José Antonio Labordeta

cantautor, escritor e político aragonés

José Antonio Labordeta Subías, nado en Zaragoza o 10 de marzo de 1935 e finado na mesma cidade o 19 de setembro de 2010[1], foi un cantautor, escritor e político aragonés.

José Antonio Labordeta
AlcumeEl Abuelo e Polonio Royo Alsina
Nacemento10 de marzo de 1935
Lugar de nacementoZaragoza
Falecemento19 de setembro de 2010
Lugar de falecementoZaragoza
Causacancro
NacionalidadeEspaña
Alma máterUniversidade de Zaragoza
Ocupacióncantautor, político, escritor, mestre, presentador de televisión, xornalista e cantante
PaiMiguel Labordeta Palacios
NaiSara Subías Bardají
CónxuxeJuana de Grandes
FillosAna Labordeta, Ángela Labordeta e Paula Labordeta
IrmánsMiguel Labordeta, Manuel Labordeta Subías, Luis Labordeta Subías e Donato Labordeta Subías
Coñecido porCanto a la libertad
PremiosGran Cruz de Afonso X o Sabio, Medalla de Ouro ao Mérito nas Belas Artes, honorary doctor of the University of Zaragoza e Medalla de Ouro ó Merito no Traballo
Na rede
IMDB: nm0479591 Musicbrainz: 26ec5e99-8652-4638-92b4-dd1ff8bc9971 Discogs: 1638571 Allmusic: mn0002079841 Editar o valor em Wikidata
editar datos en Wikidata ]
Unha das voces máis comprometidas e entrañables da canción de autor española
Comunicado da SGAE[2]

Traxectoria editar

José Antonio Labordeta foi o cuarto fillo de entre sete irmáns. O seu pai, Miguel Labordeta, era un catedrático de latín, militante de Izquierda Republicana e propietario dun colexio, que despois do triunfo da sublevación franquista, foi represaliado e viuse obrigado a renunciar á súa cátedra. José Antonio Labordeta estudou ata o bacharelato en Zaragoza, e posteriormente na mesma cidade matriculouse en Dereito, pero non o rematou.

En 1960 rematou a carreira de Filosofía, e neses anos frecuentou o faladoiro do café Niké, e colaborou coa revista literaria local Orejudín entre 1958 e 1959. En 1961 marchou a Aix-en-Provence como lector de español. Á volta, en 1963, casou con Juana de Grandes. Ambos marcharon para Teruel, onde exerceron como profesores no colexio dun amigo, e alí obtivo Labordeta o seu primeiro destino logo de aprobar as oposicións a profesor de secundaria. Nesa época en Teruel coñeceu a Joaquín Carbonell co que debutou como cantante en novembro de 1968, xunto a Cesáreo Hernández, na localidade de Belchite.

O cantante editar

Dese primeiro concerto en Belchite naceu o primeiro disco de quen foi considerado un dos principais representantes da "canción de autor" española. Comezou a súa carreira musical en 1963, destacando os seus álbums Cantar y callar (1974), Tiempo de espera (1975) e Las cuatro estaciones (1981).

O escritor editar

En 1969 participou na creación do grupo Andalán, xunto con Eloy Fernández Clemente, e xuntos os dous regresaron en 1970 a traballos en Zaragoza. En 1973 ese grupo deu á luz a revista homónima, con carácter quincenal. Nos anos 80 abandonou a docencia e dedicouse por completo á música, á literatura e ás súas colaboracións en cinema e televisión.

É autor de varios libros de poemas, unha novela (Cada cual que aprenda su juego, 1974) e unhas memorias (Con la voz a cuestas, 1982). Entre os seus últimos títulos destacan Aragón en la mochila (1983), Los amigos contados (1994) e Un país en la mochila (1995). Realizou e presentou o programa de Televisión Española Un país en la mochila, parte do cal contén percorridos por Galicia.

O político editar

Nas primeiras eleccións democráticas españolas presentouse nas listas da extinta formación Partido Socialista de Aragón, que tamén axudara a fundar. En 1979 apoiou as candidaturas do PCE e logo pasou a un segundo plano ata que nas eleccións ao Senado de 1989 se presentou nunha candidatura de Izquierda Unida, pola que non saíu elixido.

Tamén sen éxito, encabezou a lista da Chunta Aragonesista nas eleccións ao Congreso de 1996, pola circunscrición de Zaragoza. En 2000, porén, conseguiu o escano no Congreso dos Deputados, que revalidou en 2004. Durante a súa participación no Congreso como único deputado da Chunta, conseguiu moita repercusión nos medios: opúxose ao Plan Hidrológico Nacional e a invasión de Iraq. A inicios do ano 2008 anunciou que non se presentaría á reelección en 2008, xa enfermo.

Obra editar

Música editar

Literatura editar

  • Sucede el pensamiento, 1959
  • Sonatas, 1965
  • Cantar y no callar, 1974.
  • Cada cual que aprenda su juego, 1974
  • Con la voz a cuestas, 1982
  • Aragón en la mochila, 1983
  • Los amigos contados, 1994
  • Un país en la mochila, 1995
  • Tribulatorio
  • Método de lectura
  • Tierra sin mar
  • Memorias de un beduino en el Congreso de los Diputados
  • Regular, gracias a Dios, 2010.
  • Historia de Paletonia, 2011.

Televisión editar

Galardóns editar

Foille concedida a Medalla de Aragón, a máxima distinción desa comunidade, a título póstumo.[3] Tamén recibiu a Medalla “Juan de Lanuza”, a Medalla de Ouro ao Mérito no Traballo, a Gran Cruz da Orde de Afonso X O Sabio e en 2010 foi investido doutor honoris causa pola Universidade de Zaragoza.

Persoal editar

Foi irmán do poeta Miguel Labordeta.

Estaba casado e tivo tres fillas. Faleceu dun cancro de próstata.

Notas editar

  1. José Antonio Labordeta falece á idade de 75 anos, nova en El Progreso o 19 de setembro de 2010.
  2. Labordeta, o home que levou a poesía ao Parlamento Arquivado 22 de setembro de 2010 en Wayback Machine., artigo en Xornal de Galicia o 20 de setembro de 2010.
  3. El Rey Juan Carlos: "Se ha ido un gran amigo", El Heraldo de Aragón, 19/9/2010.