Apeadoiro de Aranga

O apeadoiro de Aranga foi un apeadoiro de Adif situado preto da aldea do Apeadeiro, entre as parroquias de Vilarraso e Aranga, no concello de Aranga. O edificio permanece á beira da liña férrea A Coruña-León[1] e actualmente non presta servizos de pasaxeiros.

Aranga
SituaciónAranga

Situación

editar

O apeadoiro atópase no extremo sur da parroquia de Aranga, no linde coa de Vilarraso e a poucos metros do termo municipal de Curtis. Está situado no punto quilométrico 481,2 da liña férrea de largo ibérico que une León e A Coruña, entre as estacións de Teixeiro e Guitiriz, polo que era a derradeira estación da liña na provincia da Coruña en dirección a Lugo.[1] O tramo é de vía única e está sen electrificar.

Historia

editar
 
O apeadoiro de Aranga na Carta xeométrica de Galicia con el trazado de ferro-carriles y carreteras kilometradas (1917).

Entrou en funcionamento o 10 de outubro de 1875 coa apertura do tramo A Coruña-Lugo da liña férrea que pretendía unir Palencia coa Coruña.[2] Recibiu o nome de Aranga, seguindo o costume castelán de pór os nomes dos concellos,[3] e deu nome ó lugar do Apeadoiro.

En outubro de 1908 realizouse no apeadoiro unha xuntanza de foreiros veciños de Aranga, á cal acudiu César Sánchez Díaz, onde se discutiu a oposición ó pagamento das rendas con que contribuían á condesa Emilia Pardo Bazán.[4] Ditas rendas foron adquiridas polo pai da escritora en 1845 e 1846 coa desamortización do mosteiro de Sobrado.[5]

Na literatura

editar

No relato curto «Un saxo na néboa» do libro Que me queres, amor? (1995) de Manuel Rivas, o protagonista e maila Orquestra Azul baixan do tren na estación ou apeadoiro de Aranga para logo proseguir a pé cara a ficticia Santa Marta de Lombás.[6]

O apeadoiro aparece tamén en varios relatos do guitiricense Xosé Bergantiños, onde o autor conta como ía ás troitas ó río Mandeo desde Guitiriz, baixando no apeadoiro de Aranga e camiñando uns quilómetros pola vía do tren até o río.[7][8]

Por outra banda, nalgunhas cantigas populares faise referencia ó apeadoiro, aínda que sobre todo ó paso do tren pola zona:[9]

  • Dis que viches, que viches, / para min non viches nada; / non viches pasar o tren / de Teixeiro para Aranga.
  • Monte Salgueiro no alto, / A Castellana tamén; / chegando ao monte de Orosa / xa se ve pasar o tren.
  1. 1,0 1,1 "Listado de líneas y estaciones" (PDF). Rede ferroviaria española. Ministerio de Fomento (en castelán). p. 58. Arquivado dende o orixinal (PDF) o 23 de setembro de 2010. Consultado o 04 de novembro de 2018.  |archiveurl= e |urlarquivo= redundantes (Axuda); |archivedate= e |dataarquivo= redundantes (Axuda); |deadurl= e |urlmorta= redundantes (Axuda)
  2. García Raya, Joaquín (2006). "Cronología básica del ferrocarril español de vía ancha" (PDF). Fundación de los Ferrocarriles Españoles (en castelán). p. 33. Arquivado dende o orixinal (PDF) o 14 de outubro de 2013. Consultado o 17 de novembro de 2018.  |archiveurl= e |urlarquivo= redundantes (Axuda); |archivedate= e |dataarquivo= redundantes (Axuda); |deadurl= e |urlmorta= redundantes (Axuda)
  3. Erias Martínez, Alfredo; González Fernández, Juan Miguel (1989). "O marco xurisdiccional na antiga provincia de Betanzos" (PDF). Anuario Brigantino (Betanzos) (12): 34. ISBN 84-505-9464-2. 
  4. "Una aclaración" (PDF). La Aspiración. 275 (en castelán) (Betanzos) V: 1–2. 13.12.1908. 
  5. Barros Guede, José (30.01.2009). "Familia y patrimonio de Emilia Pardo Bazán y de su marido José Quiroga (XXXIII)". La Opinión A Coruña (en castelán). Consultado o 15.12.2018. 
  6. Rivas, Manuel (1995). "Un saxo na néboa". Que me queres, amor?. Galaxia. p. 43. ISBN 84-8288-027-6. 
  7. Bergantiños, Xosé (1996). "A volta coas troitas". Arredor do meu río. Ir Indo. ISBN 978-84-7680-184-0. Arquivado dende o orixinal o 06 de maio de 2008. Consultado o 17 de novembro de 2018. 
  8. Bergantiños, Xosé (14.7.2018). "O que sabe sabe. Dúas xornadas de pesca". Diario de Ferrol. Arquivado dende o orixinal o 17 de novembro de 2018. Consultado o 17 de novembro de 2018. 
  9. Castro Santamariña, Manuel (2013). Cancioneiro das terras de Aranga. Deputación da Coruña. pp. 62, 105. ISBN 978-84-9812-210-7. 

Véxase tamén

editar

Bibliografía

editar

Outros artigos

editar

Ligazóns externas

editar