Lionor de Aragón (1402-1445)

Para outras páxinas con títulos homónimos véxase: Leonor de Aragón.

Lionor de Aragón, nada o 2 de maio de 1402 e finada en Toledo o 19 de febreiro de 1445), foi unha infanta aragonesa, que foi raíña consorte de Portugal polo seu matrimonio con Duarte I e, á morte deste, rexente durante parte da minoría de idade do seu fillo Afonso.

Lionor de Aragón

Biografía
Nacemento	1 de febreiro de 1402 Medina del Campo, España
Morte	19 de febreiro de 1445 (43 anos) Toledo, España
Lugar de sepultura	Mosteiro de Batalha
Raíña de Portugal
Datos persoais
Relixión	Cristianismo
Actividade
Ocupación	raíña consorte
Outro
Título	Infanta de Aragón Raíña de Portugal
Familia	Casa de Trastámara
Cónxuxe	Duarte de Portugal (1428 (Gregoriano)–)
Fillos	Afonso V de Portugal, Fernando de Portugal, Lionor de Portugal, Catarina de Portugal, Xoana de Portugal
Pais	Fernando I de Aragón   e Lionor de Alburquerque
Irmáns	Sancho of Aragon María de Aragón Pedro de Aragón, conde de Alburquerque Afonso V de Aragón Xoán II de Aragón Henrique de Trastámara de Aragón

Orixes familiares

Era filla do rei Fernando I de Aragón e da súa esposa Lionor de Alburquerque, condesa de Alburquerque.

Por vía materna era neta de Beatriz de Portugal e, por tanto, bisneta do rei Pedro I de Portugal e Inés de Castro.

Tivo cinco irmáns e unha irmá: Afonso, María, Xoán, Henrique, Sancho e Pedro.

Traxectoria

Alianza dos infantes de Aragón cos infantes de Portugal, contra Castela

En 1428 casou co herdeiro do trono portugués, Eduardo, e foi raíña consorte de Portugal dende a ascensión de Eduardo o trono en 1433 ata a morte deste en 1438. A voda foi concertada polo seu irmán Afonso e Pedro de Noronha, arcebispo de Lisboa e fillo do conde Alfonso de Noronha. Segundo as crónicas:

Llevó esta princesa en dote docientos mil florines: los cien mil que le dio la reina, su madre, y los otros cien mil había de pagar el rey de Aragón, su hermano, en diez años. Y diéronsele en arras treinta mil florines de oro de Aragón, y señalósele por cámara la mitad de las rentas y tierras que tenía la reina doña Felipa, madre del infante, y en sucediendo en el reino, que tuviese enteramente aquel estado.

Con este enlace rubricábase a alianza dos infantes de Aragón cos infantes de Portugal contra o rei de Castela e os que levaban o cargo do goberno da súa persoa e estado (ou, o que é o mesmo, contra o condestable Álvaro de Luna). Ó paso do séquito da infanta camiño de Portugal por Valladolid, onde residía a corte nese momento, celebráronse xustas e correron lanzas con notable esplendor e boato na honra do acontecemento até que se reemprendeu a marcha o 21 de xullo de 1428.

Morte do rei Duarte

Trala morte do su esposo o rei Eduardo, foi designada polas Cortes de Torres Novas de 1438 rexente do reino durante a minoría do primoxénito e herdeiro, Afonso, que nese momento tiña só seis anos. Este feito provocou os receos dos grandes do reino, que formaron un partido arredor do infante Pedro, ó que atribuían mellor dereito para exercer a rexencia. Nas Cortes de Lisboa de 1439, Lionor foi obrigada a abandonar o cargo de rexente do reino, que lle foi encomendado a Pedro de Portugal, tío do neno.

Sepulcro dos reis Duarte I de Portugal e Lionor de Aragón no Mosteiro de Batalha.

Morte e sepultura

Lionor retirouse a Castela e faleceu no mosteiro de Santo Domingo el Real de Toledo o 19 de febreiro de 1445, envelenada —en opinión de Jerónimo de Zurita— polo Condestable de Castela.

Recibiu sepultura no convento de Santa María da Vitoria en Batalha.

Descendencia

Do seu matrimonio co rei Duarte naceron varios fillos, aínda que só algúns chegaron a adultos:

• Afonso, que reinaría en Portugal co nome de Afonso V;
• Fernando, pai do rei Manuel I de Portugal;
• Lionor, esposa do emperador Frederico III de Habsburgo;
• Catarina, relixiosa e escritora
• Xoana, segunda esposa de Henrique IV de Castela.

Devanceiros de Lionor de Aragón

16. Afonso XI de Castela

8. Henrique II de Castela

17. Lionor de Guzmán

4. Xoán I de Castela

18. Don Juan Manuel

9. Xoana Manuel de Villena

19. Branca Núñez de Lara

2. Fernando I de Aragón

20. Afonso IV de Aragón

10. Pedro IV de Aragón

21. Tareixa de Entenza

5. Lionor de Aragón

22. Pedro II de Sicilia

11. Lionor de Sicilia

23. Isabel de Carintia

1. Lionor de Aragón

24. Fernando IV de Castela

12. Afonso XI de Castela

25. Costanza de Portugal

6. Sancho de Castela

26. Pedro Núñez de Guzmán

13. Lionor de Guzmán

27. Xoana Ponce de León

3. Lionor de Alburquerque

28. Afonso IV de Portugal

14. Pedro I de Portugal

29. Beatriz de Castela

7. Beatriz de Portugal

30. Pedro Fernández de Castro

15. Inés de Castro

31. Aldonza Lorenzo de Valladares

Predecesor: Filipa de Lencastre

Raíña consorte de Portugal 1433 - 1438

Sucesor: Isabel de Avis

Véxase tamén

Bibliografía

• Arco y Garay, Ricardo del (1945). Sepulcros de la Casa Real de Aragón. Madrid: Instituto Jerónimo Zurita. Consejo Superior de Investigaciones Científicas. OCLC 11818414. 
• Pina, Ruy de (1790). "Chronica do Senhor Rey dom Affonso V". Collecção de livros ineditos de Historia Portugueza. Tomo 1. Lisboa: Academia Real das Sciencias. 
• Zurita, Jerónimo (1998). Madrid: Institución Fernando el Católico (CSIC), ed. Anales de la Corona de Aragón (PDF). 
• Ventura, Margarida Garcez & Araujo, Julieta (2011): D. Leonor de Aragão: A Triste Rainha - 1402(?)-1445. Lisboa / Vila do Conde: Academia Portuguesa da História / QuidNovi. ISBN 978-98-9554-792-0.
• Rodrigues, Ana Maria S. A. (2013): As Tristes Rainhas. Leonor de Aragão - Isabel de Coimbra. Lisboa: Temas e Debates. Bertrand Editora ISBN 978-98-9644-238-5.