Mark Twain
Samuel Langhorne Clemens, coñecido polo seu seudónimo literario Mark Twain, nado en Florida, condado de Monroe, Missouri, o 30 de novembro de 1835 e finado en Redding, Connecticut, o 21 de abril de 1910, foi un humorista e escritor de gran reputación e popularidade dos Estados Unidos.
| Mark Twain | |
|---|---|
 Mark Twain | |
| Nome completo | Samuel Langhorne Clemens |
| Alcume | Mark Twain e Sieur Louis de Conte |
| Nacemento | 30 de novembro de 1835 |
Florida, Missouri  Estados Unidos | |
| Falecemento | 21 de abril de 1910 (74 anos) |
| Redding, Connecticut Estados Unidos | |
| Causa | infarto agudo de miocardio |
| Soterrado | Woodlawn Cemetery |
| Nacionalidade | estadounidense |
| Etnia | estadounidense |
| Relixión | ateísmo |
| Ocupación | xornalista, novelista, autobiógrafo, mestre, humorista, escritor de literatura infantil, escritor de viaxes, autor, aphorist, escritor de ciencia ficción, escritor, prosista e xornalista de opinión |
| Pai | John Marshall Clemens |
| Nai | Jane Lampton |
| Cónxuxe | Olivia Langdon Clemens (1870 -1904) |
| Fillos | Langdon, Susy, Clara, Jean |
| Irmáns | Orion Clemens |
| Coñecido/a por | Adventures of Huckleberry Finn e The Adventures of Tom Sawyer |
| Profesión | humorista e escritor |
| Premios | honorary doctor of the Yale University, member of the Nevada Newspaper Hall of Fame e member of the Nevada Writers Hall of Fame |
 | |
| [ editar datos en Wikidata ] | |
TraxectoriaEditar
Naceu na diminuta aldea de Florida, en Missouri, a onde os seus pais emigraran preto dun próspero tío seu, John, propietario dunha tenda, unha granxa e uns vinte escravos negros. Aos catro anos, a súa familia trasladouse á veciña localidade de Hannibal (Missouri), porto fluvial no Mississippi, onde realizou os seus primeiros estudos. Moitos dos recordos das súas novelas están inspirados na facenda do seu tío e na vila de Hannibal.
Ao morrerlle o pai en 1847, viuse obrigado a traballar para soster a familia como aprendiz en imprentas e chegou a ser tipógrafo; xa en 1851 publicaba relatos de viaxes no xornal do seu irmán Orion, o Journal de Muscatine. Con este irmán emprendeu outras aventuras diversas en busca de diñeiro fácil trala firma do tratado Guadalupe-Hidalgo en 1848. Mentres, traballou en imprentas de Keokuk, Iowa, Nova York, Filadelfia e outras cidades, e máis adiante (1859) foi piloto dun barco de vapor, experiencia que o marcou profundamente e só deixou polo estoupido da Guerra Civil Americana en 1861. Despois foi soldado da Confederación e, tras desertar da Unión, negociante en madeira e mineiro de prata sen sorte en Nevada. Neste estado, ao que foi en compañía do seu irmán, que fora nomeado secretario do goberno federal no tal territorio, comezou a traballar como xornalista en 1862 no Territorial Enterprise de Virginia City e, ao ano seguinte, comezou a asinar co seudónimo Mark Twain, que no Mississippi significa dúas brazas de profundidade (o calado mínimo necesario para a boa navegación).
PopularidadeEditar
En San Francisco traballou como xornalista en The Californian, pero foi despedido tras disputas cos seus editores, que se negaban a publicar os seus artigos máis controvertidos. Entre eles, un sobre a discriminación cara aos chineses e outro sobre a brutalidade policial. Os traballos xornalísticos desta época foron recollidos máis tarde en Mark Twain of the Enterprise (1857). Tras quedar sen traballo e sen diñeiro, estivo a piques de suicidarse. A partir de 1864 empezou a frecuentar outros escritores, un deles Artemus Ward, humorista e conferenciante, que o animou e lle ensinou o negocio das conferencias. Soportou a duras penas a Francis Bret Harte, con quen colaborou nalgúns proxectos e ao que acusou de abandonar a súa esposa e ser un sabrista consumado. O seu relato The Celebrated Jumping Frog of Calaveras County (1865) deulle unha súbita popularidade e asinou ese mesmo ano un contrato co Sacramento Union para escribir unha serie de cartas sobre o servizo de pasaxeiros do recentemente inaugurado servizo de barcos de vapor entre San Francisco e Honolulu; apareceu xa perfilado o seu estilo cunha inimitable e mordaz ironía. Os seus editores (Webb, Bliss) comezaron a enganalo sistemática e impunemente sobre as vendas das súas obras.
