Michael Atiyah
Michael Francis Atiyah, OM, FRS, nado en Londres o 22 de abril de 1929 e finado o 11 de xaneiro de 2019, foi un matemático británico[1] de ascendencia libanesa.[2]
Atiyah foi un dos creadores, xunto a Friedrich Hirzebruch, da teoría K topolóxica, unha parte da topoloxía alxébrica. Colaborou con moitos outros matemáticos, entre outros Raoul Bott e Isadore Singer. Con este último formulou o teorema do índice de Atiyah-Singer. Isto levouno a estudar a teoría da representación e as ecuacións da calor sobre as variedades. Sucesivamente interesouse pola teoría de campo de gauge.[3]
Atiyah recibiu a Medalla Fields en 1966, a Medalla Copley en 1988 e o Premio Abel en 2004. Foi condecorado coa Orde do Mérito do Reino Unido.[4] En 1981, a Accademia dei Lincei outorgoulle o Premio Feltrinelli. Gran Medalla da Academia Francesa de Ciencias en 2010.
Xeometría alxébrica (1952–1958)
editar
Os primeiros traballos de Atiyah sobre xeometría alxébrica (e algúns traballos xerais) están reimpresos no primeiro volume dos seus traballos.[5]
Como pregraduado, estivo interesado na xeometría proxectiva clásica, e escribiu o seu primeiro traballo: unha nota curta sobre cúbicos retortos.[6] Comezou a investigar baixo a dirección de W. V. D. Hodge e ganou o premio Smith de 1954 por un enfoque teórico sobre superficies regradas,[7] que animou a Atiyah a continuar traballando en matemáticas, no canto de cambiar aos seus outros intereses: a arquitectura e a arqueoloxía.[8]
A súa tese de doutoramento con Hodge foi un enfoque teórico de teoría de Solomon Lefschetz das integrais do segundo tipo sobre variedades alxébricas e deu lugar a unha invitación a visitar o Instituto de Estudos Avanzados en Princeton durante un ano.[9] Mentres estaba en Princeton, clasificou paquetes de vectores nunha curva elíptica (estendendo a clasificación de vectores de follas de Alexander Grothendieck nunha curva de xénero 0), mostrando que calquera paquete vectorial é unha suma -esencialmente única- de paquetes de vectores non descompoñibles,[10] e despois mostra que o espazo de paquetes de vectores non descompoñibles de determinado grao e dimensión positiva pode identificarse coa curva elíptica.[11] Tamén estudou puntos dobres nas superficies,[12] dando o primeiro exemplo dun flop, unha transformación birracional especial de 3 dobreces que máis tarde foi utilizada na obra de Shigefumi Mori en modelos mínimos para 3 dobreces.[13] O flop de Atiyah tamén se pode usar para mostrar que a familia marcada universal de superficies K3 é non Hausdorff.[14]
Notas
editar- ↑ "Institute for Advanced Study: A Community of Scholars". Arquivado dende o orixinal o 06 de xaneiro de 2013. Consultado o 12 de xaneiro de 2019.
- ↑ Michael Atiyah, Mathematician in Newton’s Footsteps, Dies at 89
- ↑ "Friedrich Ernst Peter Hirzebruch 17 de outubro de 1927 — 27 de maio de 2012". Royal Society. doi:10.1098/rsbm.2014.0010.
- ↑ "Atiyah's CV" (PDF).
- ↑ Atiyah 1988a
- ↑ Atiyah 1988a, paper 1
- ↑ Atiyah 1988a, paper 2
- ↑ Atiyah 1988a, p. 1
- ↑ Atiyah 1988a, papers 3, 4
- ↑ Atiyah 1988a, paper 5
- ↑ Atiyah 1988a, paper 7
- ↑ Atiyah 1988a, paper 8
- ↑ Matsuki 2002.
