XX dinastía exipcia

dinastía do antigo Exipto

A XX Dinastía de Exipto (XX Dinastía), é a terceira e última dinastía do Reino Novo do Antigo Exipto, período que durou dende o 1189 a.C. ata o 1077 a.C. As XIX e XX dinastías, ademais, constitúen unha era coñecida como o período Ramesside.

Modelo:Xeografía políticaXX dinastía exipcia

Localización
Datos históricos
Precedido por
Creación1189 a. C. Editar o valor em Wikidata
Disolución1077 a. C. Editar o valor em Wikidata
Sucedido porXXI dinastía exipcia Editar o valor em Wikidata

Historia editar

Antecedentes editar

Ao falecer a última faraón da XIX dinastía, a raíña Twosret, Exipto caeu nun período de guerra civil, como testemuña a estela elefantina construída por Setnakhte. As circunstancias do falecemento de Twosret son incertas, xa que puido morrer pacificamente durante o seu reinado ou ser derrocada por Setnakhte, que probablemente xa era de mediana idade nes intre.[1]

XX Dinastía editar

Un tema constante desta dinastía foi a perda de poder faraónico para os Sumos Sacerdotes de Amón. Horemheb, un faraón da XVIII Dinastía, restaurara a tradicional Relixión do Antigo Exipto e o sacerdocio de Amón despois do seu abandono por Akhenatón. Agora que os Sumos Sacerdotes actúan como intermediarios entre os deuses e as persoas, no lugar do faraón, a posición do faraón xa non tiña o mesmo tipo de poder que tivera no pasado.[2]

Setnakhte editar

Artigo principal: Setnakhte.

Setnakhte estabilizou a situación en Exipto e pode ter evitado unha tentativa de invasión por parte dos Pobos do Mar. Gobernou uns 4 anos antes de ser sucedido polo seu fillo Ramsés III.

Ramsés III editar

Artigo principal: Ramsés III.

No 5º ano do seu reinado, Ramsés derrotou unha invasión libia de Exipto por parte dos pobos Libu, Meshwesh e Seped a través de Marmarica, que previamente invadira sen éxito durante o reinado de Merneptah.[3]

Ramsés III é famoso por derrotar definitivamente a unha confederación dos pobos do mar, incluíndo aos Denyen, Tjekker, Peleset, Shardana e Weshesh na Batalla do Delta e na Batalla de Djahy durante o 8º ano do seu reinado. Dentro do Papiro Harris I, que testemuña estes acontecementos en detalle, dise que Ramsés asentou aos derrotados pobos do mar en "fortalezas", moi probablemente situadas en Canaán, como os seus súbditos.[2][4]

No 11º ano do reinado de Ramsés, outra coalición de invasores libios foi derrotada en Exipto.

Entre o 12º ano e o 29º ano de reinado, emprendeu un programa sistemático de reorganización dos diversos cultos da Relixión do Antigo Exipto, creando e financiando novos cultos e restaurando templos.

No 29º ano do reinado de Ramsés, tivo lugar a primeira folga rexistrada na historia humana, logo de non poder subministrar as racións de comida para os canteiros e artesáns das tumbas reais e da elite na vila de Set Maat (agora coñecida como Deir el-Medina.[5]

O reinado de Ramsés III tamén é coñecido por unha conspiración do harén na que a raíña Tiye, unha das súas esposas menores, estivo implicada nun intento de asasinato contra o rei, co obxectivo de poñer ao seu fillo Pentawer no trono. O golpe non tivo o éxito esperado, xa que aínda que o faraón morreu, o seu herdeiro e fillo lexítimo Ramsés IV sucedeuno no trono, quen posteriormente arrestou e matou aproximadamente a 30 conspiradores.[6][7]

Ramsés IV editar

Artigo principal: Ramsés IV.

Ao comezo do seu reinado, Ramsés IV iniciou un enorme programa de construción na escala dos proxectos propios de Ramsés o Grande. Dobrou o número de equipos de traballo en Set Maat ata un total de 120 e enviou numerosas expedicións ás canteiras de pedra de Wadi Hammamat e ás minas de turquesas da Península do Sinaí. Unha das maiores expedicións incluíu 8.368 homes, dos cales uns 2.000 eran soldados.[8] Ramsés expandiu o templo de seu pai en Karnak e posiblemente comezou o seu propio templo mortuario nun sitio preto do Templo de Hatshepsut. Outro templo máis pequeno está asociado con Ramsés ao norte de Medinet Habu.

Ramsés IV tivo problemas coa subministración de racións de alimentos aos seus traballadores, semellante á situación do seu pai. Ramessesnakht, o Sumo Sacerdote de Amón naquel momento, comezou a acompañar aos funcionarios do estado cando ían pagar aos traballadoras as súas racións, suxerindo que, polo menos en parte, que era o Templo de Amón e non o estado exipcio o que era responsable dos seus salarios. [Cómpre referencia]

Tamén produciu o Papiro Harris I, o papiro máis antigo coñecido do Antigo Exipto, mide 41 metros de longo con 1.500 liñas de texto para celebrar os logros do seu pai.

