Sincronía e diacronía
A sincronía é un concepto lingüístico referido á percepción nun momento concreto da historia dos diversos aspectos dunha lingua.
A oposición entre sincronía e diacronía, así como estes dous termos nesta acepción, débense a Ferdinand de Saussure, primeiro lingüista que separou claramente os dous puntos de vista. Esta oposición é frutífera tamén en filosofía, onde foi explotada entre outros por Barthes e Sartre.
O enfoque sincrónico estuda unha lingua nun momento preciso da súa historia. O termo procede do grego συν-, «con» e χρόνος, «temps». A gramática escolar é esencialmente sincrónica: indica cales son as normas consideradas como regras dunha lingua, que poden ter mudado desde estados anteriores.
O enfoque diacrónico estuda historia da lingua e as súas evolucións (etimoloxía, evolucións fonéticas, semánticas, léxicas, sintácticas etc.). O termo é un préstamo culto construído sobre raíces gregas, δια-, «a través», e χρόνος, «tempo». A Lingüística comparada, por exemplo, ten un enfoque diacrónico.
Sincrónico é equivalente a estático, diacrónico éo a evolutivo ou histórico. Son dúas perspectivas diferentes á hora de observar unha mesma realidade: o sistema nun momento dado e o sistema en desenvolvemento, inda que, se se ten en conta o carácter parcialmente innovador de todo acto lingüístico, só existe o aspecto diacrónico, mentres que o aspecto sincrónico é unha abstracción científica necesaria para estudar como funciona a lingua. Ó aspecto sincrónico correspóndelle a disciplina denominada gramática e que, en sentido amplo do termo, é a descrición do sistema da lingua; ó aspecto diacrónico correspóndenlle a gramática histórica e a historia da lingua.