Murray Gell-Mann

Murray Gell-Mann
	; (2012)
Biografía
Nacemento	(en) Murray Gell-Mann ; 15 de setembro de 1929 ; Lower Manhattan, Estados Unidos de América (pt)
Morte	24 de maio de 2019 (89 anos); Santa Fe, Estados Unidos de América
Lugar de sepultura	Red Butte Cemetery (en)
Membro do consello directivo Instituto Smithsoniano
	31 de agosto de 1974 – 1988
Datos persoais
Residencia	Estados Unidos de América
Educación	Yale College (en) ; Columbia Grammar & Preparatory School (en) ; Universidade Yale ; Instituto de Tecnoloxía de Massachusetts ; Jonathan Edwards College (en)
Director de tese	Victor Weisskopf (pt)
Actividade
Campo de traballo	Física de partículas e física
Ocupación	escritor de non ficción, investigador, físico teórico, físico
Empregador	Universidade de Chicago ; Instituto Tecnolóxico de California
Membro de	Royal Society ; Indian National Science Academy ; Sociedade Filosófica Estadounidense ; Asociación Americana para o Avance das Ciencias ; Academia das Artes e das Ciencias dos Estados Unidos ; Sociedade Estadounidense de Física ; Academia de Ciencias de Rusia ; Academia Naciona de Ciencias dos Estados Unidos ; JASON (pt)
Profesores	Victor Weisskopf (pt) e Enrico Fermi
Alumnos	Kenneth G. Wilson e Sidney Coleman (pt)
Obra
Doutorando	Sidney Coleman (pt) , Kenneth G. Wilson, James Hartle, Jon Mathews (pt) , Todd Brun (pt) , Cosmas Zachos (en) , Philip Moss Platzman (en) , Sam M. Berman (en) , Carl Iddings (en) , Henry Hoyt Hilton (en) , Donald F. DuBois (en) , Kenneth Young (en) , Rod Crewther (pt) , Christopher T. Hill (pt) , William C. Davidon (pt) , Norman Dombey (en) e George Chapline Jr. (pt)
Arquivos en	Smithsonian Institution Archives (en) ;
Familia
Cónxuxe	J. Margaret Dow ; Marcia Southwick
Premios
	(2014) Medalla Helmholtz; (2005) Humanista do ano; (2004) William Procter Prize for Scientific Achievement (en) ; (20 de abril de 1978) Membro estranxeiro da Royal Society; (1971) Bolsa de estudos Guggenheim; (1969) Premio Nobel de Física; (1968) Prémio John J. Carty (pt) ; (1967) Medalla Franklin; (1966) Premio Memorial Richtmyer; (1966) Prêmio Ernest Orlando Lawrence (pt) ; (1959) Prêmio Dannie Heineman de Física Matemática (pt) ; doutor honoris causa pola Universidade de Oxford; honorary doctorate from Columbia University (en) ; doutor honoris causa pola Universidade de Florida; doutor honoris causa pola Universidade de Cambridge; Medalha Albert Einstein (pt) ; Fellow of the Committee for Skeptical Inquiry; Membro da Sociedade Estadounidense de Física; Membro da Academia Estadounidense das Artes e as Ciencias; honorary doctor of the University of Chicago (en) ; Fellow of Pakistan Academy of Sciences (en) ; honorary doctor of the Yale University (en) ;
	Sinatura
Descrito pola fonte	Grande Enciclopedia Soviética 1969-1978, (sec:Гелл-Ман Марри); Enciclopedia soviética armenia; Obálky knih,
Páxina web	tuvalu.santafe.edu…

Murray Gell-Mann, nado en Nova York o 15 de setembro de 1929 e finado en Santa Fe o 24 de maio de 2019,^[1]^[2] foi un físico estadounidense, galardoado co Premio Nobel de Física no ano 1969.

Murray Gell-Mann na Universidade Harvard.

Traxectoria

Licenciado en física pola Universidade Yale e no Instituto de Tecnoloxía de Massachusetts, en 1955 comezou como profesor universitario na Universidade de California onde ocupou desde 1967 a cátedra de física teórica.

Investigacións científicas

Desde 1950 interesouse na investigación sobre as partículas elementais, recentemente descubertas e denominadas caón e hiperión.A súa clasificación permitiu nomear un novo número cuántico. As súas investigacións, primeiro con Abraham Pais e posteriormente con Kazuhiko Nishijima, permitiron a introdución dunha nova partícula, o hadrón, partícula que descubriu á vez o físico israelí Yuval Ne'emal. A teoría de Gell-Mann achegou orde ao caos ao descubrir preto de 100 partículas no interior do núcleo atómico. Estas partículas, ademais dos protóns e neutróns, estaban formadas por outras partículas elementais denominadas quarks. Estes quarks mantéñense unidos grazas ao intercambio de gluons.

En 1964 ingresou na NASA e postulou o modelo do quark, un modelo que tamén postulou independentemente George Zweig. A teoría moderna das interaccións dos quarks denomínase Cromodinámica cuántica, baseada basicamente sobre o traballo de Gell-Mann.