Ramsés V editar

Ramsés V non reinou durante máis de 4 anos e morreu de varíola no 1143 a.C. O único monumento que o testemuña é unha estela preto de Gebel el-Silsila. [Cómpre referencia] O Papiro de Turín cat. 2044 afirma que durante o seu reinado, os obreiros de Set Maat víronse obrigados a deixar periodicamente de traballar na tumba KV9 de Ramsés por "medo ao inimigo", suxerindo unha maior inestabilidade en Exipto e unha incapacidade para defender o país do que eran presuntamente partidas de atacantes libios.[9]

Crese que o Papiro Wilbour data do reinado de Ramsés V. O documento revela que a maior parte da terra en Exipto nese punto estaba controlada polo Templo de Amón e que o Templo tiña un control total sobre as finanzas de Exipto.[10]

Ramsés VI editar

Artigo principal: Ramsés VI.

Ramsés VI é máis coñecido pola súa tumba que, que cando se construíu, enterrou inadvertidamente a tumba do faraón Tutankhamón debaixo, manténdoa a salvo de roubos ata o seu descubrimento por Howard Carter en 1922.

Ramsés VII editar

Artigo principal: Ramsés VII.

O único monumento de Ramsés VII é a súa tumba, KV1. [Cómpre referencia]

Ramsés VIII editar

Artigo principal: Ramsés VIII.

Case non se sabe nada sobre o reinado de Ramsés VIII, que durou un ano. Só é testemuña en Medinet Habu e por algunhas placas. O único monumento do seu reinado é a súa modesta tumba, que foi empregada para Mentuherkhepeshef, fillo de Ramsés IX, en lugar do propio Ramsés VIII.{{Cita necesaria | data = marzo de 2019} }

Ramsés IX editar

Artigo principal: Ramsés IX.

Durante o 16º ano e o 17º ​​ano do reinado de Ramsés IX tiveron lugar os famosos xuízos por roubos en tumbas, como testemuña o Papiro Abbott. Unha comisión visirial realizou un exame minucioso de dez tumbas reais, catro tumbas das cantores do estado da divina Adoratrix e finalmente tumbas de cidadáns de Tebas. descubríuse que moitos destas foran roubadas, como a tumba do faraón Sobekemsaf II, cuxa momia fora roubada.[11]

Atopouse un cartucho de Ramsés IX en Gezer, Canaán, o que suxire que Exipto neste momento aínda tiña algún grao de influencia na rexión.[12]

A maioría dos proxectos de construción durante o reinado de Ramsés IX foron en Heliópolis.[13]

Ramsés X editar

Artigo principal: Ramsés X.

O reinado de Ramsés X está mal documentado. O diario da necrópole de Set Maat rexistra a inactividade xeral dos traballadores neste momento, debido, polo menos en parte, ao perigo dos invasores libios.[14]

Ramsés XI editar

Artigo principal: Ramsés XI.

Ramsés XI foi o último faraón da XX Dinastía. Durante o seu reinado, a súa posición debilitouse tanto que no sur, os sumos sacerdotes de Amón en Tebas convertéronse nos gobernantes de facto do Alto Exipto, mentres que Smendes controlaba o Baixo Exipto, incluso antes da morte de Ramsés XI. Smendes finalmente fundou a XXI Dinastía en Tanis.[15]

Declive editar

Como sucedeu con anterioridade na XIX Dinastía, esta dinastía desenvolveuse baixo os efectos das disputas entre os herdeiros de Ramsés III. Por exemplo, sábese que tres fillos diferentes de Ramsés III chegaron ao poder como Ramsés IV, Ramsés VI e Ramsés VIII respectivamente. Non obstante, neste momento Exipto estaba cada vez máis afectado por unha serie de secas, niveis de inundación por baixo do normal do Nilo, fames, malestar civil e corrupción oficial, que limitarían as habilidades administrativas de calquera faraón.

Faraóns da XX dinastía editar

Artigo principal: Lista de faraóns.

Os faraóns da XX Dinastía gobernaron durante aproximadamente 120 anos: a partir de c. 1187 a.C. ao 1064 a.C. As datas e os nomes da táboa están tomados na maior parte de "Táboa cronolóxica para o período dinástico" en Erik Hornung, Rolf Krauss David Warburton (editores), "'Antiga cronoloxía exipcia" (Manual de estudos orientais), Brill, 2006. Moitos foron enterrados no Val dos Reis en Tebas (designados KV). Podes obter máis información no sitio web Theban Mapping Project website.[16]

