Eleccións parlamentarias de Chile de 1945

As eleccións parlamentarias de Chile de 1945 celebráronse o 4 de marzo. Correspondentes ao período 1945-1949, escolléronse 147 deputados e renováronse 25 dos 45 postos de senador. A dereita, conformada por conservadores e liberais, logrou impoñerse esta vez á radical-socialista Alianza Democrática, por unha ampla marxe, recuperando o control do congreso. As eleccións xerais anteriores foran en 1941 e as posteriores foron en 1949.

Eleccións parlamentarias de Chile de 1945Eleccións parlamentarias de Chile de 1945
Data4 de marzo de 1945 Editar o valor em Wikidata
TipoChilean parliamentary election (en) Traducir Editar o valor em Wikidata
Cargo elixidomembro da Câmara dos Deputados do Chile (pt) Traducir Editar o valor em Wikidata
Resultado electoral Editar o valor em Wikidata
 ← 1941 Editar o valor em WikidataChile Editar o valor em Wikidata 1949 Editar o valor em Wikidata  → 

Os partidos de goberno uníronse na Alianza Democrática, integrada por radicais, socialistas, democráticos e comunistas. A Falanxe Nacional integrou nalgunhas circunscricións listas comúns coa Alianza Democrática, pero noutras pactou coa dereita.

O Partido Socialista Auténtico, partido escindido do partido socialista por unha disputa entre as seccións de Marmaduque Grove e Salvador Allende, presentou listas propias na maioría do territorio, aliándose coa oposición noutras.

Durante estas eleccións o Partido Comunista de Chile atoparase fóra da legalidade polo decreto de Arturo Alessandri, chamado Lei de Seguridade Interior del Estado, que evitaba a existencia de partidos revolucionarios. O Partido Comunista presentouse baixo o nome de Partido Progresista Nacional.

Tras a elección, o presidente Juan Antonio Ríos formou o 14 de maio de 1945 un novo gabinete integrado polos partidos Radical, Democrático, Socialista Auténtico e Falanxe Nacional.

Eleccións á Cámara de Deputados editar

Pacto Sigla Número de votos Porcentaxe Deputados electos
1. Alianza Democrática ADCh 42,20% 66
Partido Radical PR 89.922 20,00% 39
Partido Comunista (1) PPN 44.133 10,20% 14
Partido Socialista PS 32.314 7,20% 6
Partido Democrático PDo 21.463 4,80% 6
2. Dereita 45,60% 73
Partido Conservador PC 106.264 23,60% 36
Partido Liberal PL 80.579 17,90% 31
Partido Liberal Progresista PLP 9.849 2,20% 3
Partido Agrario PA 8.750 1,90% 3
3. Partido Socialista Auténtico PSA 25.104 5,27% 3
4. Falanxe Nacional FN 11.565 2,60% 3
5. Alianza Popular Libertadora APL 6.297 1,40% 1
6. Partido Demócrata PDa 4.952 1,10% 1
7. Independentes ind 4.025 0,90% 0
Total 453.829 100% 147
Poboación total 5 541 000
Total de electores habilitados 641.485
Validamente emitidos 449.930 70,10%
Abstención electoral 151.656 29,90%

Fonte: Jaime Etchepare Jensen, Surgimiento y evolución de los partidos políticos en Chile, 1857-2003 , Concepción, Universidade Católica de la Santísima Concepción, 2006, p. 127.

(1) O 12 de febreiro de 1937, Arturo Alessandri Palma ditaminou a "Lei de Seguridade Interior do Estado", por medio da cal o Partido Comunista quedaba ilegalizado e en clandestinidade. Os seus líderes decidiron inscribir o partido baixo outro nome, primeiro Partido Nacional Democrático, e para as eleccións de 1941 ocupou o de Partido Progresista Nacional.

