Amanita

As amanitas (Amanita) é un xénero de fungos basidiomicetos da orde Agaricales. Contén arredor de 600 especies de fungos, e inclúe tanto algunhas das especies máis apreciadas como comestíbeis como varias das máis tóxicas do mundo (na súa maioría son tóxicas). A especie tipo do xénero é o rebentabois (Amanita muscaria), mentres que a considerada máis perigosa é a cacaforra da morte (Amanita phalloides). O 95% dos envelenamentos por consumo de fungos está provocado por especies que conteñen amatoxinas (que son propias, mais non exclusivas, deste xénero), cunha probabilidade de morte de entre o 10% e o 60%. O tóxico máis potente presente neste xénero, que tamén pode atoparse noutros cogomelos velenosos, é a amanitina.. As amanitas tóxicas adoitan denominarse en galego coma cacaforras.

Tamén contén o xénero moitos cogomelos comestíbeis e moi apreciados na gastronomía. Nunha ampla variedade de culturas, os cogomelos das diferentes especies comestíbeis de Amanita son apañados e procesados ou comercializados para o consumo. Son moi apreciadas especies como A. zambiana e outras especies carnosas en África Central, A. basii e outras semellantes en México, a amanita dos Césares ou raíña (A. caesarea) en Europa e A. chepangiana no sueste Sueste Asiático. Outras especies úsanse para darlles cor a ensaladas, como a vermella A. jacksonii, que se consome na costa leste de América do Norte, dende o Canadá deica México.

Moitas especies son de comestibilidade descoñecida, especialmente en países como Australia, onde os cogomelos son moi pouco coñecidos. En Galiza tampouco é moi común polo de agora o consumo de cogomelos, agás os comercializados nos mercados, porén é xa unha das zonas da península de maior consumo.

Amanitas comúns en Galiza

• Amanita caesarea, Amanita dos Césares, raíña;
• Amanita citrina, francesiña;
• Amanita gemmata, Cacaforra dourada, algúns autores considérano comestíbel, outros non;
• Amanita muscaria, Rebentabois, bricabois ou amanita pinta;
• Amanita ovoidea, Amanita branca;
• Amanita pantherina, Cacaforra cincenta;
• Amanita phalloides, Cacaforra da morte, amanita faloides, (mortal);
• Amanita rubescens, Cacaforra viñosa, amanita do viño;
• Amanita spissa, Amenita cincenta;
• Amanita vaginata, Amanita cincenta estriada.
• Amanita verna, Cacaforra tola (mortal);
• Amanita virosa, Cacaforra fedorenta (mortal).

As cacaforras na cultura popular galega

• Cacaforra comida, nin herba nin manciña.
• Unha cacaforra no cesto fai perder o resto.
• Quen erra coas cacaforras pronto lle chega a hora.

Véxase tamén

Outros artigos

• Lista de especies de Amanita
• Intoxicación por cogomelos velenosos
• Os cogomelos na cultura popular galega

Ligazóns externas

• "Genus Amanita" de Michael Kuo en MushroomExpert.Com.