ViaxesEditar
En 1867 viaxou a Europa e Terra Santa, aproveitando para escribir o seu libro de viaxes Innocents abroad (1869), en que explotou humoristicamente e de forma epistolar -son cartas publicadas primeiramente en xornais norteamericanos- por unha banda, a decadencia, pretensiosidade e o aristocratismo antidemocrático europeos, e, por outro, o provincianismo pailán e a irreverencia dos estadounidenses en contacto con Europa. En 1870 casou con Olivia Langdon, o grande amor da súa vida, a quen chamou Livy. Olivia era filla dun capitalista progresista que axudou a escapar moitos escravos como parte da rede de liberación chamada Tren Subterráneo. Ao principio Olivia non prestou atención a Samuel, pero tras un ano de cartas diarias, terminou por namorarse do escritor. Seguiu escribindo libros de viaxes, como A Tramp Abroad (1880) sobre unha excursión aos Alpes e a Selva Negra alemá, e o clásico Life on the Mississippi (1883), composto con materiais publicados ou redactados anteriormente e que centra un período de introspección sobre a súa infancia e mocidade e no que figuran os máis valiosos libros narrativos do escritor: As aventuras de Tom Sawyer (1876) e Adventures of Huckleberry Finn (1884).
Un investimento nun novo tipo de linotipia, a linotipia Paige, arruinouno completamente no pánico de 1893, pero logrou saír dos números vermellos dando conferencias por todos os Estados Unidos e ao redor de todo o mundo: publicou sobre esta experiencia o libro de viaxes Following the Equator (1897). Convenceu o xeneral Grant para que editase as súas memorias. Morreulle a súa filla maior, Susy, de meninxite, Livy quedou inválida e outro fillo morreu por descoido seu, como dolorosamente contou na súa My Autobiography; o escritor sumiuse nun negro pesimismo e nunha temible misantropía, de forma que ata el mesmo se deu conta de que o que escribía por entón era demasiado mordaz e impublicable para os parámetros de entón e deixou instrucións para que se editase trala súa morte. Fixo unha esgotadora viaxe coa súa muller por Suráfrica, Calcuta, Australia e Nova Zelandia dando conferencias e quedaron a vivir en Nova York. A súa muller morreu en Firenze en 1904. A súa filla Jean de súpeto en 1909; deste golpe apenas se recuperou e morreu catro meses despois, o 21 de abril de 1910, en Stormfield, Nova York. Só lle sobreviviu unha filla.
Foi recoñecido mundialmente durante os últimos anos da súa vida, e recibiu, entre outros, o doutoramento Honoris Causa pola Universidade de Oxford (Inglaterra), en 1907.
ObrasEditar
Entre as súas obras pódense citar:
- The Innocents Abroad (1869), libro de viaxes satírico.
- Roughing It (1872)
- As aventuras de Tom Sawyer (1876), novelización sobre algúns personaxes da infancia do autor en Hannibal.
- A Tramp Abroad (1880)
- O príncipe e o esmoleiro[1][2] (1882), novela histórica.
- Life on the Mississippi (1883), autobiográfica.
- Adventures of Huckleberry Finn (1884), considerada a primeira novela moderna da literatura norteamericana.
- Un ianqui na corte do rei Arturo[3] (1889), fantasía histórica que encobre unha crítica á sociedade contemporánea.
- Following the Equator (1897), libro de viaxes.
- Pudd'nhead Wilson (1894), narración determinista cuxo fin é atacar a escravitude.