Presidentes da Cámara de Deputados editar

Inicio Fin Presidentes Partido Imaxe
15 de maio de 1945 15 de maio de 1949 Juan Antonio Coloma Mellado PC

Lista de deputados 1945-1949 editar

Comunas Deputado Partido
Arica 1 Ricardo Fonseca Agüayo PPN
Iquique 2 Luis Eduardo Undurraga Correa PL
Pisagua 3 Óscar Quina Pipper PR
4 Radomiro Tomic Romero FN
Antofagasta 5 Bernardo Leighton Guzmán FN
Taltal 6 Carlos Souper Maturana PL
Tocopilla 7 Bernardo Ayala Zulueta (1) PPN
8 José Celestino Díaz Iturrieta PPN
9 Víctor Benito Contreras Tapia PPN
10 Pedro Oyarzún Callejas PR
11 Fernando Cisterna Ortíz (2) PR
Copiapó-Freirina 12 Carlos Melej Nazar PR
Chañaral-Huasco 13 Andrés Walker Valdés PC
La Serena 14 Gustavo Olivares Faúndez PR
Elqui 15 Edmundo Pizarro Cabezas PDa
Coquimbo 16 Hugo Alejandro Zepeda Barrios PL
Ovalle 17 Raúl Marín Balmaceda PL
Combarbalá 18 Cipriano Pontigo Urrutia PPN
Illapel 19 Humberto Abarca Cabrera PPN
20 Estenio Meza Castillo PS
Petorca 21 Pedro Jara del Villar PR
La Ligua 22 José Echavarría Moorhouse (3) PC
San Felipe-Los Andes 23 Marcelo Pizarro Herrera PL
Valparaíso 24 Raúl Le Toy Le Roy FN
Quillota 25 Francisco Palma Sanguinetti PC
Limache 26 Juan Escala Garnham (4) PC
27 Alfredo Silva Carvallo PC
28 Alberto Ceardi Ferrer PC
29 Fernando Máximo Lorca Cortínez PL
30 Fernando Vial Letelier PL
31 Alfredo Escobar Zamora PPN
32 Juan Vargas Puebla PPN
33 Luis Bossay Leiva PR
34 Ismael Carrasco Rábago (5) PR
35 Alfredo Nazar Feres PSA
1º Distrito Metropolitano: 36 Guillermo González Prats PC
Santiago 37 Juan Antonio Coloma Mellado PC
38 Enrique Cañas Flores PC
39 José Domínguez Echenique PC
40 Arturo Droguett del Fierro PC
41 Pedro Cárdenas Núñez PDo
42 Roberto Barros Torres PL
43 Carlos Atienza Pedraza PL
44 Paul Aldunate Phillips PL
45 Cesar Godoy Urrutia PPN
46 Andrés Escobar Díaz PPN
47 Tomás Ríos Valdivia PR
48 Ángel Faivovich Hitzcovich PR
49 Isidoro Muñoz Alegría PR
50 Manuel Cabezón Díaz (6) PR
51 Juan Rossetti Colombino PRS
52 Alfonso Tapia Moore PS
53 Luis González Olivares PS
2º Distrito Metropolitano: 54 Enrique Alcalde Cruchaga PC
Talagante 55 Carlos Germán Valdés Riesco PC
56 Óscar Baeza Herrera PPN
57 Miguel Luis Amunátegui Johnson PL
58 Ramiro Sepúlveda Aguilar PS
3º Distrito Metropolitano: 59 Julio Pereira Larraín PC
Puente Alto 60 Luis Arturo Gardeweg Villegas PC
61 Hermes Ahumada Pacheco PR
62 Raúl Vives Vives PL
63 Carlos Cifuentes Sobarzo PDo
Melipilla 64 Sergio Fernández Larraín PC
San Bernardo 65 Luis Valdés Larraín PC
San Antonio 66 Luis Valenzuela Valenzuela PPN
67 Enrique Madrid Osorio (7) PL
68 Raúl Brañes Farmer PR
Rancagua 69 Salvador Correa Larraín PC
Caupolicán 70 Francisco Labbé Labbé PC
San Vicente 71 Humberto Yáñez Velasco PL
72 Fernando Morandé Dávila PL
73 Sebastián Santandreu Herrera PR
74 Carlos Rosales Gutiérrez PPN
San Fernando 75 Francisco Bulnes Sanfuentes PC
Santa Cruz 76 Ismael Pereira Lyon PC
