Graeme Allwright

Graeme Allwright, nado o 7 de novembro de 1926 en Lyall Bay (Nova Zelandia) e finado o 16 de febreiro de 2020 en Couilly-Pont-aux-Dames (Sena e Marne), é un cantante, autor, compositor e intérprete franco-neozelandés.

Graeme Allwright

(2012)
Biografía
Nacemento	(en) Sydney Graeme Allwright 7 de novembro de 1926 Lyall Bay (Nova Zelandia)
Morte	16 de febreiro de 2020 (93 anos) Couilly-Pont-aux-Dames (Francia)
Lugar de sepultura	cemiterio de Pernand-Vergelesses
Actividade
Campo de traballo	Apicultura, música e lingua inglesa
Ocupación	cantautor, actor de teatro, artista discográfico, cantante, mestre
Período de actividade	1956 - 2017
Xénero artístico	Folk e chanson
Influencias	Leonard Cohen, Aurobindo e Woody Guthrie
Instrumento	Voz
Selo discográfico	Mercury Records Philips
Compañeiro profesional	Alan Stivell
Familia
Cónxuxe	Catherine Dasté
Fillos	Christophe Allwright
Sitio web	mga.asso.fr

De orixe neozelandesa, Graeme Allwright compuxo cancións como Il faut que je m'en aille (Téñome que ir) ou cunha mensaxe de amor universal como Le jour de clarté (O día de claridade). Adaptou, traduciu ao francés ou retomou cancións de Leonard Cohen (Suzanne, L'Étranger, Demain sera bien), Bob Dylan (Qui a tué Davy Moore?, Blowin 'in the Wind) e cancións tradicionais americanas, entre outras de Woody Guthrie, Pete Seeger ou Tom Paxton (Emmène-moi, Jusqu'à la ceinture, Sacrée bouteille, Comme un vrai gamin, J'm'envolerai). Tamén é o autor da tradución en francés da canción de Nadal Petit Garçon (Old Toy Trains en versión inglesa) e é o autor de baladas (Ballade de la desescalade, La Berceuse du clochard, La Chanson de l'adieu).

Traxectoria

Infancia e adolescencia en Nova Zelandia, partida, teatro, pequenos traballos

Graeme Allwright naceu o 7 de novembro de 1926 en Lyall Bay, Wellington (Nova Zelandia) onde transcorreu a súa infancia coa súa familia. Cando era adolescente, era un apaixonado do teatro. Conseguiu unha bolsa para integrar a compañía do teatro Old Vic en Londres e decidiu deixar a súa familia para instalarse en Londres e aprender teatro alí. Fixo a travesía traballando de grumete nun barco, xa que non tiña cartos para pagar a viaxe. En Londres, coñece á actriz Catherine Dasté, dunha familia do teatro, xa que é neta de Jacques Copeau (fundador do teatro de Vieux-Colombier) e filla de Jean Dasté (director da Comédie de Saint-Étienne) e de Marie-Hélène Dasté.

Casa do concello da pequena vila de Pernand-Vergelesses

En 1948, seguiu a Catherine Dasté, estableceuse en Francia e casou con ela en 1951 en Pernand-Vergelesses (Côte-d'Or), a vila de Jacques Copeau. Teñen tres fillos, Nicolas (nado en 1952), Christophe (nado en 1955) e Jacques (nado en 1958). Graeme Allwright traballou entón en moitos oficios, dende a escena ata a dirección. En 1952, xunto ao criado anónimo Jean-Louis Trintignant, Graeme Allwright interpretou o papel de Seyton na traxedia de Macbeth. Despois converteuse en apicultor, animador de nenos no hospital, monitor nun hospital psiquiátrico, profesor de inglés e profesor de teatro nun colexio.

