Linguas caribes
As linguas caribes[1] son unha familia lingüística indíxena de América do Sur. Espállanse pola zona norte do continente, dende a desembocadura do río Amazonas até os Andes de Colombia,[2] pero tamén están presentes no centro do Brasil. As linguas caribes están relativamente emparentadas entre elas, e o seu número varía entre as dúas e as tres ducias de linguas, dependendo das diferentes consideracións entre lingua e dialecto. A maioría delas aínda son faladas, malia que que adoitan contar cun poucos centos de falantes. A única que conta conta cun bo número de falantes é a lingua macushi, con 30 000. A familia caribe é coñecida no mundo da lingüística por mor da lingua hixkaryana e a súa orde de obxecto-verbo-suxeito, que se cría que non existía na linguaxe humana.
| Linguas caribes | ||
|---|---|---|
| Falado en: | América do Sur | |
| Rexións: | Norte do continente, sur do Caribe e en América Central. | |
| Total de falantes: | ||
| Familia: | Ye-tupí-caribe Linguas caribes | |
| Códigos de lingua | ||
| ISO 639-1: | --
| |
| ISO 639-2: | ---
| |
| Mapa | ||
| ||
| Status | ||
Algúns anos antes da chegada dos primeiros conquistadores españois, os caribes invadiron e ocuparon as Antillas Menores, matando, desprazando ou asimilando ós pobos arauacos que habitaban as illas. A lingua resultante era caribe de nome pero arauaca en esencia. Isto débese a que os invasores caribes mataban ós homes arauacos e tomaban esposas arauacas, que logo pasaban a súa propia lingua ós seus fillos. Durante un tempo, o arauaco era falado polas mulleres e os nenos, e o caribe polos homes adultos, mais a situación era inestable. Con cada nova xeración de caribes-arauacos, menos elementos do caribe mantiñan, até que só quedaron uns poucos elementos de vocabulario e aspectos gramaticais básicos. Esta "lingua caribe das illas" extinguiuse nas Antillas Menores na década de 1920, mais sobreviviu na forma de garífuna, ou "caribe negro", en América Central. Dominica é a única illa do Caribe que conserva poboación precolombiana —os indios caribes —arredor de 3 000 que viven na costa leste do país.
Notas
editar- ↑ Definición de caribe no Dicionario de Galego de Ir Indo e a Xunta de Galicia.
- ↑ Dixon, 1999, p. 23-25
Véxase tamén
editar| A Galipedia ten un portal sobre: Pobos indíxenas de América |
Bibliografía
editar- Gordon, Raymond G., Jr. (ed.), 2005. Ethnologue: Languages of the World, Fifteenth edition. Dallas, Tex.: SIL International.
- Desmond C. Derbyshire & G. K. Pullum, 1991:Handbook of Amazonian Languages, ISBN 978-0-89925-813-3 (referencia).
- Dixon, R.M.W. (1999). Amazonian Languages. Nova York: Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-57021-3.
- William J. Frawley (2003) [1997]. International Encyclopedia of Linguistics: 4-Volume Set. Tomo I. Nova York: Oxford University Press. ISBN 0-19-516783-X.
- Rodrigues A. D., 2000, "‘Ge-Pano-Carib’ X ‘Jê-Tupí-Karib’: sobre relaciones lingüísticas prehistóricas en Sudamérica", in L. Miranda (ed.), Actas del I Congreso de Lenguas Indígenas de Sudamérica, Tome I, Lima, Universidad Ricardo Palma, Facultad de lenguas modernas, p. 95-104.