77 Eduardo Mella Mella PR
78 Jorge Errázuriz Echenique PL
Curicó 79 Luis Cabrera Ferrada PC
Mataquito 80 René Benedicto León Echaiz PL
81 Raúl Juliet Gómez PR
Talca 82 Juan de Dios Reyes Moya PC
Curepto 83 Camilo Prieto Concha PC
Lontué 84 Guillermo Donoso Vergara PL
85 Óscar Commentz Vaccaro PL
86 Marcelo Ruiz Solar PR
Constitución 87 Eduardo Alessandri Rodríguez PL
Cauquenes 88 Raúl Irarrázaval Lecaros PC
Chanco 89 Amílcar Chiorrini Alveti PR
Linares 90 Alberto del Pedregal Artigas PA
Parral 91 Pedro Opazo Cousiño PL
Loncomilla 92 Carlos Rozas Larraín PC
93 Alejandro Vivanco Sepúlveda PR
Itata 94 Lucio Aníbal Concha Molina PC
San Carlos 95 Manuel Montt Lehuedé PL
96 Carlos Montané Castro PR
Chillán 97 Carlos Izquierdo Edwards PC
Bulnes 98 Rafael Cifuentes Latham (8) PC
Yungay 99 Ignacio Urrutia de la Sotta PL
100 Néstor Sandoval Vargas PR
101 Roberto Gómez Pérez PR
Concepción 102 Enrique Curti Cannobio PC
Talcahuano 103 Luis Luco Cruchaga PDo
Yumbel 104 Dionisio Garrido Segura PDo
105 Víctor Santa Cruz Serrano PL
106 Damián Uribe Cárdenas PPN
107 Ángel Muñoz García PR
108 Lionel Edwards Atherton (9) PR
109 Fernando Maira Castellón PR
110 Natalio Berman Berman PS
Arauco 111 Luis Martínez Saravia PR
Lebu-Cañete 112 Manuel Montalva Vega PC
Laja 113 Manuel Moller Bordeu PR
Nacimiento 114 Víctor Ríos Padilla PC
Mulchén 115 Julio René De La Jara Zúñiga PL
116 Héctor Barrueto Hermosilla PR
Angol 117 Osvaldo García Burr PL
Traiguén 118 Lisandro Fuentealba Troncoso PL
Victoria 119 José Manuel Huerta Maturana PL
Collipulli 120 Juan Arnoldo Smitmans López PLP
121 José Osorio Navarrete (10) PR
122 Manuel Uribe Barra PR
Temuco 123 Venancio Cueñepán Huenchual APL
Imperial 124 Julián Abel Echevarrí Elorza PA
Villarrica 125 Juan Bautista Chesta Pastoureaud (11) PA
126 Gustavo Loyola Vásquez PC
127 Moisés Ríos Echagüe PDo
128 Roberto Gutiérrez Prieto PDo
129 Alfonso Salazar Ravanal PL
130 Julio Durán Neumann PR
131 Carlos Ferreira Martínez PR
132 Armando Holzapfel Álvarez PR
Valdivia 133 Jorge Bustos León PLP
La Unión 134 Carlos Acharán Pérez de Arce PL
Río Bueno 135 Carlos Moyano Fuschlocher PR
136 Juan Pulgar Montoya PR
137 Clemente Escobar Delgado PSA
Osorno 138 Félix Calderón Barrientos PR
Río Negro 139 Quintín Barrientos Villalobos PR
140 Ricardo Herrera Lira PC
Llanquihue 141 Alfredo Brahm Appel PC
Puerto Varas 142 Pedro Medina Romero PR
Aysén 143 Alfonso Campos Menéndez PL
Ancud 144 Juan Rafael Del Canto Medán (12) PLP
Quinchao 145 Héctor Alejandro Correa Letelier PC
Castro-Palena 146 Exequiel González Madariaga PR
Magallanes 147 Juan Efraín Ojeda Ojeda PS

(1) Bernardo Ayala Zuleta foi desaforado por un oficio do Presidente da Corte de Apelacións de Concepción o 4 de xaneiro de 1949, para ser procesado por unha investigación de corrupción. Ao ser desaforado, a Constitución de 1925 determinaba a inhabilitación da cota, polo que non se ocupou a vacante.

