Quetzalcóatl

Quetzalcóatl (en náhuatl: Quetzalcōātl) é unha divindade das culturas mesoamericanas, venerado principalmente polos aztecas e os toltecas. O seu nome significa "serpe emplumada" e provén do náhuatl quetzalli, “pluma do paxaro quetzal (Pharomachrus mocinno)”, e coatl, “serpe”). É identificado por algúns investigadores como a principal deidade do panteón centro-mexicano precolombiano.

Quetzalcóatl
Deus da vida, da luz e da sabedoría, señor do día e dos ventos. Gobernante do oeste.
Membro da Tezcatlipocas
Quetzalcóatl representado no Codex Borbonicus.
Outros nomes	Tecatlipoca Branco, Ce Acatl Topiltzin Quetzalcoatl, Serpe Emplumada, Precioso xemelgo, Tlahuizcalpantecuhtli
Centro de culto	Templo da Serpe Emplumada, Teotihuacán, Tenochtitlán
Morada	Ilhuicatl-Teteocan (Décimo segundo ceo) Ilhuicatl-Teoiztac (noveno ceo) o oeste
Planeta	Venus (estrela da mañá)
Símbolos	Serpe emplumada
Xénero	Masculino
Rexión	Mesoamérica
Grupo étnico	Aztecas, tlaxcaltecas, toltecas (Nahoa)
Festivais	Teotleco
Información persoal
Pais	Ometecuhtli e Omecihuatl (Codex Zumarraga) Mixcoatl e Chimalma (Codex Chimalpopoca)
Irmáns	Tezcatlipoca, Xipe-Totec, Huitzilopochtli (Codex Zumarraga) Xolotl (Codex Chimalpopoca)
Fillos	Ningún
Equivalentes
Equivalente maia	Kukulkan

Historia

Os aztecas incorporaron esta deidade coa súa chegada ao val de México, no entanto modificaron o seu culto, eliminando algunhas partes, como a prohibición dos sacrificios humanos. Especúlase que a orixe desta deidade provén da cultura olmeca, aínda que a súa primeira aparición inequívoca ocorreu en Teotihuacán. A cultura teotihuacana dominou durante séculos o planalto mexicano. As súas influencias culturais abarcaron grande parte de Mesoamérica, incluíndo as culturas maia, mixteca e tolteca. Os maias nomearon a Quetzalcóatl como Kukulkán.

Quetzalcóatl representa as enerxías telúricas que ascenden, de aí que sexa representado como unha serpe emplumada. Neste sentido, representa a vida, a abundancia da vexetación, o alimento físico e espiritual para o pobo ou o individuo que procura un ascenso espiritual.

Posteriormente, pasou a ser venerado como deus representante do planeta Venus, simultaneamente Estrela da Mañá e Estrela da noite, correspondendo, co seu xemelgo Xolotl, á noción de morte e resurrección. Deus do Vento e Señor da Luz, era, por excelencia, o deus dos sacerdotes. É ás veces confundido co rei sacerdote de Tollan-Xicocotitlan.

Segundo fontes incertas e tradicións orais, unha das representacións deste deus é un home branco, con barba e de ollos claros. Esta representación sería un dos motivos da teoría de que os pobos indíxenas, durante a conquista da Nova España (Mesoamérica), creron que Hernán Cortés era Quetzalcóatl. O académico multiculturalista Serge Gruzinski, analizando as crónicas do século XVI sobre a conquista de México, considera que os aztecas realmente pensaron que Cortés era Quetzalcóatl e esa é unha das razóns pola que os españois dominaron tan facilmente a América Central. Os aztecas crían na volta de Quetzalcóatl e iso contribuíu positivamente no seu contacto cos españois, pensando que foran enviados polo deus.

Galería de imaxes

• Galería de imaxes de representacións de Quetzalcóatl
• 

  Templo da Serpe Emplumada en Xochicalco.

• 

  Quetzalcóatl no Códice Telleriano-Remensis.

