Wikipedia

Felipe Juaristi

Felipe Juaristi Galdos, nado en Azkoitia, Gipúscoa, o 12 de xuño de 1957, é un escritor en éuscaro.[1]

Infotaula de personaFelipe Juaristi

Editar o valor em Wikidata
Biografía
Nacemento12 de xuño de 1957 Editar o valor em Wikidata (66 anos)
Azkoitia, España Editar o valor em Wikidata
Datos persoais
País de nacionalidadeEspaña Editar o valor em Wikidata
EducaciónUniversidade Complutense de Madrid Editar o valor em Wikidata
Actividade
Campo de traballoLiteratura española e Literatura éuscara Editar o valor em Wikidata
Ocupaciónescritor , columnista , tradutor , poeta , profesor universitario Editar o valor em Wikidata
LinguaLingua éuscara e lingua castelá Editar o valor em Wikidata
Participou en
19 de xuño de 2002Manifesto Against the Death of the Spirit and the Earth (en) Traducir Editar o valor em Wikidata
Premios
Voz: Felipe Juaristi (lingua éuscara) Editar o valor em Wikidata
Inguma: felipe-juaristi-galdos Literaturaren Zubitegia: 63

É máis coñecido como poeta, aínda que publicou novelas e contos. Traduciu ao español varios textos literarios vascos. Gañou varios premios, entre eles o Premio Euskadi dúas veces. Tamén gañou o primeiro premio no concurso "Bizi, Irakurri 2002" polo seu traballo Haydn-en loroa.

Foi Premio Rosalía de Castro no 2002 do Centro PEN Galicia.

Traxectoria editar

Estudou Xornalismo e Socioloxía na Universidade Complutense de Madrid e traballou en diversos medios de comunicación como crítico literario. Tamén foi o director de Euskadi Irratiko desde 2010.[2] Traballou en ETB e na Universidade do País Vasco, na escola de formación de profesores. Foi un dos fundadores das revistas de Literatura Kazeta e Porrot, ademais de editor nas editoras Baroja e Bermingham.[3]

As súas lecturas levárono cara á literatura e Antonio Machado foi un dos autores que o fascinou. É máis coñecido polo seu traballo no campo da poesía. Neste campo, recibiu dúas veces o Premio Euskade de Literatura, o Premio Lizardi e o Premio da Crítica de poesía en éuscaro catro veces. Entre os seus principais poemarios inclúense Denbora, nostalgia (1985), Hiriaren melankolia (1987) e Laino artean zelatari (1993). Na década dos 90[4] publicou principalmente obras para nenos e mozos, e tamén destacou como tradutor neste campo, aínda que seguiu estreitamente relacionado coa poesía, tanto na súa obra, como lector ou preparando e traducindo publicacións doutros poetas.

Despois da novela curta Intzentsua lurrean bezala (1988), publicou a súa primeira novela a principios dos anos 90, Arinago duk haizea, Absalon, que tamén se publicou en castelán en 1992 (Más leve es el viento, Absalón). En 1996 publicouse Bordelera. Gañou o Premio Euskadi de Literatura en 1998 polo seu libro de poesía Xeografía de preguntas ( 1997) (publicado en castelán en 2000, Geografía de las preguntas ). Airezko emakumeak lanarekin (Mujeres de aire; Erein, 2004) foi finalista do Premio Euskadi 2005.

En canto á literatura infantil e xuvenil, o traballo creativo de Felipe Juaristi está dotado de calidade e beleza por todos os lados.[5] Publicou libros dirixidos a este público, incluíndo Tristuraren teoria (1993), que gañou o premio Lizardi ese ano, Ilargi lapurra (1994), Sagitario (1995) e Eguzkiren etxea (1998). En 2000 gañou o Premio Euskadi de Literatura por segunda vez no campo da literatura infantil pola súa obra Animalien inauteria .

Foi nomeado académico correspondente da Euskaltzaindia o 26 de maio de 2006.[6]

Obras editar

Narrativa editar

  • Bordelera (1996). Erein. (A Bordeos).
  • Inazio Muniberen abenturak (2001). Olerti Etxea. (As aventuras de Inazio Munibe).

Novela editar

  • Intzensua lurrean bezala (1988). Baroja. (Como o incenso na terra). Tamén como obra teatral.[7]
  • Arinago duk haizea, Absalon (1990). Erein. En castelán: Más leve que el viento, Absalon (1991),VOSA.
  • Airezko emakumeak (2003). Erein. (Mulleres no aire).
  • Ez da gaua begietara etortzen (2007). Erein. (A noite vén aos ollos).
  • Etxearen negarra (2007). Erein.

Poesía editar

  • Denbora, nostalgia (1984). Baroja. (Tempo, nostalxia)[8]
  • Hiriaren melankolia (1986). Baroja. (A melancolía da cidade)
  • Laino artean zelatari (1993). Alberdania. (Axexando entre a néboa)
  • Galderen geografia (1997). Alberdania. (Xeografía das preguntas)
  • XX. mendeko poesia kaierak - Felipe Juaristi (2001). Susa.
  • Begi-ikarak (2004). Erein. (Temblores oculares)
  • Aingeruaren angelua = El ángulo del angel (2011). Luces de Gálibo.
  • Piztutako etxea (2014). Erein. (A casa iluminada)