- ↑ Barth et al. 2004
Véxase tamén
editar| A Galipedia ten un portal sobre: Reino Unido |
Bibliografía
editar- Boyer, Charles P.; Hurtubise, J. C.; Mann, B. M.; Milgram, R. J. (1993), "The topology of instanton moduli spaces" issn=0003-486X volume 137 número 3 px. 561–609 doi 10.2307/2946532 editorial The Annals of Mathematics
- Barth, Wolf P.; Hulek, Klaus; Peters, Chris A.M.; Van de Ven, Antonius (2004), Compact Complex Surfaces, Berlin: Springer, p. 334, ISBN 978-3-540-00832-3
- Xel'fand, Israel M. (1960), «On elliptic equations», Russ. Math. Surv. ISBN 0-387-13619-3 Na páxina Xel'fand suxire que o índice dun operador elíptico debe ser expresable ne termos de datos topolóxicoas.
- Harder, G.; Narasimhan, M. S. (1975), «On the cohomology groups of moduli spaces of vector bundles on curves», Mathematische Annalen 212 (3): 215-248, ISSN 0025-5831, MR 0364254, doi:10.1007/BF01357141, arquivado desde o orixinal o 5 de marzo de 2016
- Matsuki, Kenji (2002), Introduction to the Mori program, Universitext, Berlín, Nova York: Springer-Verlag, ISBN 978-0-387-98465-0, MR 1875410
- Palais, Richard S. (1965), Seminar on the Atiyah–Singer Index Theorem, Annals of Mathematics Studies, S.l.: Princeton Univ Press. Describe a proba orixinal do teorema do índice. (Atiyah e Singer nunca publicaron a proba orixinal eles mesmos, senón só versións melloradas.)
- Segal, Graeme B. (1968), «The representation ring of a compact Lie group», Inst. : 113-128, doi:10.1007/BF02684592 .
- Yau, Shing-Tung; Chan, Raymond H., eds. (1999), «Sir Michael Atiyah: a great mathematician of the twentieth century», Asian J. Math.(1): 1-332.
- Yau, Shing-Tung, ed. (2005), The Founders of Index Theory: Reminiscences of Atiyah, Bott, Hirzebruch, and Singer, International Press, p. 358,
Ligazóns externas
editar- Michael Atiyah fala da súa vida en Web de historias
- The celebrations of Michael Atiyah's 80th birthday in Edinburgh, 20-24 de abril de 2009
- Mathematical descendants of Michael Atiyah
- Sir Michael Atiyah on math, physics and fun, Official Superstring theory web site, consultado o 14 de agosto de 2008 Copia dixital.
- Atiyah, Michael.Beauty in Mathematics (vídeo, 3m14s), consultado o 14 de agosto de 2008
- Batra, Amba (8 de novembro de 2003), Maths guru with Einstein's dream prefers chalk to mouse.
- Halim, Ala (1998), «Michael Atiyah:Euclid and Vitoria», Ao-Ahram Weekly On-line (391), consultado o 26 de agosto de 2008.
- Meek, James (21 de abril de 2004), «Interview with Michael Atiyah», The Guardian (Londres), consultado o 14 de agosto de 2008.
- Sir Michael Atiyah FRSArquivado 31 de maio de 2008 en Wayback Machine., Isaac Newton Institute, consultado o 14 de agosto de 2008
- «Atiyah and Singer receive 2004 Abel prize», Notices of the American Mathematical Society 51 (6), 2006: 650-651, consultado o 14 de agosto de 2008.
- Raussen, Martin; Skau, Christian (24 de maio de 2004), Interview with Michael Atiyah and Isadore Singer, consultado o 14 de agosto de 2008.
- Photos of Michael Francis Atiyah, Oberwolfach photo collection, consultado o 14 de agosto de 2008.
- Wade, Mike (21 de abril de 2009), Maths and the bomb: Sir Michael Atiyah at 80, London Arquivado 07 de maio de 2009 en Wayback Machine.: Timesonline, consultado o 12 de maio de 2010.
- List of works of Michael Atiyah from Celebratio Mathematica