Manuel I de Portugal

rei de Portugal entre 1495 e 1521

Manuel I de Portugal, nado en Alcochete o 31 de maio de 1469 e finado en Lisboa o 13 de decembro de 1521, foi Rei de Portugal. Alcumado de "O Venturoso", "O Benaventurado" ou "O Afortunado", polos acontecementos felices que o levaron ao trono e que ocorreron no seu reinado, concretamente o descubrimento do camiño marítimo para a India e o Brasil. Foi o primeiro rei en asumir o título de pela Graça de Deus, Rei de Portugal e dos Algarves, d'Aquém e d'Além-Mar em África, e Senhor da Guiné, e do Comércio, Conquista e Navegação da Arábia, Pérsia e Índia... (pola Graza de Deus, Rei de Portugal e do Algarve, d'aquém e d'Alén-Mar en África, Señor do Comercio, da conquista e da Navegación de Arabia, Persia e India).

Modelo:BiografíaManuel I de Portugal

Editar o valor en Wikidata
Biografía
Nacemento31 de maio de 1469 Editar o valor en Wikidata
Lisboa, Portugal Editar o valor en Wikidata
Morte13 de decembro de 1521 Editar o valor en Wikidata (52 anos)
Lisboa, Portugal Editar o valor en Wikidata
Causa da mortepeste Editar o valor en Wikidata
Lugar de sepulturaMosteiro dos Xerónimos Editar o valor en Wikidata
Monarca de Portugal
25 de outubro de 1495 – 13 de decembro de 1521
← Xoán II de PortugalXoán III de Portugal →
Gran Mestre da Orde da Torre e Espada
Editar o valor en Wikidata
Datos persoais
Outros nomesO Venturoso Editar o valor en Wikidata
RelixiónIgrexa católica Editar o valor en Wikidata
Actividade
Ocupaciónmonarca Editar o valor en Wikidata
Outro
TítuloDuque
Rei de Portugal Editar o valor en Wikidata
FamiliaDinastía de Avis Editar o valor en Wikidata
CónxuxeLeonor de Austria (1518–1521)
María de Aragón (1500 (Gregoriano)–1517), morte
Isabel de Aragão e Castela, Rainha de Portugal (1497 (Gregoriano)–1498), morte Editar o valor en Wikidata
FillosMiguel da Paz
 () Isabel de Aragão e Castela, Rainha de Portugal
Xoán III de Portugal
 () María de Aragón
Sabela de Portugal, emperatriz do Sacro Imperio Romano-Xermánico
 () María de Aragón
Beatriz de Portugal, Duquesa de Saboia
 () María de Aragón
Luís de Portugal, Duque de Beja
 () María de Aragón
Fernando de Portugal, Duque da Guarda
 () María de Aragón
Afonso de Portugal
 () María de Aragón
Maria of Portugal
 () María de Aragón
Henrique I de Portugal
 () María de Aragón
Duarte de Portugal, 4.º Duque de Guimarães
 () María de Aragón
António, Infante de Portugal
 ()
Carlos of Portugal
 ()
Maria de Portugal, Duquesa de Viseu
 () Leonor de Austria Editar o valor en Wikidata
PaisFernando de Portugal Editar o valor en Wikidata  e Beatriz de Portugal, Duquesa de Viseu Editar o valor en Wikidata
IrmánsLeonor de Viseu
Isabel de Viseu
Diogo, Duque de Viseu
João, Duque de Viseu Editar o valor en Wikidata
Premios
Sinatura Editar o valor en Wikidata

Descrito pola fonteBiblioteca dixital BEIC
Dicionario Enciclopédico Brockhaus e Efron
Obálky knih, Editar o valor en Wikidata
BNE: XX1033956 WikiTree: Aviz-11 Find a Grave: 9726244 Editar o valor en Wikidata

Traxectoria

editar

Á morte de Xoán II sen fillos lexítimos (o príncipe Afonso falecera en condicións tráxicas nunca completamente esclarecidas en 1491), sen irmáns vivos (a infanta Santa Xoana, a súa irmá, falecera en 1490), sen lograr lexitimar o seu bastardo, o infante Xurxo de Lencastre, futuro Duque de Coímbra, a Coroa Portuguesa acabou por pasar ao seu primo e cuñado Manuel, Duque de Bexa, o cal era fillo de Fernando, Duque de Viseu (irmán do rei Afonso V), e de Beatriz (filla do infante Xoán, o penúltimo dos membros da Ínclita Xeración). Así, aínda que por parte paterna fose neto do rei Duarte, e pola materna, bisneto de Xoán I, o feito de non ser herdeiro directo, mais si colateral, leva a que xurdan, por veces, referencias a unha quebra na dinastía de Avis ao nivel da casa reinante, considerándose inaugurada así a Casa de Avis-Bexa (en homenaxe ao ducado no cal fora investido por Xoán II, e que detina á data da súa aclamación, en 1495), a cal se mantería no poder até o fin da dinastía, en 1580.

