Chandrexa de Queixa
Chandrexa de Queixa é un concello da provincia de Ourense, pertencente á comarca da Terra de Trives e que forma parte do Macizo Central. Segundo o padrón municipal, en 2022 tiña 495 habitantes (854 en 2003).
Localización | |||||
---|---|---|---|---|---|
| |||||
Estado | España | ||||
Comunidade autónoma | Galicia | ||||
Provincia | provincia de Ourense | ||||
Capital | Rabal | ||||
Contén a división administrativa | |||||
Poboación | |||||
Poboación | 493 (2023) (2,85 hab./km²) | ||||
Xeografía | |||||
Superficie | 172,75 km² | ||||
Altitude | 993 m | ||||
Comparte fronteira con | |||||
Organización política | |||||
• Alcalde | Francisco Rodríguez Rodríguez (2019–) | ||||
Eleccións municipais en Chandrexa de Queixa | |||||
Identificador descritivo | |||||
Código postal | 32786 | ||||
Fuso horario | |||||
Código INE | 32029 | ||||
Concello eminentemente gandeiro e agrícola, a día de hoxe está moi despoboado e en franco retroceso demográfico.
Un acontecemento que veu a marcar drasticamente a vida e o porvir diste concello foi a construción do encoro de Chandrexa de Queixa ao final da década do 1940 e principios do 1950.
Demografía
editarEvolución da poboación de Chandrexa de Queixa Fontes: INE e IGE. | ||||||||||||||||||
1900 | 1930 | 1950 | 1981 | 2004 | 2009 | 2011 | 2012 | 2013 | 2014 | 2015 | 2016 | 2017 | 2018 | 2019 | 2020 | 2021 | 2022 | 2023 |
2.949 | 2.935 | 2.578 | 1.226 | 830 | 639 | 619 | 586 | 560 | 545 | 528 | 506 | 494 | 466 | 456 | 472 | |||
(Os criterios de rexistro censual variaron entre 1900 e 2004, e os datos do INE e do IGE poden non coincidir.) |
Censo total | 472(2020) |
---|---|
Menores de 15 anos | 12 (2.54 %) |
Entre 15 e 64 anos | 243 (51.48 %) |
Maiores de 65 anos | 217 (46 %) |
Estranxeiros | 8 (1.7 %) |
Xeografía
editarO concello ten unha extensión de 172,75 km². Limita ao norte cos concellos de Castro Caldelas e San Xoán de Río (mediante a serra do Burgo), ao sur con Laza e Vilariño de Conso (serra de Queixa), ao leste coa Pobra de Trives e Manzaneda, e ao oeste con Montederramo (serra de San Mamede).
Sitúase no Macizo Central Ourensán, e está atravesado polos ríos Requeixo, Dorelle, e Queixa, afluentes do río Navea. Os 35 núcleos de poboación están situados entre os 1000 e os 1200 metros de altitude. O concello está a 6 km da estación de esquí de Cabeza de Manzaneda.
Ten un clima de media montaña, con invernos moi fríos e veráns calorosos. As precipitacións non pasan de 1100 mm por ano, cunha moderada seca durante o verán. O chan é granítico cara ao leste e de lousa cara ao oeste. Sobre o subsolo hai unha capa de terra fértil, na que se asenta unha densa vexetación.
Historia
editarAs primeiras pegadas humanas atopadas no concello son agras de mámoas e da romanización, dado que a vía Nova do itinerario de Antonino bordeaba os terreos do concello.
O priorado de Vilar aparece mencionado nunha bula do papa Alexandre III de 1163 como parte dos territorios do mosteiro de Montederramo. Na biblioteca do mosteiro consérvase documentación sobre cesións e doazóns do mosteiro e dos señores nobres, estando esta zona baixo o influxo do condado de Lemos e o condado de Ribadavia. En 1580 Filipe II retirou o priorado ao mosteiro, pero impuxo aos veciños un imposto de 393 fanegas de pan a entregar ao mosteiro.
O concello de Chandrexa de Queixa foi creado mediante o Real Decreto do 23 de xullo de 1835, sendo variable a capital en función da residencia do alcalde, pero a vila máis importante era Chandrexa.
En 1945 comezou a construción do encoro de Chandrexa de Queixa no río Navea, o que propiciou o crecemento da vila de Celeiros. En 1960 acordouse mediante referendo establecer neste lugar a capitalidade do municipio.
No lugar de Requeixo estivo represaliado e confinado o intelectual galego Valentín Paz Andrade.
Toponimia
editarO topónimo composto débese na súa primeira parte a "chan da igrexa", e na segunda a "Queixada, depresión en forma de caixa", que dá nome á parroquia chá de Queixa[1].
Patrimonio
editarEntre a arquitectura relixiosa, ademais das igrexas parroquiais, destaca a capela e o cruceiro de Parafita.
Entre a arquitectura popular destacan os fornos de leña, como o das Forcadas, ou o Casal de Drados. En Celeiros destaca o Museo Etnográfico.
Respecto ao patrimonio natural está a fervenza de Dorelle, a fonte da Previsa, a área recreativa de Cardiego e mais a área recreativa de Santa Cruz.
Galería de imaxes
editar- Artigo principal: Galería de imaxes de Chandrexa de Queixa.
Parroquias
editarLugares de Chandrexa de Queixa
editarPara unha lista completa de todos os lugares do concello de Chandrexa de Queixa vexa: Lugares de Chandrexa de Queixa.
Notas
editar- ↑ Cabeza Quiles, F.: Os nomes de lugar. Ed. Xerais, Vigo 1992.
Véxase tamén
editarWikimedia Commons ten máis contidos multimedia na categoría: Chandrexa de Queixa |
Outros artigos
editarLigazóns externas
editar- http://www.xente.mundo-r.com/domingues/ Arquivado 20 de febreiro de 2018 en Wayback Machine.