En 1969 outorgóuselle o Premio Nobel de Física polas súas contribucións e descubrimentos na clasificación de partículas elementais e as súas interaccións. Xunto a Richard Feynman, rivalizando con George Sudarshan e Robert Marshak, foi o primeiro en atopar a estrutura da forza nuclear débil en física. Este traballo seguiu co descubrimento inicial da violación da paridade de Chien-Shiung Wu, segundo as ideas suxeridas polos físicos Chen Ning Yang e Tsung-Dao Lee.

Notas

↑ Johnson, George (24-5-2019). "Murray Gell-Mann, Who Peered at Particles and Saw the Universe, Dies at 89". nytimes.com (en inglés). Consultado o 3-6-2019.
↑ "Muere el Premio Nobel estadounidense Gell-Mann a los 89 años". mundo.sputniknews.com (en castelán). 25-5-2019. Consultado o 3-6-2019.

Véxase tamén

Ligazóns externas

Páxina do Instituto Nobel, Premio Nobel de Física 1969 (en inglés).

[1] Johnson, George (24-5-2019). "Murray Gell-Mann, Who Peered at Particles and Saw the Universe, Dies at 89". nytimes.com (en inglés). Consultado o 3-6-2019.

[2] "Muere el Premio Nobel estadounidense Gell-Mann a los 89 años". mundo.sputniknews.com (en castelán). 25-5-2019. Consultado o 3-6-2019.

[1]

[2]

Biografía
(2012)
Nacemento	(en) Murray Gell-Mann 15 de setembro de 1929 Lower Manhattan, Estados Unidos de América ^(pt)
Morte	24 de maio de 2019 (89 anos) Santa Fe, Estados Unidos de América
Lugar de sepultura	Red Butte Cemetery ^(en)

Membro do consello directivo Instituto Smithsoniano
31 de agosto de 1974 – 1988

Datos persoais
Residencia	Estados Unidos de América
Educación	Yale College ^(en) Columbia Grammar & Preparatory School ^(en) Universidade Yale Instituto de Tecnoloxía de Massachusetts Jonathan Edwards College ^(en)
Director de tese	Victor Weisskopf ^(pt)
Actividade
Campo de traballo	Física de partículas e física
Ocupación	escritor de non ficción, investigador, físico teórico, físico
Empregador	Universidade de Chicago Instituto Tecnolóxico de California
Membro de	Royal Society Indian National Science Academy Sociedade Filosófica Estadounidense Asociación Americana para o Avance das Ciencias Academia das Artes e das Ciencias dos Estados Unidos Sociedade Estadounidense de Física Academia de Ciencias de Rusia Academia Naciona de Ciencias dos Estados Unidos JASON ^(pt)
Profesores	Victor Weisskopf ^(pt) e Enrico Fermi
Alumnos	Kenneth G. Wilson e Sidney Coleman ^(pt)
Obra
Doutorando	Sidney Coleman ^(pt) , Kenneth G. Wilson, James Hartle, Jon Mathews ^(pt) , Todd Brun ^(pt) , Cosmas Zachos ^(en) , Philip Moss Platzman ^(en) , Sam M. Berman ^(en) , Carl Iddings ^(en) , Henry Hoyt Hilton ^(en) , Donald F. DuBois ^(en) , Kenneth Young ^(en) , Rod Crewther ^(pt) , Christopher T. Hill ^(pt) , William C. Davidon ^(pt) , Norman Dombey ^(en) e George Chapline Jr. ^(pt)
Arquivos en	Smithsonian Institution Archives ^(en)
Familia
Cónxuxe	J. Margaret Dow Marcia Southwick
Premios
(2014) Medalla Helmholtz (2005) Humanista do ano (2004) William Procter Prize for Scientific Achievement ^(en) (20 de abril de 1978) Membro estranxeiro da Royal Society (1971) Bolsa de estudos Guggenheim (1969) Premio Nobel de Física (1968) Prémio John J. Carty ^(pt) (1967) Medalla Franklin (1966) Premio Memorial Richtmyer (1966) Prêmio Ernest Orlando Lawrence ^(pt) (1959) Prêmio Dannie Heineman de Física Matemática ^(pt) doutor honoris causa pola Universidade de Oxford honorary doctorate from Columbia University ^(en) doutor honoris causa pola Universidade de Florida doutor honoris causa pola Universidade de Cambridge Medalha Albert Einstein ^(pt) Fellow of the Committee for Skeptical Inquiry Membro da Sociedade Estadounidense de Física Membro da Academia Estadounidense das Artes e as Ciencias honorary doctor of the University of Chicago ^(en) Fellow of Pakistan Academy of Sciences ^(en) honorary doctor of the Yale University ^(en)
Sinatura

Descrito pola fonte	Grande Enciclopedia Soviética 1969-1978, (sec:Гелл-Ман Марри) Enciclopedia soviética armenia Obálky knih,
Páxina web	tuvalu.santafe.edu…