Reinado

editar
 
Armas de Manuel I de Portugal, Livro do Armeiro-mor, 1509.
 
Epistola de victoria contra infideles habita, 1507.

Aclamado o 27 de outubro de 1495, Manuel I demostrou ser un sucesor á altura, apoiando os descubrimentos portugueses e o desenvolvemento dos monopolios comerciais. Durante o seu reinado, Vasco da Gama descubriu o camiño marítimo para a India (1498), Pedro Álvares Cabral descubriu o Brasil (1500), Francisco de Almeida, converteuse no primeiro vicerrei da India (1505) e o almirante Afonso de Albuquerque asegurou o control das rutas comerciais do océano Índico e Golfo Pérsico e conquistou para Portugal lugares importantes como Malaca, Goa e Ormuz. Tamén no seu reinado organízanse viaxes a occidente, téndose chegado á Groenlandia e á Terra Nova.

Manuel I opta por unha política de expansión indio e colocar en práctica os seus principios, creando a oportunidade para a realización da viaxe de Vasco da Gama en 1497, contra, ao que parece, a oposición de parte do seu Consello. Elixe, aínda, a través da inversión pro-aristocrática, ou sexa, de restauración de privilexios e dereitos antes postos en causa e isto seguramente por opción política de Estado.

 
Gravado contemporáneo de El-Rei Manuel I montado no elefante Hanno, mascota do papa León X.

O rei edifica, igualmente, un Estado que anunciando en boa medida o absolutismo Régio e o goberno ilustrado, en contrapunto ao centralismo do seu antecesor Xoán II[1].

Todo iso contribuíu á constitución do Imperio Portugués, facendo de Portugal un dos países máis ricos e poderosos de Europa. Manuel I utilizou a riqueza obtida polo comercio para construír edificios reais, no que se coñecería máis tarde como estilo manuelino, dos que son exemplo o Mosteiro dos Xerónimos e Torre de Belém. Atraeu científicos á corte de Lisboa e establecéronse tratados comerciais e relacións diplomáticas con China e Persia, ademais das conquista feitas no norte de África como Safim, Azamor e Agadir.

A súa completa consagración europea deuse coa embaixada en 1513, dirixida por Tristão da Cunha, enviando ao Papa León X presentes magníficos como pedras, tecidos, xoias e animais. Destes últimos destacaron un cabalo persa e un elefante, chamado Hanno, moi habilidoso, que sería mascota do Papa. Pero unha das moitas novidades que encantada os espíritos curiosos das cortes europeas da época tería sido sen dúbida o rinoceronte traído das Indias, que asumiu, entón, un papel preponderante na arte italiana.

O seu reinado estará tamén recordado pola persecución feita a xudeus e musulmáns en España, particularmente nos anos de 1496 a 1498. Esta política foi tomado por forma a agradar aos reis católicos, cumprindo unha das cláusulas do seu contrato de matrimonio coa herdeira de España, Isabel de Aragón.

O Masacre de Lisboa de 1506 foi quizais unha das consecuencias da política de Manuel I. Seguidas das conversións forzadas dos xudeus e, logo, confiado ao seu embaixador en Roma a misión secreta de pedir ao Papa, en 1515, o permiso de establecer a Inquisición en Portugal.

Na cultura, Manuel I procedeu á reforma dos estudos xerais, creando novos plans educativos e bolsas de estudo. Na súa corte xorde tamén Gil Vicente, o pai do teatro portugués, e Duarte Pacheco Pereira, o xeógrafo, autor do Esmeraldo de situ Orbis.

Ao analizar a súa obra, obsérvase o intento de reforma do reino, «a través da creación de instrumentos unificado de carácter estatal, como son a publicación dos foros Novos, reforma os antigos, a lectura Nova (1504-1522), a recompilación e revisión da lexislación, consagrada polas Ordenacións Manuelinas, a reorganización da Facenda Pública e a estruturación administrativa. Con el organízase o estado moderno»[2].

Descendencia

editar

Do primeiro matrimonio, con Sabela de Aragón e Castela, infanta de España (1470-1498):

Do segundo matrimonio, coa súa cuñada María de Aragón e Castela, infanta de España (1482-1517), a 30 de outubro de 1500:

Do terceiro matrimonio, con Leonor de Austria (1498-1558), infanta de España, irmá do emperador Carlos V:

  1. Paulo Pereira, Enciclopédia dos Lugares Mágicos de Portugal, volume IX, páxina 70
  2. Paulo Pereira, Enciclopédia dos Lugares Mágicos de Portugal, volume IX, páxina 72
Rei de Portugal

Segue a:
Xoán II de Portugal
Manuel I de Portugal
Precede a:
Xoán III de Portugal
Dinastía de Avis-Bexa