• 

  A serpe emplumada nas grutas de Juxtlahuaca da cultura olmeca.

• 

  Busto en pedra de Quetzalcóatl no templo de Teotihuacán.

• 

  Quetzalcóatl e Tezcatlipoca, Códice Borbónico.

• 

  Deidade en forma de serpe emplumada, probablemente Kukulcán, lintel en Yaxchilán.

• 

  Estatua moderna de Quetzalcóatl, Amatlán de Quetzacóalt.

• 

  Quetzalcóatl en forma de serpe emplumada no Códice Telleriano-Remensis.

• 

  Quetzalcóatl no Códice Magliabechiano.

• 

  Quetzalcóatl no Códice Tovar.

• 

  Mural de Quetzalcóatl por Diego Rivera en Acapulco.

Véxase tamén

Ligazóns externas

• Lenda da creación do home e do millo (en náhuatl) e (en castelán)

Bibliografía

• Boone, Elizabeth Hill (1989). Incarnations of the Aztec Supernatural: The Image of Huitzilopochtli in Mexico and Europe. Transactions of the American Philosophical Society, vol. 79 part 2. Philadelphia, PA: American Philosophical Society. ISBN 0-87169-792-0. OCLC 20141678. 
• Burkhart, Louise M. (1996). Holy Wednesday: A Nahua Drama from Early Colonial Mexico. New cultural studies series. Philadelphia: University of Pennsylvania Press. ISBN 0-8122-1576-1. OCLC 33983234. 
• David, Carrasco (1982). Quetzalcoatl and the Irony of Empire: Myths and Prophecies in the Aztec Tradition. Chicago, IL: University of Chicago Press. ISBN 978-0-226-09490-8. OCLC 0226094871. 
• David Carrasco. Quetzalcoatl and the Irony of Empire: Myths and Prophecies in the Aztec Tradition. O'brien Pocket Series. University Press of Colorado, 2001.
• Fernando de Alva Cortés Ixtlilxóchitl (2019). History of the Chichimeca Nation: Don Fernando de Alva Ixtlilxochitl's Seventeenth-Century Chronicle of Ancient Mexico. Edited and translated by Amber Brian, Bradley Benton, Peter B. Villella, & Pablo García Loaeza. University of Oklahoma Press. ISBN 978-0-8061-6398-7. 
• Florescano, Enrique (1999). The Myth of Quetzalcoatl. Traducido por Lysa Hochroth. Raúl Velázquez (illus.). Baltimore, MD: Johns Hopkins University Press. ISBN 0-8018-7101-8. OCLC 39313429.  Translation of El mito de Quetzalcóatl, original Spanish-language.
• Gardner, Brant (1986). "The Christianization of Quetzalcoatl". Sunstone 10 (11). Arquivado dende o orixinal o 18 de maio de 2022. Consultado o 08 de setembro de 2022. 
• Gillespie, Susan D (1989). The Aztec Kings: The Construction of Rulership in Mexica History. Tucson: University of Arizona Press. ISBN 0-8165-1095-4. OCLC 60131674. 
• Harvey, Doug (2012). "How a Feathered God Presided Over a Golden Age of Mexican Art". Humanities: The Magazine of the National Endowment of the Humanities 33 (5): 34–39. 
• Hodges, Blair (29 de setembro de 2008). "Method and Skepticism (and Quetzalcoatl...)". Life on Gold Plates. Arquivado dende o orixinal o 9 de abril de 2012. 
• James, Susan E (Winter 2000). "Some Aspects of the Aztec Religion in the Hopi Kachina Cult". Journal of the Southwest (Tucson: University of Arizona Press) 42 (4): 897–926. ISSN 0894-8410. OCLC 15876763. 
• Knight, Alan (2002). Mexico: From the Beginning to the Spanish Conquest. Mexico, vol. 1 of 3-volume series (pbk ed.). Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 0-521-89195-7. OCLC 48249030. 
