Columba de Iona

Monxe misioneiro gaélico-irlandés

Columba ou Comba, nado en Galtán no condado de Donegal (Irlanda)[1] o 7 de decembro de 521[2] e finado en Iona (Escocia) o 9 de xuño de 597[1], chamado tamén en ocasións de Columba de Iona ou, en irlandés antigo, Saint Colm Cille, Columkill ou Columcille (que significa «Pomba da igrexa»), foi unha destacada figura entre os monxes misioneiros gaélicos que reintroduciron o cristianismo en Escocia a comezos da Idade Media e un dos coñecidos como Doce Apóstolos de Irlanda.

Infotaula de personaColumba de Iona

Editar o valor em Wikidata
Nome orixinal(la) Columba Editar o valor em Wikidata
Biografía
Nacemento7 de decembro de 521 Editar o valor em Wikidata
Condado de Donegal Editar o valor em Wikidata
Morte9 de xuño de 597 Editar o valor em Wikidata (75 anos)
Iona Editar o valor em Wikidata
Lugar de sepulturaIona Editar o valor em Wikidata
Abade Abadía de Iona
Editar o valor em Wikidata
Datos persoais
ResidenciaCondado de Donegal Editar o valor em Wikidata
País de nacionalidadeReino Celta de Irlanda Editar o valor em Wikidata
RelixiónCristianismo Editar o valor em Wikidata
Actividade
Campo de traballoCristianismo Editar o valor em Wikidata
Ocupaciónmonxe , misioneiro Editar o valor em Wikidata
Membro de
ProfesoresFinnian de Moville Editar o valor em Wikidata
LinguaLingua latina Editar o valor em Wikidata
Carreira militar
ConflitoBatalla de Cúl Dreimhne Editar o valor em Wikidata
Enaltecemento
Día de festividade relixiosa9 de xuño Editar o valor em Wikidata
Obra
Obras destacables
Familia
PaisFeidhlimidh Editar o valor em Wikidata  e Eithne de Leinster Editar o valor em Wikidata

Musicbrainz: dba72e63-30c1-4361-81ec-e870dcde289e WikiTree: Cille-1 Editar o valor em Wikidata

É patrón dos asolagamentos, dos encadernadores, poetas, e de Irlanda e Escocia. A súa festa celébrase o 9 de xuño.

Nenez e mocidade en Irlanda editar

Foi fillo de Fedlimid e Eithne, do clan Uí Néill, nado en Gartan, preto de Lough Gartan, Donegal. Por liña paterna era descendente de Niall dos nove reféns, un rei irlandés do século V e a súa nai era descendente dun rei de Leinster.[2] Profesou coma freire e foi ordenado crego. Segundo a tradición, contra o 560 viuse envolto nunha disputa con San Finnian acerca dun salterio. Columba copiou o manuscrito no scriptorium seguindo ordes de san Finnian, quen arelaba quedar coa copia. A disputa foi a causa da batalla de Cúl Dreimhne, que tivo lugar en 561, e na que houbo numerosas baixas (a copia do salterio mencionada nesta historia identifícase tradicionalmente co Cathach de San Columba). Como penitencia por esas mortes, Columba decidiu marchar como misioneiro a Escocia para converter a tantas persoas coma homes morreran na batalla. Exiliouse de Irlanda, a onde só retornaría nunha ocasión, varios anos despois.

Escocia editar

En 563 viaxou a Escocia con doce compañeiros. De acordo coa lenda, desembarcou na punta sur da península de Kintyre, preto de Southend. Porén, como aínda tiña á vista a súa terra natal, dirixiuse cara ao norte, á costa oeste de Escocia. En 563, o rei de Dalriada, concedeulle terra na illa de Iona,onde fundou o mosteiro que se converteu no centro da súa misión evanxelizadora entre os pictos. Ademais das súas tarefas dirixindo o único foco de cultura letrada da rexión, adquiriu unha gran reputación como home santo grazas á súa actividade diplomática entre as tribos; disque tamén fixo milagres no seu afán de converter aos pictos.

Visitou o rei pagán Bridei I, rei de Fortriu, na súa base de Inverness, e conseguiu gañarse o seu respecto. Dende aquela xogou un importante papel na política do país. Foi moi enérxico na súa predicación do evanxeo e, ademais de fundar varias igrexas nas Hébridas, traballou para converter o seu mosteiro de Iona (a abadía de Iona) nunha escola para misioneiros. Foi un salientábel home de letras, ao que se lle atribúe a composición de varios himnos e a copia da súa propia man de máis de 300 libros. Unha das poucas veces, senón a única, que deixou Escocia trala súa chegada foi cara ao final da súa vida, cando regresou a Irlanda para fundar o mosteiro de Durrow. Morreu en Iona e fica soterrado na abadía que el mesmo fundou.

