karpaty, "Pequenos Cárpatos"). Bratislava é a sede do parlamento e goberno eslovacos e conta cunha grande oferta artística, cultural e educativa. Nos últimos anos está sufrindo unha gran transformación, tanto a un nivel de recuperación de edificios emblemáticos, como é a mellora das deterioradas infraestruturas herdadas do antigo réxime comunista. A zona máis interesante dende o punto de vista monumental e artístico é a cidade vella, colorista e acolledora, onde se pode gozar dunha gran variedade de comercios e servizos, aínda que os prezos son sensiblemente superiores a outras zonas da cidade, e por suposto duplican ou triplican os do interior do país. Mención especial merece tamén o porto fluvial, onde se poden ver barcos mercantes e unha grande actividade.
O Castelo de Bratislava foi erixido no século XV durante o reino de Sexismundo de Luxemburgo. En 1811, un incendio destruíu o castelo, así como gran parte do casarío contiguo, logo do cal se realizou unha reconstrución gradual. Actualmente, o castelo alberga o Museo Nacional Eslovaco, que abrangue exhibicións arqueolóxicas, históricas e artísticas.
Tradicionalmente, a cidade foi influída por varias nacións e como é común en antigas cidades do Imperio Austrohúngaro, tivo o nome Pozsony (Presburgo ) ata a fin da primeira guerra mundial. (Pressburg en alemán e Prešporok en eslovaco son aínda nomes oficiais recoñecidos)
Historia
editarFundada antes do século X, antigamente era coñecida como Posonium. No século XII foi fortificada, co que gañou importancia estratéxica, e entre 1541 e 1784 converteuse na capital de Hungría.
En 1805, no transcurso das Guerras Napoleónicas, despois do triunfo na batalla de Austerlitz, Napoleón obrigou ó emperador austríaco Francisco II a asina-lo Tratado de Presburgo, polo que Venecia pasaba a mans francesas. O Congreso de Veña, en 1815, deixaba a cidade dentro do Imperio Austríaco. Tralo compromiso de 1867, Bratislava, xunto ó resto de Eslovaquia, formaría parte do Reino de Hungría, dentro do Imperio Austrohúngaro ata 1918.
Coa creación de Checoslovaquia en 1919, ó termo de primeira guerra mundial, pasou a chamarse Bratislava e converteuse na capital da provincia de Eslovaquia. Dita provincia, xunto coas restantes de Checoslovaquia, foron suprimidas en xaneiro de 1949, polo que a cidade pasou a ser unicamente a capital da recentemente creada rexión de Bratislava.
Eliminada tamén esta rexión en 1960, o 1 de xaneiro de 1993 converteuse na capital da independente República de Eslovaquia.
A cidade aínda hoxe conserva o seu espírito multicultural e nela teñen lugar numerosos festivais e mercadiños , tamén e coñecida pola súa vida nocturna. Andrej Ďurkovský é o seu alcalde.
Xeografía
editarBratislava atópase situada ó suroeste da Eslovaquia, na fronteira con Austria e Hungría, sendo a única capital do mundo que fai fronteira con dous países. A cidade atópase a media hora da República Checa e a 62 km de Viena, a capital austríaca.
A cidade ten unha área de 367.58 km², sendo a segunda cidade en superficie no país (despois de Vysoké Tatry). Bratislava esténdese arredor das dúas beiras do Danubio, o cal atravesa a cidade dende o oeste ata o sueste. Outros ríos importantes que pasan pola cidade ou preto dela son o río Morava, ó cal forma a fronteira noroeste da cidade e constitúe un dos afluentes do Danubio. Algunhas partes da cidade corren risco de sufrires inundacións.[3] New flood protection is being built on both banks.[4]
Os montes Cárpatos nacen preto dos "Pequenos Cárpatos" (Malé Karpaty) moi preto da cidade. O punto máis baixo da cidade atópase a 126 m sobre o nivel do mar. O punto máis alto é Devínska Kobyla a 514 m de altura. A altura media da cidade é ós 140 m.[5]
AS cidades e vilas que se atopan máis preto da cidade son: Stupava, Marianka, Borinka e Svätý Jur polo norte; Ivanka pri Dunaji e Most pri Bratislave polo leste; Rovinka, Hamuliakovo, Dunajská Lužná e Šamorín polo sueste; Rajka (Hungría) polo sur; e Kittsee (Austria), Hainburg an der Donau (Austria) e Marchegg (Austria) polo oeste.
