Fronte Ampla

Para outras páxinas con títulos homónimos véxase: Fronte.

A Fronte Ampla (en castelán, Frente Amplio) é un partido político uruguaio de esquerda e centro-esquerda, fundado o 5 de febreiro de 1971, froito da coalición de varios partidos.

Fronte Ampla
Tipo	coalición electoral
Ideoloxía	Socialismo democrático, comunismo e socialismo
Data de fundación	5 de febreiro de 1971
Presidente/a	Fernando Pereira (en) (-)
Sede	Montevideo
País	Uruguai
Na rede
http://www.frenteamplio.org.uy/
[ editar datos en Wikidata ]

Dentro dos grupos que integran a Fronte Ampla, pódense distinguir diferentes ideoloxías, como son o comunismo, o socialismo, o marxismo e en menor medida o liberalismo, entre outras. Este partido promove, á súa vez, un modelo de Estado do benestar. Fronte Ampla defende a laicidade, promove o dereito á morte digna e o dereito ao aborto. Tamén recoñece o dereito ao matrimonio entre persoas do mesmo sexo e ao cambio de nome nos documentos das persoas transexuais.

Os dous últimos presidentes da República, Tabaré Vázquez e José Mujica pertencen a este partido. Á súa vez, a Fronte Ampla posúe a maioría parlamentaria en ambas cámaras, o que resultou clave para a aprobación de medidas tomadas polo Poder Executivo. Dende 1990, a Fronte Ampla goberna no departamento de Montevideo, sendo Ricardo Ehrlich o actual intendente.

Nas eleccións municipais do 2005, por primeira vez na súa historia, a Fronte Ampla consegue oito gobernos departamentais, entre os que se encontran os dos departamentos de Paysandú, Salto, Treinta y Tres, Florida, Canelones, Maldonado, Rocha e Montevideo.

Historia da Fronte Ampla

Orixe

A Fronte Ampla foi fundada en 5 de febreiro de 1971 como coalición de partidos promovida, entre outros, por Juan Pablo Terra. No momento da fundación, a Frente Ampla é integrada polos históricos partidos da esquerda uruguaia: O Partido Socialista, o Partido Comunista e o Partido Demócrata Cristián, ademais doutros sectores minoritarios e grupos disidentes brancos, como o Movimiento Popular Fronteamplista, dirixido por Francisco Rodríguez Camusso, ou o movemento Patria Grande, dirixido por Enrique Erro, e tamén colorados, como o Movimiento Pregón dirixido por Alba Roballo ou o movemento Por el Gobierno del Pueblo, dirixido por Zelmar Michelini e Hugo Batalla. Ademais, uníronse cidadáns independentes, como Víctor Licandro ou Líber Seregni (de extracción batllista) que se convertería no primeiro Presidente da Fronte Ampla e primeiro candidato á Presidencia da República.

Evolución e crecemento

Ás eleccións de 1971, a Fronte Ampla presentou a Líber Seregni como candidato a Presidente e Juan José Crottogini como candidato a vicepresidente. Conseguiu o 16,3% dos votos válidos, posicionándose no terceiro lugar nunhas eleccións que foron acusadas de fraudulentas polo Partido Nacional, que perdería a Presidencia por unha marxe do 0,2% dos votos.

Porén, após o Golpe de Estado do 27 de xuño de 1973, a Fronte Ampla é reprimida e a súa cabeza visíbel, Líber Seregni, encarcerado. Tamén son detidos e procesados o resto dos líderes do movemento, motivo polo cal a Fronte Ampla non poderá concorrer ás eleccións internas de 1982.

Tras a restauración da democracia en 1984, a maior parte dos líderes da Fronte Ampla son postos en liberdade; outros permaneceron encarcerados até despois das eleccións. Nelas, a Fronte Ampla obtén o 22,1% dos votos, malia que o seu líder, Líber Seregni, continuaba impedido de participar como candidato mesmo despois de ter sido excarcerado. Os candidatos á Presidencia e á Vicepresidencia da Fronte foron respectivamente, por ese motivo, Juan José Crottogini e José D'Elia.

Líber Seregni volveu ser o candidato á Presidencia do Uruguai nas eleccións de 1989, xunto con Danilo Astori como candidato á VicePresidencia e cabeza de todas as listas ao Senado. A coalición sufriu unha perda de apoios, recibindo o 21% dos votos. Ao mesmo tempo, nas eleccións departamentais dese ano, o candidato frontista Tabaré Vázquez resultou elixido como Intendente Municipal de Montevideo, o que o levou a converterse en líder do partido e candidato presidencial para as eleccións de 1994 e 1999.

