Murray Gell-Mann

físico estadounidense

Murray Gell-Mann, nado en Nova York o 15 de setembro de 1929 e finado en Santa Fe o 24 de maio de 2019,[1][2] foi un físico estadounidense, galardoado co Premio Nobel de Física no ano 1969.

Murray Gell-Mann
Nome completoMurray Gell-Mann
Nacemento15 de setembro de 1929
Lugar de nacementoLower Manhattan
Falecemento24 de maio de 2019
Lugar de falecementoSanta Fe
SoterradoRed Butte Cemetery
NacionalidadeEstados Unidos de América
Alma máterYale College, Instituto de Tecnoloxía de Massachusetts, Universidade Yale, Columbia Grammar & Preparatory School e Jonathan Edwards College
Ocupaciónescritor de non ficción, físico teórico, investigador e físico
CónxuxeJ. Margaret Dow e Marcia Southwick
PremiosBolsa de estudos Guggenheim, Premio Nobel de Física, Humanist of the Year, William Procter Prize for Scientific Achievement, Medalha Helmholtz, Prémio John J. Carty, Medalla Franklin, Premio Memorial Richtmyer, Fellow of the American Physical Society, Prêmio Dannie Heineman de Física Matemática, Medalha Albert Einstein, Fellow of Pakistan Academy of Sciences, Fellow of the Committee for Skeptical Inquiry, Fellow of the American Academy of Arts and Sciences, Foreign Member of the Royal Society, Prêmio Ernest Orlando Lawrence, doutor honoris causa pola Universidade de Florida, honorary doctorate from the University of Cambridge, honorary doctorate from Columbia University, Honorary doctor of the University of Oxford, honorary doctor of the University of Chicago e honorary doctor of the Yale University
Na rede
http://tuvalu.santafe.edu/~mgm
Twitter: quark_king TED: murray_gell_mann Musicbrainz: ae86d0f5-a312-4b91-acc3-a5ddc9c73a95 WikiTree: Gell-Mann-1 Find a Grave: 199423923 Editar o valor em Wikidata
editar datos en Wikidata ]
Murray Gell-Mann na Universidade Harvard.

Traxectoria editar

Licenciado en física pola Universidade Yale e no Instituto de Tecnoloxía de Massachusetts, en 1955 comezou como profesor universitario na Universidade de California onde ocupou desde 1967 a cátedra de física teórica.

Investigacións científicas editar

Desde 1950 interesouse na investigación sobre as partículas elementais, recentemente descubertas e denominadas caón e hiperión.A súa clasificación permitiu nomear un novo número cuántico. As súas investigacións, primeiro con Abraham Pais e posteriormente con Kazuhiko Nishijima, permitiron a introdución dunha nova partícula, o hadrón, partícula que descubriu á vez o físico israelí Yuval Ne'emal. A teoría de Gell-Mann achegou orde ao caos ao descubrir preto de 100 partículas no interior do núcleo atómico. Estas partículas, ademais dos protóns e neutróns, estaban formadas por outras partículas elementais denominadas quarks. Estes quarks mantéñense unidos grazas ao intercambio de gluons.

En 1964 ingresou na NASA e postulou o modelo do quark, un modelo que tamén postulou independentemente George Zweig. A teoría moderna das interaccións dos quarks denomínase Cromodinámica cuántica, baseada basicamente sobre o traballo de Gell-Mann.

En 1969 outorgóuselle o Premio Nobel de Física polas súas contribucións e descubrimentos na clasificación de partículas elementais e as súas interaccións. Xunto a Richard Feynman, rivalizando con George Sudarshan e Robert Marshak, foi o primeiro en atopar a estrutura da forza nuclear débil en física. Este traballo seguiu co descubrimento inicial da violación da paridade de Chien-Shiung Wu, segundo as ideas suxeridas polos físicos Chen Ning Yang e Tsung-Dao Lee.

Notas editar

  1. Johnson, George (24-5-2019). "Murray Gell-Mann, Who Peered at Particles and Saw the Universe, Dies at 89". nytimes.com (en inglés). Consultado o 3-6-2019. 
  2. "Muere el Premio Nobel estadounidense Gell-Mann a los 89 años". mundo.sputniknews.com (en castelán). 25-5-2019. Consultado o 3-6-2019. 

Véxase tamén editar

Ligazóns externas editar