Illa Guimarás

Guimarás (hiligaynon: Kapuoran sang Guimaras; kinaray-a: Probinsiya kang Guimaras; filipino: Lalawigan ng Guimaras) é unha illa provincia de Filipinas situada na rexión de Visayas occidentais. Entre as provincias máis pequenas, o seu capital é Jordán. A provincia está situada no golfo de Panay, entre as illas de Panay e Negros. Ao noroeste está a provincia de Iloílo e ao sueste está Negros Occidental. Toda a illa é parte da Gran Iloílo-Guimarás, unha das doce áreas metropolitanas de Filipinas.

Illa Guimarás

Localización
10°34′N 122°35′L
Estado	Filipinas
Rexión	Visayas Occidental
Capital	Jordan (pt)
Contén a división administrativa	Buenavista (pt) Jordan (pt) Nova Valencia (pt) San Lorenzo (pt) Sibunag (pt)
Poboación
Poboación	187.842 (2020) (310,7 hab./km²)
Número de fogares	40.497 (2015)
Lingua usada	Língua hiligaynon (pt)
Xeografía
Superficie	604,57 km²
Comparte fronteira con	Iloilo (pt)
Creación	22 de maio de 1992
Organización política
• Governor of Guimaras (en)	Samuel Gumarin (pt) (2013–)
Identificador descritivo
Código postal	5044–5048
Fuso horario	UTC+08:00
Prefixo telefónico	33
ISO 3166-2	PH-GUI
Páxina web	guimaras.gov.ph

A provincia componse principalmente da illa de Guimarás, e tamén inclúe Inampulugan, Guiwanon (ou Guiuanon), Panobolon, Natunga, Nadulao, e moitos illotes dos arredores. Os xeologos^[quen?] chegaron á conclusión de que a illa unha vez formou unha única masa de terra con Panay.

Guimarás, antes coñecido como Himal-us, era unha subprovincia de Iloílo ata que se converteu nunha provincia independente o 22 de maio de 1992.

Historia

Era española

Ao redor de 1581, Gonzalo Ronquillo de Peñalosa, gobernador español e Capitán Xeneral das Illas Filipinas, estableceu un asentamento en Guimarás co propósito de cristianizar aos nativos da illa. El e os seus subordinados organizaron os pueblicitos ou vilas de Nayup, baixo o santo patrón do apóstolo Pedro, e Igang, con Santa Ana como patroa.

A evanxelización de Guimarás ocorreu case ao mesmo tempo que os frades incursionaban en Panay. Os Agustinos estableceron as visitas (capelas) de Nayup e Igang como subordinadas a Oton, Iloílo. Gómez Pérez das Mariñas e Ribadeneira, o 7° Gobernador Xeral Español, anotou nun informe do 15 de xuño de 1591 ao rei Filipe II que os frades de Oton fixeran visitas regulares na illa.

En 1742, a illa quedou baixo a xurisdición de Dumangas, agora coñecido como Iloílo, ata 1751 cando a Orde Agustiniana foi substituída polos xesuítas, logo do cal a orde dominicana fíxose cargo de Guimarás. Os xesuítas, estableceran unha escola en Iloílo e tiñan misións en Molo e Arévalo, fixéronse cargo da illa. En 1755, organizouse nunha parroquia regular. Cando a poboación aumentou considerablemente, á illa déuselle o seu estado municipal cun asento de goberno en Tilad (hoxe Buenavista).

Era estadounidense

Baixo dominio americano, os Guimarnos tiveron a oportunidade de elixir o seu presidente municipal en 1908.

Douglas MacArthur, un recentemente graduado de West Point como Tenente á idade de 23 anos, chegou a Iloílo como o xefe da compañía do Corpo de Enxeñeiros do Exército dos Estados Unidos. Construíron estradas e o Peirao Santo Rosario, actualmente chamado Peirao de MacArthur, que aínda están en uso hoxe en día. En novembro de 1903, mentres traballaba en Guimarás, foi emboscado por un par de bandidos filipinos ou guerrilleiros; disparou e matou a ambos coa súa pistola.

En 1942, as forzas imperiais xaponesas desembarcaron na illa Guimarás cando o Imperio do Xapón comezou a súa ocupación do país durante a segunda guerra mundial.

En 1945, as forzas combinadas dos Estados Unidos e a Mancomunidade de Filipinas desembarcaron na illa Guimarás, atacaron aos xaponeses e derrotáronos na Batalla de Guimarás, o que conduciu á liberación da illa.

Derramamento de petróleo de Guimaras

En agosto de 2006, ocorreu o derramamento de petróleo de Guimaras. O M/T Solar 1 de 998 toneladas, fletado por Petron (o refinador de petróleo máis grande de Filipinas), que transportaba 2´4 millóns de litros de combustible búnker, afundiu a 17 km da costa sur da illa, contaminando 24 km². A Garda Costeira de Filipinas chamou a este o peor derramamento de petróleo na historia do país. Segundo datos oficiais, 1.100 ha de mangleiral víronse afectados, incluídas partes da Reserva Mariña Nacional da Illa Taklong.

Xeografía

Guimarás componse principalmente da illa de Guimarás, e os illotes menores de Inampulugan, Guiwanon (ou Guiuanon), Panobolon, Natunga, Nadulao e moitos máis. A provincia cobre unha superficie total de 604´57 km² que ocupa a sección sueste da rexión Western Visayas.

A provincia ten 5 concellos. Só hai un distrito lexislativo de Guimaras que abarca as cinco cidades.

Economía

A provincia é basicamente agrícola con mangas, arroz, cocos, gando, aves de curral e pesca como produtos principais. As súas principais industrias son o turismo, o procesamento de froitas, o procesamiento de coco, a piscicultura, a fabricación de artesanía, a minería, a explotación de canteiras e a produción de cal.

selva verde de Guimarás

Guimarás é ben coñecido polos seus cultivos agrícolas, particularmente os mangas, onde se plantan unhas 50.000 destas árbores. A illa é famosa por producir unha das mangas máis doces do mundo, polo que se gañou o alcume de Capital da Manga das Filipinas entre os turistas locais e estranxeiros. Segundo os informes, as mangas de Guimarás sérvense na Casa Branca e en Buckingham Palace. O maior evento do ano en Guimarás é o Manggahan Festival (Festival da Manga). A variedade de mangas producidos tamén é a mellor para facer mangas secas, mermeladas e outras delicias especiais.

Véxase tamén

Ligazóns externas

• Goberno Provincial de Guimarás