Economía
editarA rexión de Bratislava é a máis rica e economicamente máis próspera de Eslovaquia, a pesar de ser a menor canto a territorio e de ter a segunda menor poboación das oito rexións eslovacas.
Bratislava posúe arredor do 26 % do produto interior bruto de Eslovaquia. O PIB per cápita, valorado en 28702 €, está ó 129,3 da media europea, sendo o segundo maior de tódalas rexións dos novos países membros da Unión Europea tralo de Praga. A taxa de desemprego da cidade é do 2.13%. Moitas institucións do goberno e empresas privadas teñen as súas sedes na cidade.
Máis do 75% da poboación de Bratislava traballa no sector servizos, principalmente composto polo comercio, a banca, a industria das telecomunicacións, o turismo entre outros.
División territorial
editarBratislava divídese en:
- 5 distritos:
- Bratislava I (centro)
- Bratislava II (leste e sueste)
- Bratislava III (norte e nordeste)
- Bratislava IV (oeste)
- Bratislava V (marxe esquerda e sur)
- 17 barrios, e
- 20 "áreas catastrais", que coinciden cos barrios, agás:
- Novei Mesto, que se subdivide en Novei Mesto + Vinohrady, e
- Ružinov, que se subdivide en Ružinov + Nivy + Trnávka.
Cultura
editarBratislava é o centro histórico cultural de Eslovaquia. Debido a este carácter multicultural, a cultura local está influenciada por varios grupos étnicos, incluíndo alemáns, eslovacos, húngaros, e xudeus[6][7] Bratislava posúe moitos teatros, museos, galerías, salas de concertos, cines, clubs de cine e institucións culturais[8]
Artes escénicas
editarBratislava é a sede do Teatro Nacional Eslovaco, situado en dous edificios. O primeiro é un edificio neorrenacentista situado na zona antiga ao final da Praza Hviezdoslav. O novo edificio, aberto ao público dende 2007, atópase na ribeira. O edificio ten tres conxuntos: a ópera, o ballet e o teatro. Teatros máis pequenos inclúen o Teatro de Marionetas de Bratislava, a Astorka Korzo'90 teatro, o Teatro de Area, L S Studio, e o Teatro de Radošina Inxenuo.
A música en Bratislava floreceu no século XVIII e está estreitamente vencellada á vida musical vienesa. Mozart visitou a cidade con seis anos. Entre outros notables compositores que visitaron a cidade foron Haydn, Liszt, Bartók e Beethoven, que interpretou a súa Missa solemnis por primeira vez en Bratislava[9] A cidade tamén é o lugar de nacemento do compositor Johann Nepomuk Hummel. Bratislava é a sede da Orquestra Filharmónica Eslovaca. A capital eslovaca alberga varios festivais anuais, como o Festival de Música de Bratislava e Bratislava Jazz Days[6] O Festival Wilsonic celébrase cada ano desde 2000, leva cada ano decenas de actos musicais internacionais á cidade[10] Durante o verán, varios eventos musicais teñen lugar como parte do Verán Cultural de Bratislava. Á parte dos festivais de música, pódese escoitar dende músicos que clandestinos ata estrelas do pop internacionais[11]
Museos e galerías
editarO Museo Nacional Eslovaco (Slovenské národné múzeum), fundado en 1961, ten a súa sede en Bratislava, na ribeira na zona antiga, xunto co Museo de Historia Natural, que é unha das súas subdivisións. É o museo máis grande e a institución cultural en Eslovaquia. O museo xestiona 16 museos especializados en Bratislava[12] O Museo da Cidade de Bratislava (Múzeum mesta Bratislavy), establecida en 1868, é o museo máis antigo en operación continua en Eslovaquia[13] O seu principal obxectivo é a crónica da historia de Bratislava en diversas formas desde os primeiros períodos de uso das coleccións históricas e arqueolóxicas. Ofrece exposicións permanentes en oito museos especializados.
