Costa da Vela

Costa da Vela
Tipo	Zona de especial conservación; espazo natural protexido; Zonas de especial protección dos valores naturais
Localización
División administrativa	Cangas, España
	42°18′N 8°54′O / 42.3, -8.9
Características
Superficie	1.427,03326 ha
World Database on Protected Areas
Identificador	349380
Área protexida da rede Natura 2000
Identificador	ES1140010
Historia
Data de creación ou fundación	decembro de 2004

A Costa da Vela é un espazo natural galego catalogado como zona especial de conservación (ZEC) que inclúe o extremo oeste da península do Morrazo e que dá caras as rías de Pontevedra e Vigo. Esta área de conservación ocupa 1.419 ha. do concello Cangas do Morrazo, dos cales unha terza é espazo mariño.^[1]^[2]^[3]^[4]^[5] Destaca por ser unha costa aberta con cantís e queirogais e polo sistema dunar das súas praias.^[5]

Xeografía

Litoral ata a punta Couso, que dá á ría de Pontevedra.

Litoral ata cabo Home, que dá á ría de Vigo.

O espazo natural é o litoral oeste da parroquia do Hio, e vai desde a praia de Couso e faro da punta do Couso, pasa polo Cabo Home e punta Robaleira, continúa incluíndo a praia de Melide e remata no sur coas praias da enseada da Barra: desde a de Barra á de Nerga. Ademais desa franxas do litoral, acollen as augas abertas e illotes de toda a enseada das Conchas e a costa de Soavela, que están entre o punta de Couso e o cabo Home. Esas augas mariñas supoñen o 29% do total da superficie do espazo protexido.^[4]^[5]

No norte da costa occidental do espazo atópase a praias de Couso, preto da punta Couso. Entre os cabo Home e a punta Subrido, xa no sur do espazo, está a praia de Melide. Existe un continuo de praias interiores resgardadas na enseada da Barra, que é aquela que está desde a punta Subrido e en dirección leste protexida polo cabo. Estas praias xa están dentro da ría de Vigo e son a praia de Barra, de Viño e de Nerga. Nesta costa só existen varios regatos de caudal menor. Aqueles que existen na franxa de praias son o rego de Donón, que chega ao mar entre a praia de Barra e o cabo, e outros regatos. Na praia de Melide e rego na costa do Facho, na costa de Soavela, chegan outros regatos. Dous cumes do espazo destacables son o monte Facho e o monte de Melide.^[4]^[5]

As calas e as baías deste litoral son de pouca profundidade e os esteiros de pouca extensión. No litoral existen espazos con furnas e arrecifes. Na barra de praias existen dunas tanto móbiles embrionarias como fixas e xa en procesos de descalcificación.^[4]^[5]

Desde a costa da Vela pódense observar as rías de Vigo e Pontevedra e dende mar aberto as illas atlánticas: as illas Ons e Cíes.^[6]

Flora e Fauna

Flora

No litoral domina a vexetación de argazos a perenne, casmofítica e propia de costas nos cantís. Son frecuentes as matas de queirogais propios de zonas temperás, como Erica ciliaris e Erica tetralix, e das zonas secas europeas. Algunhas extensións son as dos prados secos e as zonas de gramíneas. En puntos como as ribeiras, existen algúns bosques de abeneiros (Alnus glutinosa) e freixos (Fraxinus excelsior). Ademais existen piñeiros, en especial a carón das praias e do mar.^[4]^[5]

Fauna

Cobra rateira na costa da Vela.

Esta costa conta cunha diversidade de aves relevante, 11 das cales están catalogadas como prioritarias en canto a súa conservación. Pódense destacar o paíño europeo (Hydrobates pelagicus), as movellas (Gavia stellata, Gavia arctica e Gavia immer) e os araos dos cons (Uria aalge).^[4]^[5]

As especies de fauna catalogadas como especies silvestres en réxime de protección especial ou presentes no catalogo galego de especies ameazadas son:^[4]

Grupo	Especie
Invertebrados	Cerambyx cerdo
Invertebrados	Coenagrion mercuriale
Invertebrados	Euphydryas aurinia
Invertebrados	Lucanus cervus
Peixes	Alosa alosa
Peixes	Alosa fallax
Anfíbios	Chioglossa lusitanica
Anfíbios	Discoglossus galganoi
Réptiles	Lacerta schreiberi
Mamíferos	Lutra lutra
Mamíferos	Myotis myotis
Mamíferos	Phocoena phocoena
Mamíferos	Rhinolophus euryale
Mamíferos	Rhinolophus ferrumequinum
Mamíferos	Rhinolophus hipposideros
Mamíferos	Tursiops truncatus

Patrimonio

Patrimonio arqueolóxico

Facho de Donón.

Dentro da costa da Vela está o petróglifo de Olleiros. Así mesmo, no linde deste espazo está o facho de Donón, unha garita de vixía do século XVII^[7]. Alí existen restos dun santuario do deus Berobre.^[6]

Patrimonio civil

Neste litoral destacan os faros, que se atopan nos cabos. Son o faro de Punta Cousa, que se atopa nese cabo na ría de Aldán, e os faro de Cabo Home e faro da Punta, que están no cabo Home e na punta Robaleira, mirando á ría de Vigo.