Násir al-Din al-Tusí
Abu Jafar Muhammad Ibn Muhammad Ibn al-Hasan Násir al-Din al-Tusí, coñecido como Násir al-Din al-Tusí (escrito tamén como Nasir al-Dib al-Tusi e Nadir ad-Din at-Tusi) foi un filósofo, matemático, astrónomo, teólogo e médico persa, nado en Tus, Khorasán (daquela Persia e na actualidade Irán) en 1201 e finado en Khadimanin, preto de Bagdad, en 1274.
| Násir al-Din al-Tusí | |
|---|---|
 | |
| Nacemento | 1201, 17 de febreiro de 1201 e 18 de febreiro de 1201 |
| Lugar de nacemento | Tus |
| Falecemento | 1273, 1274, 25 de xuño de 1274 e 26 de xuño de 1274 |
| Lugar de falecemento | Kadhimiya |
| Soterrado | Al-Kadhimiya Mosque e Bagdad |
| Nacionalidade | Nizari Ismaili state |
| Relixión | Xiísmo |
| Ocupación | astrónomo, matemático, filósofo, astrólogo, polímata, arquitecto, médico, teólogo, Marja e escritor |
| Coñecido por | Zij-i Ilkhani, Akhlaq-i Nasiri, Sharh al-isharat e Tajrīd al-iʿtiqād |
| [ editar datos en Wikidata ] | |
Cando os exércitos mongois de Xenxis Kan arrasaban Persia, al-Tusí fuxiu para reunirse cos ismailitas. As súas contribucións científicas máis importantes datan destes anos, mentres fuxía dunha fortaleza a outra. Finalmente entregouse ás tropas de Hulagu (un dos fillos de Xenxis Kan) despois da invasión do castelo de Alamut poles forzas mongois.
Escritor polifacético e moi prolífico, o seu nome está inmortalizado coa denominación dun cráter de 60 km de diámetro na Lúa.
Foi quizais o primeiro matemático medieval en tratar a trigonometría como unha disciplina ou rama separada do tronco das matemáticas, e así se desprende no seu Tratado sobre os cuadriláteros. Foi o primeiro en enumerar a lista dos seis casos distintos de ángulo recto nun triángulo esférico (trigonometría esférica). Os seus traballos en trigonometría levárono a ser o primeiro astrónomo oriental en ter unha visión clara da trigonometría plana e esférica.
Tusí elaborou táboas moi precisas sobre os movementos planetarios plasmándoos no seu libro Zij-i ilkhani (As táboas ilkhánicas). Estes libros contiñan posicións en formato tabular coas posicións dos planetas e o nome das estrelas. El sistema planetario proposto por el foi o máis avanzado da época e foi usado amplamente até a chegada do modelo heliocéntrico en tempos de Copérnico. Entre a época de Tolomeo e a de Copérnico considerouse a al-Tusí como o científico máis eminente no campo da observación astronómica.
Inventou unha técnica xeométrica denominada parella de Tusí que axuda á solución cinemática do movemento lineal como suma de dous movementos circulares. Al-Tusí calculou o valor de 51' para a precesión dos equinocios e fixo enormes achegas á construción e uso dalgúns instrumentos astronómicos, incluíndo os astrolabios e os cuadrantes solares.
O famoso observatorio astronómico de Maragué (ao norte de Irán) construíuse para que este científico desenvolvera o seu traballo.
Véxase taménEditar
| Commons ten máis contidos multimedia sobre: Násir al-Din al-Tusí |