A Galería Nacional Eslovaca, fundada en 1948, ofrece a máis ampla rede de galerías en Eslovaquia. Dúas pantallas en Bratislava están unha xunto á outra no Palacio de Esterházy (Esterházyho palác) e o Cuartel de Auga (Vodné kasárne) no Danubio na ribeira da cidade antiga. A galería da cidade de Bratislava, fundada en 1961, é a segunda maior galería de Eslovaquia do seu tipo. A galería ofrece exposicións permanentes no Palacio de Pálffy (Pálffyho palác) e Palacio Mirbach (Mirbachov palác), na Cidade Vella.[14] Museo de Arte Danubiana, un dos museos de arte máis nova en Europa, está preto de Čunovo de auga.[15]
Medios de comunicación
editarComo capital nacional, Bratislava é o fogar de moitos medios de comunicación nacionais e locais. Notables as estacións de televisión con sede na cidade inclúen a Televisión Eslovaca (televízia Eslovaca), Markíza, JOJ e TA3. A Radio Eslovaca (Slovenský rozhlas) ten a súa sede no centro, e moitas estacións de radio comerciais eslovacas baséanse na cidade. Xornais nacionais con sede en Bratislava inclúen PEME, Pravda, Nový hora, Hospodárske noviny e o diario en inglés e eslovaco O Espectador. Dous son as axencias de noticias con sede alí: a Axencia de Noticias da República Eslovaca (TASR) e a Axencia de Noticias Eslovaca (SITA).
Deporte
editar- Artigo principal: Deporte de Bratislava.
O fútbol está representado actualmente por dous clubs que xogan na Superliga de fútbol, a Corgoň Liga. O Slovan Bratislava, fundado en 1919, ten a súa sede no estadio Tehelné pole, é o club máis laureado do país (8 títulos) e é o único club da antiga Checoslovaquia e da actual Eslovaquia que posúe un título europeo nas súas vitrinas, a Recopa de Europa en 1969[16][17]. O FC Artmedia Bratislava fundado en 1898 é o club máis antigo de Bratislava e ten a súa sede en Štadión Petržalka en Petržalka. Outro coñecido club da cidade é o FK Inter Bratislava, fundado en 1945, ten a súa sede no terreo Štadión Pasienky e na actualidade desempeña na Segunda División eslovaca.
Bratislava é a sede de tres foros de deportes de inverno: Ondrej Nepela Deportes de Inverno Stadium, V. Dzurilla Deportes de Inverno Stadium, e Dúbravka Deportes de Inverno Estadio. O HC Slovan Bratislava equipo de hóckey sobre xeo representa Bratislava en Eslovaquia top liga de hóckey sobre xeo, o eslovaco Extraliga. Samsung Area, unha parte de Ondrej Nepela Deportes de Inverno Stadium, é o fogar de HC Slovan. Os Campionatos do Mundo de Hóckey sobre xeo en 1959 e 1992 desempeñouse en Bratislava, e o de 2011 da modalidade masculina celebrarase tamén en Bratislava, Košice e, dun novo escenario que se está planificando[18]
O Centro de Deportes Acuáticos Čunovo é un slálom brancas e rafting, nas inmediacións da represa Gabčíkovo. O Centro acolle varios concursos anuais nacionais e internacionais de canoa e kaiak.
O Centro Nacional de Tenis, que inclúe Sibamac Area, acolle diversas actividades culturais, deportivas e eventos sociais. Varios partidos da Copa Davis que se xogaron alí, incluída a final da Copa Davis 2005. A cidade está representada na parte superior de Eslovaquia nas ligas masculinas e femininas de baloncesto, feminina de balonmán e voleibol, e masculina de wáter-polo. O Devín de Bratislava correr Nacional é o evento deportivo máis antigo de Eslovaquia[19], o de Bratislava e o maratón celébrase anualmente desde o ano 2006. Unha pista atópase en Petržalka, onde se celebran regularmente carreiras de cabalos e de cans.
Transporte
editarA posición xeográfica de Bratislava na Europa central fixo da cidade unha encrucillada para o comercio internacional[6][20] Antigas rutas comerciais, como a Ruta do ámbar e a vía fluvial do Danubio cruzaron o territorio da actual Bratislava. Hoxe en día Bratislava é un centro de estradas, ferrocarrís, e vías aéreas fluviais[6]
Estradas
editarA cidade é un gran cruzamento da autoestrada internacional: A autoestrada D1 Bratislava conecta a Trnava, Nitra, Trenčín, Žilina e fóra dela, mentres que a autoestrada D2, indo na dirección norte-sur, que conecta Praga, Brno e Budapest no dirección norte-sur. Estase planificando a construción da autoestrada D4 (circunvalación exterior), o que aliviaría a presión sobre a rede de estradas da cidade.