• Lafaye, Jacques (1987). Quetzalcoatl and Guadalupe: The Formation of Mexican National Consciousness, 1531–1813. Traducido por Benjamin Keen. Chicago: University of Chicago Press. ISBN 0-226-46788-0. 
• Lawrence, D.H. (1925). The Plumed Serpent. 
• Locke, Raymond Friday (2001). The Book of the Navajo. Hollaway House. 
• Lockhart, James, ed. (1993). We People Here: Nahuatl Accounts of the Conquest of Mexico. Repertorium Columbianum, vol. 1. James Lockhart (trans. and notes). Berkeley: University of California Press. ISBN 0-520-07875-6. OCLC 24703159.  (en inglés)'(en castelán)'(en náhuatl)
• Martínez, Jose Luis (1980). "Gerónimo de Mendieta (1980)". Estudios de Cultura Nahuatl 14. 
• Nicholson, H.B. (2001). Topiltzin Quetzalcoatl: the once and future lord of the Toltecs. University Press of Colorado. ISBN 0-87081-547-4. 
• Nicholson, H.B. (2001). The "Return of Quetzalcoatl": did it play a role in the conquest of Mexico?. Lancaster, CA: Labyrinthos. 
• Phelan, John Leddy (1970) [1956]. The Millennial Kingdom of the Franciscans in the New World. University of California Press. ISBN 9780520014046. 
• Pohl, John M.D. (2003). "Creation Stories, Hero Cults, and Alliance Building: Postclassic Confederacies of Central and Southern Mexico from A.D. 1150–1458". En Michael Smith; Frances Berdan. The Postclassic Mesoamerican World. University of Utah Press. pp. 61–66. 
• Pohl, John M.D. (2016). "Dramatic Performance and the Theater of the State: The Cults of the Divus Triumphator, Parthenope, and Quetzalcoatl". En John M.D. Pohl; Claire L. Lyons. Altera Roma: Art and Empire from Mérida to México. Cotsen Institute of Archaeology Press. pp. 127–146. 
• Pohl, John M.D.; Virginia M. Fields; Victoria L. Lyall (2012). "Children of the Plumed Serpent: The Legacy of Quetzalcoatl in Ancient Mexico: Introduction". Children of the Plumed Serpent: The Legacy of Quetzalcoatl in Ancient Mexico. Scala Publishers Ltd. pp. 15–49. 
• Restall, Matthew (2003). Seven Myths of the Spanish Conquest. Oxford and New York: Oxford University Press. ISBN 0-19-516077-0. OCLC 51022823. 
• Restall, Matthew (2003). "Topiltzin Quetzalcoatl: The Once and Future Lord of the Toltecs (review)". Hispanic American Historical Review 83 (4). doi:10.1215/00182168-83-4-750. 
• Ringle, William M.; Tomás Gallareta Negrón; George J. Bey (1998). "The Return of Quetzalcoatl". Ancient Mesoamerica (Cambridge University Press) 9 (2): 183–232. doi:10.1017/S0956536100001954. 
• Smith, Michael E. (2003). The Aztecs (2nd ed.). Malden, MA: Blackwell Publishing. ISBN 978-0-631-23015-1. OCLC 48579073. 
• Taylor, John (1892) [1882]. An Examination into and an Elucidation of the Great Principle of the Mediation and Atonement of Our Lord and Savior Jesus Christ. Deseret News. p. 201. 
• Townsend, Camilla (2003). "No one said it was Quetzalcoatl: Listening to the Indians in the conquest of Mexico". History Compass 1 (1): **. doi:10.1111/1478-0542.034. 
• Townsend, Camilla (2003). "Burying the White Gods: New perspectives on the Conquest of Mexico". The American Historical Review 108 (3). doi:10.1086/ahr/108.3.659. 
• Wirth, Diane E (2002). "Quetzalcoatl, the Maya maize god and Jesus Christ". Journal of Book of Mormon Studies (Provo, Utah: Maxwell Institute) 11 (1): 4–15. Arquivado dende o orixinal o 17 de febreiro de 2009. Consultado o 08 de setembro de 2022.