- Personal Recollections of Joan of Arc (1896)
- Unha sátira detectivesca de dobre canón (1902)[4]
- Retallos do diario de Adán[5] (1904)
- Diario de Eva[6] (1906)
- O forasteiro misterioso (1916)[7]
- My Autobiography, (1924) póstuma.
Contos:
- The Man That Corrupted Hadleyburg (1899)
- The War Prayer (1905)
NotasEditar
- ↑ Ficha na Base de datos de libros editados en España
- ↑ Tamén editada como O príncipe e o mendigo
- ↑ Ficha na Base de datos de libros editados en España
- ↑ O título orxinal en lingua inglesa foi A Double Barrelled Detective Story. Kalandraka publicou a tradución ao galego e cargo de Antía Veres Gesto en 2018.
- ↑ Ficha na Base de datos de libros editados en España
- ↑ Ficha na Base de datos de libros editados en España
- ↑ O título orixinal en lingua inglesa foi The Mysterious Stranger. Publicouna en galego a Editorial Hugin e Munin en 2012.
Véxase taménEditar
| A Galicitas posúe citas sobre: Mark Twain |
Wikimedia Commons ten máis contidos multimedia na categoría: Mark Twain  |
BibliografíaEditar
- Lucius Beebe. Comstock Commotion: The Story of the Territorial Enterprise and Virginia City News. Stanford University Press, 1954 ISBN 1-122-18798-X
- Louis J. Budd, ed. Mark Twain, Collected Tales, Sketches, Speeches & Essays 1891–1910 (Library of America, 1992) (ISBN 978-0-940450-73-8)
- Ken Burns, Dayton Duncan, and Geoffrey C. Ward, Mark Twain: An Illustrated Biography. Nova York: Alfred A. Knopf, 2001 (ISBN 0-375-40561-5)
- Gregg Camfield. The Oxford Companion to Mark Twain. Nova York: Oxford University Press, 2002 (ISBN 0-19-510710-1)
- Guy Cardwell, ed. Mark Twain, Mississippi Writings (Library of America, 1982) (ISBN 978-0-940450-07-3)
- Guy Cardwell, ed. Mark Twain, The Innocents Abroad & Roughing It (Library of America, 1984) ISBN 978-0-940450-25-7
- James M. Cox. Mark Twain: The Fate of Humor. Princeton University Press, 1966 (ISBN 0-8262-1428-2)
- Everett Emerson. Mark Twain: A Literary Life. Philadelphia: University of Pennsylvania Press, 2000 (ISBN 0-8122-3516-9)
- Shelley Fisher Fishkin Arquivado 28 de febreiro de 2013 en Wayback Machine., ed. A Historical Guide to Mark Twain. Nova York: Oxford University Press, 2002 (ISBN 0-19-513293-9)
- Susan K. Harris, ed. Mark Twain, Historical Romances (Library of America, 1994) (ISBN 978-0-940450-82-0)
- Hamlin L. Hill, ed. Mark Twain, The Gilded Age and Later Novels (Library of America, 2002) ISBN 978-1-931082-10-5
- Jason Gary Horn. Mark Twain: A Descriptive Guide to Biographical Sources. Lanham, Md.: Scarecrow Press, 1999 (ISBN 0-8108-3630-0)
- William Dean Howells. My Mark Twain. Mineloa, Nova York: Dover Publications, 1997 (ISBN 0-486-29640-7)
- Fred Kaplan. The Singular Mark Twain: A Biography. Nova York: Doubleday, 2003 (ISBN 0-385-47715-5)
- Justin Kaplan. Mr. Clemens and Mark Twain: A Biography. Nova York: Simon and Schuster, 1966 (ISBN 0-671-74807-6)
Ligazóns externasEditar
- Mais de 60 textos dispoñíbeis gratuitamente (en inglés)
- As Obras de Mark Twain, Versións indexadas por capítulo, con sistema de busca (en inglés)
- Obras Completas de Mark Twain (en inglés)
- Frases, artigos de xornais e outros textos de Mark Twain (en inglés)
- A casa de Mark Twain en Hartford, CT (en inglés)
- O conto The Celebrated Jumping Frog of Cavaleras County (en portugués)