A autoestrada A6 a Viena conecta Eslovaquia directamente ao sistema de autoestrada de Austria e foi inaugurado o 19 de novembro de 2007[21]
Actualmente, hai cinco pontes sobre o Danubio (ordenados pola corrente do río): Ponte Lafranconi, Nový Most, Starý Most, Most Apollo e Prístavný Most.
A cidade do interior da rede de estradas fanse sobre a radial de forma circular. Hoxe en día, Bratislava experimenta un forte aumento no tráfico por estrada, o aumento da presión sobre a rede de estradas. Hai ao redor de 200.000 automóbiles rexistrados en Bratislava, o que é aproximadamente de 2 habitantes por un automóbil.
Ferrocarril
editarEn 1840 construíuse o primeiro ferrocarril tirado por cabalos de todo o Reino de Hungría, que comunicaba a cidade con Svätý Jur, estendéndose logo a Trnava e a Sereď en 1846 (a pista foi convertida polos trens de vapor na década de 1870)[22] A tracción a vapor introduciuse en 1848, cun enlace a Viena e en 1850 cun enlace a Budapest.
Hoxe, Bratislava é un eixo ferroviario, con 6 direcciones de ferrocarril (a Břeclav, Trnava, Galanta, Komárno, Hegyeshalom e Parndorf) vilas situadas preto á cidade. A principal estación de tren atópase no bordo da zona antigao, con liñas que conectan a través de Košice o norte de Eslovaquia, a República Checa, Austria, Hungría e o sur de Eslovaquia. Outra notable é a estación de tren de Bratislava-Petržalka, que conecta Bratislava con Austria. Tamén hai moitas estacións suburbanas: Devínske Jazero, Devínska Nová Ves, Lamač, Železná studienka, Vinohrady, Rača, Východ, Vajnory, Predmestie, Rusovce, Nové Mesto, Podunajské Biskupice, ÚNS e as estancións canceladas: Devínska Nová Ves zastávka, Filiálka, Slovany, Nivy, Vrakuňa, Kopčany, Jarovce, Čunovo e Petržalka-Most.
Aire
editarO Aeroporto Milan Rastislav Štefánik, ten o nome do Xeneral Milan Rastislav Štefánik, tamén é chamado o aeroporto de Bratislava (Bratislava Letisko), é o principal aeroporto internacional de Eslovaquia. Atópase a 9 quilómetros ao nordeste da cidade. Ten voos nacionais e mais internacionais. Na actualidade o aeroporto está vivindo un gran crecemento, o tráfico nos últimos anos pasou de 279.028 pasaxeiros no 2000, a 1 937 642 no ano 2006 e 2 024 142 no ano 2007.[23].
Río
editarO Porto de Bratislava é un dos dous portos fluviais internacionais en Eslovaquia. O porto conecta Bratislava ao tráfico de barcos internacional, en especial a interconexión dende o Mar do Norte ao Mar Negro a través da Canle Rin-Main-Danubio. Ademais, as liñas turísticas que operan no porto de Bratislava, inclúen rutas a Devín, Viena e outros lugares.
Transporte público
editarO transporte público en Bratislava é administrado por Dopravný podnik Bratislava, a empresa de transporte público da cidade. O sistema de transporte coñécese como Mestská hromadná doprava (MHD, a "Tránsito Municipal Masivo). A historia do transporte público en Bratislava iniciouse en 1895, coa apertura da primeira ruta de tranvía[24].
O sistema emprega tres tipos principais de vehículos. Os autobuses cobren case toda a cidade e poden ir aos lugares máis remotos, distritos e zonas, con 60 rutas diarias. Os tranvías cobren en gran medida as liñas, agás Petržalka. Os trolebuses serven como complemento doutros medios de transporte, con 13 rutas[25][26] Un servizo adicional, é o Transporte Integrado de Bratislava (Bratislavská integrovaná doprava), enlaces das rutas de tren e autobuses na cidade con outros puntos afastados da cidade.
Cidades irmás
editarAs cidades irmás de Bratislava son:
Notas
editar- ↑ Goretti Sanmartín Rei et al. Servizo de Normalización Lingüística, Universidade da Coruña, ed. Criterios para o uso da lingua (PDF). p. 124. ISBN 84-9749-199-8. Arquivado dende o orixinal (PDF) o 26 de setembro de 2013. Consultado o 14 de abril de 2014.