Infanto xuvenil editar

  • Tristuraren teoria (1993). Ilustrador Jon Zabaleta. Erein. (Teoría da tristeza).
  • Ilargi-lapurra (1994). Ilustrador Antton Olariaga. Erein. (O ladrón de lúas).
  • Eguzkiren etxea (1998). Ilustrador Antton Olariaga. Alberdania. (A casa do sol).
  • Laura eta itsasoa (1998). Ilustrador Luis Alonso. Aizkorri. (Laura e o Mar).
  • Animalien inauteria (1999). Iilustrador Antton Olariaga. Erein. (O Entroido dos animais).
  • Aduna eta aduanak (2000). Erein. (Aduna e as aduanas).
  • Izar euria (2001). Ilustradora Elena Odriozola. Elkar. (A chuvia de estrelas).
  • Hiria eta haurrak (2001). Ilustrador Juan Luis Landa. Erein.
  • Printzesen eskola (2001). Ilustrador Enrique Morente. Ibaizabal. (O colexio das princesas).
  • Itzarri nahi ez zuen printzesa (2002). EEF - Alberdania. (A princesa que non quería espertar).
  • Haydn-en loroa (2003). Ilustradora. Elena Odriozola. Aizkorri. (O papagaio de Haydn).
  • Basalimoien Usaina (2003). O recendo dos limóns salvaxes.
  • Zezena eta mutila (2005). Desclée de Brower. (O touro e o mozo).
  • Zazpi bider zazpi (2005). (Sete por sete).
  • Etxearen Negarra (2007). (O pranto da casa).
  • Tarzan eta pantera emakumea (2010). Ilustrador Aitziber Alonso. Aizkorri. (Tarzán e a muller pantera).
  • Iraganik gabe (2017). Erein. (Sen o pasado).
  • Hamzaren bizitza (2018). Erein. (A vida de Hamza).

Premios editar

  • 1985: Premio da Crítica de Poesía en éuscaro, Denbora, nostalgia.
  • 1987: Premio da Crítica de Poesía en éuscaro, Hiriaren melankolia.
  • 1990: Premio da Crítica de Narrativa en éuscaro, Arinago duk haizea, pola súa obra Absalon.
  • 1992: Premio Xabier Lizardi,Tristuraren teoria.
  • 1998: Premio Euskadi de lLiteratura, Galderen geografia.
  • 2000: Premio Euskadi no campo da literatura infantil e xuvenil, Animalien inauteria.
  • 2002: 6º Premio de Literatura Xuvenil de Everest por Leer es vivir.[9]
  • 2002: Premio Rosalia de Castro do Centro PEN Galicia.[10]
  • 2004: Premio da Crítica de Poesía en éuscaro, Begi-ikarak.
  • 2014: Premio da Crítica Española de Poesía en éuscaro, Piztutako etxea.[11]

Notas editar

  1. ↑ "Juaristi, Felipe - Auñamendi Eusko Entziklopedia". aunamendi.eusko-ikaskuntza.eus (en éuscaro). Consultado o 2020-12-13. 
  2. ↑ "Juaristi, Felipe - Auñamendi Eusko Entziklopedia". aunamendi.eusko-ikaskuntza.eus (en castelán). Consultado o 2020-12-13. 
  3. ↑ "Euskal Idazleen Elkartea". www.idazleak.eus (en castelán). Consultado o 2020-12-13. [Ligazón morta]
  4. ↑ irudia, Komunikazioa eta. "Juaristi Galdos, Felipe". www.euskaltzaindia.eus (en éuscaro). Consultado o 2020-12-13. 
  5. ↑ Zubeldia, Iñaki (2006). Haur literatura aztergai (en éuscaro). EGAN. p. 138. 
  6. ↑ "Euskaltzaindia se renueva incorporando a 35 miembros de ámbitos como el periodismo, la ciencia o el bertsolarismo". Euskal kultura (en castelán). Consultado o 2020-12-13. 
  7. ↑ "Juaristi Galdós, Felipe (1957-VVVV). » MCNBiografias.com". www.mcnbiografias.com (en castelán). Arquivado dende o orixinal o 01 de xullo de 2014. Consultado o 2020-12-13. 
  8. ↑ "JUARISTI, Felipe. Portal Literatura Vasca". www.basqueliterature.com (en castelán). Arquivado dende o orixinal o 15 de abril de 2021. Consultado o 2020-12-13. 
  9. ↑ Montero, Yolanda (2002-10-25). "Felipe Juaristi gana el premio Everest de literatura juvenil". El País (en castelán). ISSN 1134-6582. Consultado o 2020-12-13. 
  10. ↑ "Sábato recolleu o premio Rosalía xunto con Felipe Juaristi e Ricard Salvat". La Voz de Galicia (en castelán). 2002-05-02. Consultado o 2020-12-13. 
  11. ↑ "Felipe Juaristi Galdos ha recibido el Premio de la Crítica Española 2014 en la categoría de poesía en euskera". Blog de Gaizka Fernández Soldevilla (en castelán). 2015-04-19. Consultado o 2020-12-13. 

Véxase tamén editar

Bibliografía editar

  • Aldekoa Beitia, Iñaki: Felipe Juaristiren poesiagintza: desparadisurako ibilbidea. - Egan, 1993-1, 29-33
  • Izagirre, Koldo (2001). Felipe Juaristi, XX. mendeko Poesia Kaierak. Susa.
  • Zubeldia, Iñaki: Felipe Juaristi Haur Literaturako idazle handi baten bilakaera. - Egan, 2001-3/4, 2015-214.
Traído desde «https://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Felipe_Juaristi&oldid=5994038»