O debut con éxito do cantante

Animado polos amigos de Saint-Étienne amantes do blues, subiu a París a principios dos anos 60 e cantou en cabarets (en particular en La Contrescarpe onde cantou «sete noites de sete sen cobrar un can»). As condicións eran duras. A miúdo perfeccionaba as súas cancións con amigos de pintores ou escultores en La Ruche en Montparnasse. Daquela acompañábao o guitarrista de Saint-Étienne Genny Detto. No Centro americano do Boulevard Raspail encontra a dous músicos de folk tradicional. O seu talento seduce a Colette Magny, que o presenta a Mouloudji. Este último empuxouno a gravar o seu primeiro disco, Le Trimardeur, producido por Marcel Mouloudji en 1965 cando Graeme tiña 39 anos. Despois tivo un primeiro contrato con Philips, e os seus dous álbums de 1966 e 1968, en tons de canción-protesta, levárono á cabeza entre a xente nova. En 1970, tras os dous discos que o levaron á fama, produciu dous álbums en inglés, A Long Distant Present From Thee... Becoming e Recollections, pouco coñecidos (en particular porque, fóra dalgúns títulos en recompilacións, estes álbums nunca se volveron publicar en formato dixital). O primeiro destes discos, que pon música a textos de William Shakespeare, desenvolve un xénero folk psicodélico, en nidio contraste co período anterior de Graeme Allwright, mentres que o outro álbum contén algunhas das súas propias cancións interpretadas en inglés.

As viaxes

Pronto, asustado polo éxito prefire afastarse da industria do espectáculo. Rexeitando a relación clásica artista / fan a pesar do seu éxito na década de 1970, dirixiu unha carreira á marxe dos medios de comunicación (censurado desde a súa participación na loita de Larzac e a dirección directa na súa canción Pacific blues en particular contra Valéry Giscard d'Estaing e as probas nucleares francesas. «Superado» polo seu éxito, temendo baixo a presión do «show-bizz» perder a súa liberdade, preferiu multiplicar estadías no estranxeiro (en particular en Etiopía), gravando álbums ao seu regreso. Fixo numerosas estadías na India, participou na década dos 70 na aventura da cidade utópica de Auroville, iniciada por La Mère, compañeira de Sri Aurobindo, traballando na reforestación desta zona deserta.

En 1975, descobre a illa de Reunión, onde vive durante ano e medio (o álbum Questions élle dedicado en gran parte). Alí coñeceu a excelentes artistas malgaxes, entre eles Erick Manana e Dina Rakotomanga, que dende entón a miúdo o acompañarían durante as súas xiras por Francia. Divórciase de Catherine Dasté de quen xa estaba separado e volve casar con Claire Bataille, a súa axente artística. Teñen unha filla, Jeanne (nada en 1975). Durante o mes de abril de 1978, participa na 2ª edición do Festival de primavera de Bourges.

Durante a década de 1980, produce varios álbums nos que atopamos unha combinación de títulos con consonancia folk e interpretacións de textos de amigos poetas ou pensadores, entre eles Maurice Cocagnac e Luis Porquet. En 1980 sobe ao escenario na 5ª edición do festival Printemps de Bourges e canta con Maxime Le Forestier no Palais des sports. Os beneficios dos concertos e do dobre álbum son doados á asociación Partage para os nenos do terceiro mundo, fundada por Pierre Marchand, que Graeme Allwright apoiou nos seus primeiros tempos. Na súa 7ª edición en 1983, canta no festival Printemps de Bourges. En 1985, Graeme Allwright interpreta adaptacións en inglés de cancións de Georges Brassens adaptadas por Andrew Kelly.

Varias das súas cancións convértense en clásicos da canción francesa: Les Retrouvailles (Il faut que je m'en aille), Petit Garçon (adaptación en francés da canción Old Toy Trains de Roger Miller), Jolie Bouteille, Jusqu'à la ceinture etc. Os seus clásicos son coñecidos por varias xeracións en Francia, aínda que a miúdo se ignora o nome do seu autor.

Graeme Allwright en concerto en 2012.

Na década dos 2000, engadiu jazz, unha paixón de adolescencia, ao seu repertorio (álbum Tant de joies co cuarteto Glenn Ferris). Repite incansablemente en escena, xeralmente acompañado polos seus amigos músicos malagaxes Erik Manana e Dina Rakatomanga, continuando a ofrecer nas aldeas calorosos concertos nos que, con simplicidade e empatía intensa, comunica a súa procura «dunha estrela que nunca chegou a nomear realmente».