Faraón Image Nome / Prenomen Reinado Tumba Consorte(s) Comentarios
Setnakhte   Userkhaure-setepenre 1189 – 1186 a.C. KV14 Tiy-merenese Puido usurpar o trono do seu predecesor, Twosret.
Ramsés III   Usermaatre-Meryamun 1186 – 1155 a.C. KV11 Iset Ta-Hemdjert
Tyti
Tiye
Ramsés IV   Usermaatre Setepenamun, logo Heqamaatre Setepenamun 1155 – 1149 a.C. KV2 Duatentopet
Ramsés V / Amenhirkhepeshef I   Usermaatre Sekheperenre 1149 – 1145 a.C. KV9 Henutwati
Tawerettenru
Ramsés VI / Amenhirkhepeshef II   Nebmaatre Meryamun 1145 – 1137 a.C. KV9 Nubkhesbed
Ramsés VII / Itamun   Usermaatre Setepenre Meryamun 1136 – 1129 a.C. KV1
Ramesses VIII / Sethhirkhepeshef   Usermaatre-Akhenamun 1130 – 1129 a.C.
Ramsés IX / Khaemwaset I   Neferkare Setepenre 1129 – 1111 a.C. KV6 Baketwernel
Ramsés X / Amenhirkhepeshef III   Khepermaatre Setepenre 1111 – 1107 a.C. KV18 Tyti
Ramsés XI / Khaemwaset II   Menmaatre Setpenptah 1107 – 1077 a.C. KV4 Tentamun

Cronograma da XX dinastía editar

Ramsés XIRamsés XRamsés IXRamsés VIIIRamsés VIIRamsés VIRamsés VRamsés IVRamsés IIISetnakhte

Árbore xenealóxica dos faraóns editar

A XX Dinastía de Exipto foi a última do Novo Reino de Exipto. As relacións familiares non están claras, especialmente cara ao final da dinastía.


 
 
 
 
 
 
 Setnakhte
 
Tiy-merenese
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Isis-ta-Habadjilat
 
 Ramsés III
 
 
 
Tiye
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Pentawere
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Nubkhesbed
 
 Ramsés VI
 
 Ramsés IV
 
Duatentopet
 
Amenhirkhopshef
 
Khaemwaset E
 
 Ramsés VIII
 
Parahiremenef
 
Mentuhirkopshef B
 
Takhat B
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 Ramsés VII
 
 
 
 
 
 Ramsés V
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Baketwernel
 
 Ramsés IX
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Tyti
 
 
 
 Ramsés X
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Unknown
 
 Ramsés XI
 
 
 
 
 
 
 
 

Galería de imaxes editar

Notas editar

  1. Hartwig Altenmüller, "The Tomb of Tausert and Setnakht," in Valley of the Kings, ed. Kent R. Weeks (New York: Friedman/Fairfax Publishers, 2001), pp.222-31
  2. 2,0 2,1 "New Kingdom of Egypt". Ancient History Encyclopedia. Consultado o 2017-05-06. 
  3. Grandet, Pierre (2014-10-30). "Early–mid 20th dynasty". UCLA Encyclopedia of Egyptology 1 (1): Pg. 4. 
  4. Lorenz, Megaera. "The Papyrus Harris". fontes.lstc.edu. Arquivado dende o orixinal o 15 de xaneiro de 2017. Consultado o 2017-05-06. 
  5. William F. Edgerton, The Strikes in Ramses III's Twenty-Ninth Year, JNES 10, No. 3 (July 1951), pp. 137-145
  6. Dodson and Hilton, pg 184
  7. Grandet, Pierre (2014-10-30). "Early–mid 20th dynasty". UCLA Encyclopedia of Egyptology 1 (1): Pg. 5–8. 
  8. Jacobus Van Dijk, 'The Amarna Period and the later New Kingdom' in The Oxford History of Ancient Egypt, ed. Ian Shaw, Oxford University Press paperback, (2002), pp.306-307
  9. A.J. Peden, The Reign of Ramesses IV, (Aris Phillips Ltd: 1994), p.21 Peden's source on these recorded disturbances is KRI, VI, 340-343
  10. Alan H. Gardiner, R. O. Faulkner: The Wilbour Papyrus. 4 Bände, Oxford University Press, Oxford 1941-52.
  11. Une enquête judiciaire à Thèbes au temps de la XXe dynastie : ...Maspero, G. (Gaston), 1846-1916.
  12. Finkelstein, Israel. "Is the Philistine Paradigm Still Viable?" (en inglés): Pg. 517. 
  13. Nicolas Grimal, A History of Ancient Egypt, Blackwell Books, 1992. p.289
  14. E.F. Wente C.C. Van Siclen, "A Chronology of the New Kingdom" in Studies in Honor of George R. Hughes, (SAOC 39) 1976, p.261
  15. Dodson and Hilton, pg 185-186
  16. "Sitios no Val dos reis". Arquivado dende o orixinal o 25 de xullo de 2010. Consultado o 09 de xuño de 2020. 

Véxase tamén editar

Ligazóns externas editar

Dinastía precedente Dinastía Dinastía seguinte
Décimo novena dinastía Vixésima dinastía
c. 1292 - 1189 a.C.
Vixésimo primeira dinastía