Legado editar

Columba é considerado un personaxe fundamental na revitalización do monaquismo. Os seus logros ilustran a importancia da igrexa celta na recuperación do cristianismo en Europa occidental trala caída do Imperio romano.[3]

Vita Columbae editar

 
San Columba convertendo ao cristianismo ao rei Bridei I] e os pictos (pintura de William B. Hole,1899)

A principal fonte de información sobre a vida de Columba é a Vita Columbae, escrita por Adomnán,[4] noveno abade de Iona, que finou en 704. Tanto a Vita Columbae como Beda o Venerable refiren a visita de Columba a Bridei. Mentres que Adomnan só explica que Columba visitou a Bridei, Beda relata unha tradición máis tardía, quizais de orixe picta, segundo a que o santo chegou a converter ao rei dos pictos. Outra fonte temperá é un poema en loanza de Columba, probabelmente composto tamén no século VII, que ten 25 estrofas de catro versos de sete sílabas cada un.

O exemplo máis antigo rexistrado do nome Artur nun documento británico atópase na Vita Columbae escrita por Adomnan, onde aparece coma Arturius. Refírese a un príncipe escocés, fillo de Áedán mac Gabráin, rei de Dál Riata desde 574, bastante lonxe do lugar no que adoita situarse o lendario Rei Artur, no suroeste da Gran Bretaña.

A Vita Columbae adoita aducirse así mesmo como a primeira referencia coñecida do monstro do lago Ness. Segundo Adomnan, Columba atopou un grupo de pictos que estaban a soterrar un home que matara o mostro, e salvou a un nadador facendo o signo da Cruz e coa imprecación «Non has ir máis lonxe», que aterrorizou á besta, para abraio dos pictos reunidos, que glorificaron o Deus de Columba. Independentemente da veracidade que queira concederse a este incidente, o texto de Adomnan afirma especificamente que o monstro moraba no río Ness (que desemboca no lago), máis que no lago propiamente dito.

Grazas á reputación do seu fundador, e á súa importancia como centro de ensino, Iona converteuse nun lugar de peregrinación. Unha rede de cruces célticas marca a ruta que conduce ao seu sepulcro en Iona.

San Columba foi, como Santiago, historicamente reverenciado como santo guerreiro, e a miúdo era invocado para pedir a vitoria na batalla. En 849, as súas reliquias dividíronse entre os reinos de Alba e Irlanda. Os exércitos escoceses levaban ante si algunhas delas, nun relicario confeccionado en Iona a mediados do século VIII, chamado o Brecbennoch. Segundo a lenda, o Brecbennoch foi levado a Bannockburn por un exército escocés moito menor en número ca os seus inimigos, e a intercesión do santo axudou á vitoria. Adoita identificarse este obxecto co Relicario Monymusk. «O Columba spes Scotorum...» («O Columba, esperanza dos escoceses»), comeza unha pregaria do século XIII no Antifonario de Inchcolm, coñecido como a «Iona do leste».

A festividade de San Columba celébrase o 9 de xuño[1]. Xunto con San Patricio (17 de marzo) e Santa Bríxida (1 de febreiro), é un dos tres santos patróns de Irlanda. Antes da batalla de Athelstaneford, era o único patrón de Escocia. Igualmente é venerado como santo pola Igrexa ortodoxa.[5]

Notas editar

  1. 1,0 1,1 1,2 VV.AA. (1986). entrada Columba. Tomo 5. Planeta. p. 2393. ISBN 84-320-7370-9. 
  2. 2,0 2,1 Walters, Kathie (2003). Celtic Flames (en inglés). Macon (Georgia): Good News Ministries. p. 30. ISBN 1-888081-55-4. 
  3. "[h]is achievements illustrated the importance of the Celtic church in bringing a revival of Christianity to Western Europe after the fall of the Roman Empire" Dowley, Tim; et al., eds. (1977). Eerdman's Handbook to the History of Christianity (en inglés). Grand Rapids, Michigan: Wm. B. Eerdmans Publishing Co. ISBN 0-8028-3450-7. 
  4. Grimley, Anthony; Wooding, Jonathan M. (2010). Living the Hours: Monastic Spirituality in Everyday Life (en inglés). Norwich: Canterbury Press. p. 27. ISBN 978-1-85311-971-2. 
  5. Orthodox wikipage for Saint Columba, https://web.archive.org/web/20150905085335/http://orthodoxwiki.org/Columba_of_Iona, accessed 25th December 2006

Véxase tamén editar

Bibliografía editar

  • Adomnan of Iona, Life of St Columba (tr. & ed. Richard Sharpe) (Penguin, 1995) ISBN 0-14-044462-9 [1]
  • Dauvid Broun & Thomas Owen Clancy (eds.) Spes Scotorum: Hope of Scots. Saint Columba, Iona and Scotland (T & T Clark, 1999) ISBN 0-567-08682-8
  • Cambridge Biographical Dictionary. Cambridge, England: Cambridge University Press, 1990.

Ligazóns externas editar