En 2005 regresa á terra da súa infancia cunha xira por Nova Zelandia, o seu país de orixe onde era totalmente descoñecido (a película Pacific Blues realizada en 2009 por Chantal Perrin e Arnaud Delplagne mostra esta viaxe e por primeira vez, o artista desvela á súa vida e á súa obra).

Fin da carreira e morte

En xaneiro de 2010, a Academia Charles-Cros concedeulle un «gran premio in honorem» por toda a súa carreira, e un «coup de cœur» polo seu álbum Des inédits... Pour le plaisir. É membro do comité de patrocinio da Coordinación francesa para a Década da Cultura de Paz e Non Violencia. En 2014, a súa adaptación francesa da canción Petit garçon (Old Toy Trains, de Roger Miller) converteuse no himno do Telethon. Mentres dixo que quería seguir cantando para traer felicidade sempre que a súa saúde o permitise, anunciou nos seus concertos de 2015, aos 89 anos, parar a escena. En 2017 co-asinou, coa artista Yanne Matis, a canción Leonard, en homenaxe ao seu «dobre», Leonard Cohen, falecido o ano anterior.

Morre Graeme Allwright aos 93 anos, o 16 de febreiro de 2020 na residencia dos artistas retirados en Pont-aux-Dames onde ingresara un ano antes. Está enterrado en Pernand-Vergelesses.

A obra musical

As fontes

Graeme Allwright está entre os primeiros introductores en Francia do folk americano, na rama canción de protesta. Reinvindícase cantante, escribe mais ben pouco, preferindo «deslizarse entre as palabras de outro» cando sente que a mensaxe é común. Está en liña con Woody Guthrie e Pete Seeger. Adaptou moitos textos de Guthrie, incluíndo a súa primeira canción Le Trimardeur (Hard Travelin'), Le clochard américain, La Femme du mineur, La Mouche bleue etc. Adaptou cancións de Tom Paxton (Sacrée bouteille), Pete Seeger (Jusqu'à la ceinture), Malvina Reynolds (Petites Boîtes). Tamén adaptou varias cancións de Bob Dylan: Qui a tué Davy Moore? (1966), Blowin 'in the wind (1973) e Soufflé par le vent (2008), L'homme donna des noms aux animaux (1992), Ring them bells ou Sonne les cloches. As súas palabras sinxelas e o seu acento encantador danlle aos seus textos unha proximidade inmediata e unha forza empática singular.

Tamén contribuíu, polas súas adaptacións moi fieis, a descubrir Leonard Cohen para o público francés. Desde o primeiro álbum de Leonard Cohen, Graeme Allwright sentiuse inmediatamente moi preto do universo deste. Leonard Cohen explicará que as adaptacións de Graeme Allwright axudáronlle a aceptar as súas propias cancións. Os dous cantantes eran amigos, e no momento do seu lanzamento, Leonard Cohen cedía as súas novas cancións a Graeme Allwright para que puidese adaptalas en francés (en xeral, Graeme Allwright adaptaba dúas cancións de Leonard Cohen por álbum). Estas son as cancións de Leonard Cohen que Graeme Allwright adaptou en francés: Suzanne (1968), L'Étranger (1968), Jeanne d'Arc (1972), Les sœurs de la miséricorde (1972), Demain sera bien (1973), L'homme de l'an passé (1973), Diamants dans la mine (1973), Vagabonde (1973), Avalanche (1973), De passage (1975), Lover, Lover, Lover (1975), Je voulais te quitter (1975), So Long, Marianne (1979), Danse-moi vers la fin de l'amour (1985), Si c'est ta volonté (1985), Tout le monde le sait (2008), Halleluiah .

Non obstante, os propios textos de Graeme Allwright tamén teñen moita potencia (Les Retrouvailles (Il faut que je m'en aille), Johnny, Joue joue joue etc.). Comprometido politicamente coa non violencia, contra as probas nucleares, contra a sociedade de consumo, escribe ou adapta moitos textos de canción de protesta (Le jour de clarté, la Ligne Holworth Line, Jusqu'à la ceinture etc.).