Nas eleccións nacionais de 1994, a Fronte Ampla formará unha coalición con outros grupos e presentarase baixo o nome de Encuentro Progresista-Frente Amplio. A Fronte Ampla alcanza o 30,61% dos votos e sitúase no terceiro lugar, por detrás do Partido Colorado de Julio María Sanguinetti (32,35%) e do Partido Nacional de Alberto Volonté (32,21%).

Para as eleccións de 1999, a Fronte Ampla estreou un sistema de eleccións internas ás que concorrían Vázquez e Astori, gañando o primeiro por máis de 5 a 1. Con Tabaré Vázquez como líder, a coalición logrará o 40% dos escanos do parlamento, converténdose na primeira forza política do país. Porén, na segunda volta das eleccións, o Partido Colorado, liderado por Jorge Batlle, gañará as eleccións ao conseguir os apoios de dous terzos do Nuevo Espacio, do intentende electo da zona de Rocha, Irineu Riet Correa, e do deputado Jorge Machiñena.

En 2004, a vitoria da Fronte Ampla dáse polo 50,45% dos votos, grazas á coalición formada con Nuevo Espacio baixo o nome de Encuentro Progresista-Frente Amplio-Nueva Mayoría. A coalición foi disolta en 2005 cando Nuevo Espacio e os outros partidos da coalición pasaron formalmente a integrar a Fronte Ampla o 19 de novembro de 2005.

O día 29 de marzo de 2008, o Movimiento 26 de Marzo decidiu retirarse e pasou a formar parte da coalición de partidos Asemblea Popular.

Elección xerais de 2009

A Fronte Ampla obtén a maioría parlamentaria nas eleccións xerais do 25 de outubro de 2009 obtendo un 48% dos sufraxios, en tanto o Partido Nacional (dereita e centro-dereita) quedou segundo cunha porcentaxe do 29%. O Partido Colorado (dereita liberal) quedou terceiro cun 17% de votos.

De cara ás eleccións presidenciais de 2009, o proceso interno na Fronte Ampla enfrontou a José Mujica, Danilo Astori e Marcos Carámbula, vencendo claramente o primeiro candidato. En 6 de xuño de 2009, presentáronse formalmente as candidaturas de José Mújica e Danilo Astori á Presidencia e á Vicepresidencia respectivamente. A coalición obtén a maioría parlamentaria nas eleccións xerais de 25 de outubro dese ano co 48% dos votos, moi por diante da dereita do Partido Nacional (29%), da dereita liberal do Partido Colorado (17%). En cuarto posición atopouse o Independiente (de centro), cun 2,45 %. O partido minoritario, Asamblea Popular, logrou 0,66% de votos. A votación obtida asígnalle á Fronte Ampla 16 senadores dun total de 30 e 50 deputados dun total de 99.

Na segunda volta, o Partido Nacional recibiu o apoio do Partido Colorado; o Partido Independente non apoiou ningunha candidatura e a ultra-esquerdista Asemblea Popular chamou ao voto nulo. A Fronte Ampla logrou unha vantaxe de 9 puntos, polo que José Alberto Mujica e Danilo Astori se converteron respectivamente en Presidente e Vicepresidente do Uruguai.

Grupos políticos que integran a Fronte Ampla

Lista	Partido/Grupo	Personalidades do Partido/Grupo
Lista 77	Vertiente Artiguista	Enrique Rubio Mariano Arana
Lista 90	Partido Socialista	Daniel Martínez Mónica Xavier Reinaldo Gargano Daisy Tourné Álvaro García
Lista 609	Movimiento de Participación Popular Movimiento Claveles Rojos Participación Masoller Partido por la Victoria del Pueblo	Lucía Topolansky Eduardo Bonomi Ernesto Agazzi Víctor Vaillant Jorge Saravia Luis Puig
Lista 738	Alianza Progresista	Rodolfo Nin Novoa Héctor Lescano
Lista 787	Corriente Encuentrista Independiente	Darío Pérez
Lista 871	Partido Obrero Revolucionario (Trotskista-Posadista)	Raúl Campanella
Lista 1001	Partido Comunista	Eduardo Lorier Oscar López Goldaracena Juan Castillo
Lista 1813	Liga Federal Frenteamplista	Darío Pérez
Lista 1968	Democracia Socialista	Pablo Cabrera
Lista 2121	Asamblea Uruguay	Danilo Astori Susana Dalmas Carlos Baráibar
Lista 5005	Movimiento Canario	Diego Cánepa
Lista 5271	Corriente de Izquierda	Darío Estades
Lista 7373	Corriente de Acción y Pensamiento-Libertad	Eleuterio Fernández Huidobro
Lista 9393	Corriente de Unidad Frenteamplista	Eduardo Mendez Camaran
Lista 99000	Nuevo Espacio	Rafael Michelini