República dos Buriatos

A República dos Buriatos (en ruso Респу́блика Буря́тия, Respúblika Buriàtia; en buriato Буряад Республика, Buriaad Respúblika) é unha república (suxeito federal) asiática da Federación Rusa, situada na rexión centromeridional de Siberia, na beira oriental do lago Baikal. Segundo o censo de 2002 tiña unha poboación de 981.238 habitantes, nunha extensión de 351.300 km². A capital é Ulan-Udé.

Буряад Республика (buriato) Республика Бурятия (ruso)
Bandeira Escudo
Himno: Himno nacional da República dos Buriatos
Estado	Rusia
Capital	Ulan-Ude
• Poboación	359.391 (censo 2002)
Cidade máis poboada	Ulan-Ude
Lingua oficial	Buriato e ruso
Forma de goberno	República federada
Presidente	Vyacheslav Nagovitsyn
Estabelecemento
durante a URSS	30 de maio de 1923
Superficie	Posto 15º
• Total	353.300 km²
Costas	0 km
Poboación	Posto 56º
• Total	981.238 (2005) hab.
• Densidade	2,8 hab./km²
Fuso horario	UTC+8
• Horario de verán	UTC+9
Código ISO	RU-BU

Limita, dentro de Rusia, ao norte e ao leste coa provincia de Irkutsk e o lago Baikal, ó suroeste coa república de Tuva e ao leste coa provincia de Tchita. Ó sur limita con Mongolia.

Xeografía

O 80% do territorio é montañoso; ó suroeste álzanse as montañas Saian, que culminan no Munku Sardik (3.491 m), na fronteira con Mongolia. Ao leste do lago Baikal atópanse as montañas Iablonovi. As principais unidades de relevo son:

• O altos de Selenga (Sëlëngë), ao sur (1.800–700 m).
• Os Vostochny Saians, ao leste, co Munko-Sardyk / Münxë Sar'dag xada (3.491 m), o punto máis alto do país, e o Munku Sasan (3.164 m).
• A rexión montañesa do Baikal, cos complexos montañosos de:
  • Hamar Daban, co Han Ula (2.371 m) e Sohon (2.316 m).
  • Ulan Burgasy.
  • Chikokorsky Hrebet, co Barun-Shabartuj (2.519 m).
  • Onon Baldzinsky Hrebet, con 1.741 m.

Os ríos principais son o Selenga (Sëlëngë müren), Barguzin (Bargazhan), Udá, Verkhnaia Angara (afluentes do Baikal), Vitim (do Lena) e Irkut, Oka e Kitoi (Süxë gol) (do Ienissei). E ademais do Baikal (Bajgal nuur), o 60% da liña de costa do cal pertence á república, hai outros lagos, como o Gusinoe Ubukun (Galuuta), Baunt, Barguzin e Severnyi Baikal. Tamén hai máis de 300 arshans (fontes de auga termal).

A temperatura media anual é de -1,6 °C,sendo a media do inverno de -22 °C e a media de verán de 18 °C.

Economía

Os recursos naturais dos Buriatos son o ouro, o tungsteno, o cinque, o uranio e outros. A economía da república está baseada en importantes produtos agrícolas e comerciais que inclúen ó trigo, ás hortalizas, á madeira, á pel, ó grafito e ós téxtiles. A pesca, a caza, a gandería, a minería e a industria alimentaria, entre outros, tamén teñen a súa importancia económica.

Poboación

• Poboación: 981.238 (2002)
  • Urbana: 584.970 (59,6%)
  • Rural: 396.268 (40,4%)
  • Masculina: 467.984 (47,7%)
  • Femenina: 513.254 (52,3%)
• Grupos étnicos

Segundo o censo ruso de 2002, os rusos eran arredor dos dous terzos da poboación da república, mentres que os buriatos eran tan só o 27,8%. Outros grupos son os ucraínos (1,0%), tártaros (0,8%), e outros con menos do 0,5% da poboación.

	Censo de 1939	Censo de 1959	Censo de 1970	Censo de 1979	Censo de 1989	Censo de 2002
Buriatos	116.382 (21,3%)	135.798 (20,2%)	178.660 (22,0%)	206.860 (23,0%)	249.525 (24,0%)	272.910 (27,8%)
Soiots						2.739 (0,3%)
Rusos	393.057 (72,0%)	502.568 (74,6%)	596.960 (73,5%)	647.785 (72,0%)	726.165 (69,9%)	665.512 (67,8%)
Ucraínos	13.392 (2,5%)	10.183 (1,5%)	10.769 (1,3%)	15.290 (1,7%)	22.868 (2,2%)	9.585 (1,0%)
Tártaros	3.840 (0,7%)	8.058 (1,2%)	9.991 (1,2%)	10.290 (1,1%)	10.496 (1,0%)	8.189 (0,8%)
Evenkis	1.818 (0,3%)	1.335 (0,2%)	1.685 (0,2%)	1.543 (0,2%)	1.679 (0,2%)	2.334 (0,2%)
Outros	17.277 (3,2%)	15.384 (2,3%)	14.186 (1,7%)	17.630 (2,0%)	27.519 (2,7%)	19.969 (2,0%)

O buriato é a lingua oficial xunto co ruso.

Véxase tamén

Outros artigos

• Buriat Ulus

Ligazóns externas

• Páxina de Buriatia (en varias linguas)
• Páxina da Academia Estatal de Agricultura de Buriatia (en varias linguas)