Filosofía

Graeme Allwright fai da súa canción unha arte de vivir, unha filosofía e un intercambio. As súas letras, onde a emoción, a denuncia con burla do conformismo ou das inxustizas e a chamada á liberdade combínanse con melodías «country» ou «blues», gañando o apoio dunha audiencia de todas as idades.

Graeme Allwright milita contra a inxustiza social, a supremacía dos «grandes» sobre os débiles e a favor da non violencia. A súa obra e o seu pensamento están fortemente impregnados da filosofía do pensador indio Sri Aurobindo (a canción Lumière é un exemplo desta influencia). Graeme Allwright avoga por un cambio do mundo por un traballo de conciencia de cada un, máis que por un movemento revolucionario. Pensa que este mundo materialista debe chegar ao seu fin en paralelo con mutacións evolutivas na conciencia humana antes de que se produza un gran cambio.

La Marseillaise - Para unha modificación da letra do himno nacional francés

En 2005, a lei Fillon impuxo a aprendizaxe das palabras de La Marseillaise en todas as escolas de Francia. Ao decatarse disto, xulgando as palabras do himno "belixerantes" e "racistas", Graeme Allwright está "impresionado" de que se pida ensinar estas «palabras espantosas» aos nenos da escola.

Reescribe unha nova letra para o himno nacional francés, e grava unha versión xunto con Sylvie Dien.

Fixo campaña para que se mudasen as palabras de La Marseillaise. Así, ao comezo de cada un dos seus concertos, onde varias xeracións se reunían con entusiasmo, propuña ao público cantar este himno coñecido por todos, pero con nova letra que levara unha mensaxe de amor e paz, engadindo:

Creo que será un gran día para Francia cando se decida cambiar esta letra.

Obra

Teatro

• 1956: Aujourd'hui ou Les Coréens de Michel Vinaver, dirixida por Roger Planchon, teatro da Comédie de Lyon;
• 1957 : Les Coréens de Michel Vinaver, dirixida por Jean-Marie Serreau, teatro da Alliance française;
• 1960: Les Coréens de Michel Vinaver, dirixida por Gabriel Monnet, Aix-en-Provence;
• 1960: Monsieur Bonhomme e les Incendiaires de Max Frisch (versión francesa de Philippe Pilliod), dirixida por Graeme Allwright e Jean-Marie Lancelot, Comédie de Saint-Étienne .

Obras en colaboración

• En 1966, interpretou a canción Akou a partir dos créditos finais da película de Georges Lautner Ne nous fâchons pas;
• En 1967 e 1976, contribuíu á banda sonora das películas L'Or des pistoleros e Le Petit Marcel ;
• En 1973, participou no Concerto para os orfos de Vietnam durante o que interpretou dúas cancións: La plage e o inédito Himne à l'Himalaya ;
• En 1995, interpretou o papel de Paddy, o garda do faro, no conto musical Le Petit Arthur, do cantautor Alan Simon. Interpretou a canción La Berceuse;
• No 2002, cantou On peut bien, xunto a Indigo e Philippe Roussel, no CD Les voisines deste último.

Discografía

• 1965: Le Trimardeur
• 1966: Joue, joue, joue
• 1968: Le jour de clarté
• 1970: A Long Distant Present Frome Thee... Beecoming; Recollections
• 1972: Jeanne d'Arc
• 1973: Greame Allwright chante Leonard Cohen; À l'Olympia
• 1975: De passage
• 1978: Questions...
• 1979: Concert
• 1979: Condamnés?
• 1980: Greame Allwright et Maxime Le Forestier enrengistrement au Palais des Sports
• 1981: Ombres
• 1985: Danse-moi Vers la Fin de L'amour; Greame Allwright sings Georges Brassens
• 1992: Lumière
• 1993: Greame Allwright et Steve Waring en concert
• 1994: Live
• 2000: Tant de Joies (Greame Allwright & The Glenn Quartet)
• 2003: 10 poems by Sri Aurobindo
• 2008: Des inédits... Pour le plaisir / Un soir de Concert

Véxase tamén

Bibliografía

• Jacques Vassal (2018). Le Cherche midi, ed. Graeme Allwright par lui-même. Autoportraits imprévus (en francés). París. p. 288. ISBN 978-2-7491-5272-1.