Prutah

Prutah de Xoán Hircano I (134-104 a. de C.)
Lenda hebrea en cinco liñas dentro dunha coroa: "Xoán Sumo Sacerdote e o Consello dos Xudeus".	Dobre cornucopia adornada con cintas; milgranda entre cornos.
Prutah. Xoán Hircano I. Ceca: Xerusalén. ca. 135-104 a. de C. AE. 13 mm. 2,02 g. Hendin 457.

Prutah (hebreo: פרוטה; plural: פרוטוט, prutot) é unha antiga moeda hebraica de bronce de escaso valor que pesaba a milésima parte da libra, cuñada polos monarcas das dinastías asmonea e herodiana.

No Estado de Israel instaurado en 1948 retomouse esta denominación (na forma pruta, do hebreo moderno), como moeda divisionaria eqiuivalente á milésima parte da libra israelí.

Historia

Na Antigüidade

O termo aparece na Biblia e no Talmude, co significado de "moeda de valor mínimo", probablemente derivado dun vocábulo arameo co mesmo significado.

O prutah era a segunda moeda do seu tempo con menor valor, equivalente a dous lepta. En tempos dos Asmoneos e dos Herodianos era a moeda en uso de menor valor.

Tamén foi emitida polos gobernadores romanos da provincia de Xudea no século I d. de C., e posteriormente polos propios xudeus durante a primeira guerra xudeu-romana.

No moderno Estado de Israel

Xunto coas moedas, o novo Estado de Israel emitiu o billete de 500 pruta, en 1955.

Ao que se estableceu o moderno Estado de Israel en 1948, o goberno solicitou á Sociedade Numismática de Israel que propuxese os deseños para emitir unha serie de moedas co nome de "pruta" (forma no hebreo moderno do antigo "prutah"). Leo Kadman, xunto co artista gráfico Otte Wallish, elaboraron uns esbozos baseados nos motivos característicos dos prutah emitidos durante a primeira guerra xudeu-romana (66-70 d. de C.), que, finalmente, foron os aprobados polo ministro das Finanzas, Eliezer Kaplan.

Este novo pruta era unha unidade divisionaria equivalente á milésima parte da libra israelí, en substitución do "mil", milésima parte da libra palestina, que fora a moeda emitida polo Mandato Británico de Palestina antes de maio de 1948.

A primeira serie leva por data o ano 5709 do calendario hebreo (1949 AD) e foi cuñada no Reino Unido, na compañía Imperial Chemical Industries e na Heaton Mint, de Bitrmingham.

En 1955, o Banco de Israel puxo tamén en circulación un billete de 500 pruta, que no seu anverso reproducía as ruínas da antiga sinagoga de Bir'am, na alta Galilea. Da produción destes billetes encargouse a compañía londiniense Thomas de la Rue.

Serie de moedas do ano 5709 AM [1949 AD]

Imaxe		Facial	Parámetros técnicos				Descrición
Reverso	Anverso		Diámetro	Espesor	Peso	Aliaxe	Reverso	Anverso	Canto
		1 pruta	21,0 mm	1,59 mm	1,30 g	Al	Áncora. ישראל اسرائيل ("Israel")	Valor e data entre pólas de oliveira	Liso
		5 pruta	20,0 mm	1,50 mm	3,20 g	Ae	Lira. ישראל اسرائيل ("Israel")
		10 pruta	27,0 mm	1,52 mm	6,10 g		Ánfora. ישראל اسرائيل ("Israel")
		25 pruta	19,5 mm	1,32 mm	2,80 g	Cu-Ni	Acio. ישראל اسرائيل ("Israel")		Estriado
		50 pruta	23,5 mm	1,76 mm	5,69 g		Folla de vide. ישראל اسرائيل ("Israel")
		100 pruta	28'5 mm	2,40 mm	11,30 g		Palmeira. ישראל اسرائيل ("Israel")
		250 pruta	32,2 mm		14,10 g		Espigas de orxo. ישראל اسرائيل ("Israel")
		500 pruta	37,1 mm		25,0 g		Milgrandas. ישראל اسرائيل ("Israel")

Reemisión dos 10 prutah en 1952, en aluminio e con forma lobulada, aínda que mantendo a característica ánfora.

Entre 1952 e 1957 emitíronse novamente algúns destes valores, nalgúns casos cambiando as aliaxes de cuñaxe mais mantendo os motivos representados, aínda que máis estilizados.

Finalmente, o pruta deixou de existir en 1960, cando o Goberno israelí determinou cambiar a moeda fraccionaria da libra israelí, que pasou a dividirse en 100 agorot.

Véxase tamén

Outros artigos

• Moeda dos gobernadores romanos de Xudea

Ligazóns externas

• Ancient prutah. CoinArchives.com