- ↑ Benigno Fernández Salgado (edición) (2004). Dicionario Galaxia de usos e dificultades da lingua galega. Editorial Galaxia. p. 1304. ISBN 9788482887524.
- ↑ "Defences hold fast in Bratislava". Nick Thorpe, BBC. August 16, 2002. Consultado o 27 de abril de 2007.
- ↑ "Začne sa budovať protipovodňový systém mesta (Construction starts for city's flood protection)" (en Slovak). Juraj Handzo, Bratislavské Noviny. January 24, 2007. Consultado o 28 de abril de 2007.
- ↑ "Basic Information - Position". City of Bratislava. February 14, 2005. Arquivado dende o orixinal o 31 de xullo de 2007. Consultado o 1 de maio de 2007.
- ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 "Bratislava - The City where you find real life". Visit Bratislava (en inglés). Consultado o 2020-01-15.
- ↑ "Copia arquivada". Arquivado dende o orixinal o 16 de marzo de 2008. Consultado o 24 de abril de 2008.
- ↑ "Copia arquivada". Arquivado dende o orixinal o 23 de setembro de 2015. Consultado o 24 de abril de 2008.
- ↑ "Copia arquivada". Arquivado dende o orixinal o 31 de xullo de 2007. Consultado o 24 de abril de 2008.
- ↑ "Wilsonic ako bratislavský hudobný festival". www.bratislavskenoviny.sk (en eslovaco). Consultado o 2020-01-15.
- ↑ "Copia arquivada". Arquivado dende o orixinal o 16 de marzo de 2008. Consultado o 24 de abril de 2008.
- ↑ "Slovenské národné múzeum". www.snm.sk. Consultado o 2020-01-15.
- ↑ "PROFILE OF THE MUSEUM: BASIC INFORMATION: Múzeum mesta Bratislavy". www.muzeum.bratislava.sk. Arquivado dende o orixinal o 20 de setembro de 2007. Consultado o 2020-01-15.
- ↑ "Bratislava City Gallery. Allowance organisation of the City of Bratislava, capital of the Slovak Republic". www.gmb.sk. Consultado o 2020-01-15.
- ↑ "Copia arquivada". Arquivado dende o orixinal o 08 de decembro de 2007. Consultado o 24 de abril de 2008.
- ↑ "Copia arquivada". Arquivado dende o orixinal o 08 de xaneiro de 2008. Consultado o 24 de abril de 2008.
- ↑ "Copia arquivada". Arquivado dende o orixinal o 24 de outubro de 2007. Consultado o 24 de abril de 2008.
- ↑ "Copia arquivada". Arquivado dende o orixinal o 27 de setembro de 2007. Consultado o 24 de abril de 2008.
- ↑ "Copia arquivada" (PDF). Arquivado dende o orixinal (PDF) o 14 de xuño de 2007. Consultado o 24 de abril de 2008.
- ↑ "Bratislava". Encyclopedia Britannica (en inglés). Consultado o 2021-02-07.
- ↑ "Copia arquivada". Arquivado dende o orixinal o 05 de febreiro de 2008. Consultado o 24 de abril de 2008.
- ↑ "Technological Monuments - The Bratislava-Trnava Horse-drawn Railway". www.mindop.sk. Consultado o 2020-01-15.
- ↑ "Copia arquivada". Arquivado dende o orixinal o 03 de setembro de 2011. Consultado o 24 de abril de 2008.
- ↑ "Copia arquivada". Arquivado dende o orixinal o 08 de xuño de 2007. Consultado o 24 de abril de 2008.
- ↑ "Copia arquivada". Arquivado dende o orixinal o 06 de maio de 2007. Consultado o 24 de abril de 2008.
- ↑ "Copia arquivada". Arquivado dende o orixinal o 04 de agosto de 2007. Consultado o 24 de abril de 2008.
Véxase tamén
editarCommons ten máis contidos multimedia sobre: Bratislava |
Ligazóns externas
editar- Información sobre Bratislava
- Sitio oficial da cidade (en eslovaco)
- Información cultural en Bratislava (en eslovaco)
- Guía de viaxe en Bratislava (en inglés)
- Información sobre o transporte público en Bratislava
- Imaxes contemporáneas de Bratislava
- Fotografías históricas e actuais de Bratislava
- Fotografías históricas de Bratislava