(2) Fernando Cisterna Ortíz aceptou dirixir a misión diplomática en marzo de 1947. O 9 de setembro de 1947 incorporouse substituíndoo o deputado José Avilés Avilés (PR), tras vencer nas eleccións complementarias para a vacante ao radical Humberto Rojas, ao democrático Máximo Venegas Sepúlveda e ao agrario laborista Ismael Valdés Alfonso (7.377 votos contra 3.744, 1.196 e 839 respectivamente).

(3) José Alberto Echeverría Moorhouse faleceu o 29 de agosto de 1948. A vacante non se ocupou, xa que restaban sete meses para a elección parlamentaria seguinte.

(4) Juan Escala Garnham faleceu o 28 de novembro de 1946. Levouse a cabo unha elección complementaria onde venceu Fernando Durán Villarreal (PC) ao candidato da Falanxe Nacional Raúl Oliva, incorporándose á Cámara de Deputados o 11 de febreiro de 1947.

(5) Ismael Carrasco Rábago faleceu o 5 de abril de 1946. Realizouse unha elección complementaria onde gañou o candidato conservador Enrique Wiegand Frödden (21.304 votos) contra os candidatos Rolando Rivas Fernández (PRDe, 7.177 votos), Esteban Delgadillo (PPN, 6.879 votos) e Francisco Vío (FN, 1.714 votos). Wiegand incorporouse á Cámara de Deputados o 25 de xuño de 1946.

(6) Manuel Cabezón Díaz incorporouse presuntivamente o 15 de maio de 1945. Mais Esteban Bedoya Hunsdoerff (PDo) incorpórase no seu lugar o 13 de xullo de 1945, tras un ditame do Tribunal Cualificador de Eleccións.

(7) Enrique Madrid Osorio faleceu o 16 de agosto de 1945. O 17 de outubro do mesmo ano incorporouse como substituto o liberal Eduardo Pompeyo Moore Montero, tras vencer ao radical Rafael Vergara nas eleccións complementarias para encher a vacante (8.350 contra 6.446 votos).

(8) Rafael Cifuentes Latham faleceu o 14 de setembro de 1945. Héctor Zañartu Urrutia (PC) incorporouse no seu lugar o 18 de decembro do mesmo ano, tras vencer nas eleccións complementarias, con 8.439 votos, ao democrático Miguel Ángel Vega (2.413 votos) e ao socialista Pedro Poblete Vera (1.654 votos).

(9) Liolel Edwards Atherton faleceu o 24 de abril de 1948. Ao quedar menos de once meses para a seguinte elección parlamentaria, a Constitución de 1925 consagra que non se procede a ocupar a vacante.

(10) José Osorio Navarrete faleceu o 11 de setembro de 1948. Ao quedar menos de once meses para a seguinte elección parlamentaria, a Constitución de 1925 consagra que non se procede o posto libre.

(11) Juan Bautista Chesta Pastoureaud faleceu o 25 de marzo de 1948. Ao restar doce meses si se procede a ocupar a vacante por medio dunha elección complementaria. Na ocasión venceu o agrario laborista Braulio Sandoval Muñoz (11.341 votos) contra o radical Darío Cabrera (9.617 votos).

(12) Juan Rafael Del Canto Medán presuntivamente incorporouse como deputado o 15 de maio de 1945. Mais, por ditame do Tribunal Cualificador de Eleccións, incorporouse no seu lugar Jorge Rogers Sotomayor (FN), que ingresou na Cámara de Deputados o 24 de xullo de 1945.

Eleccións ao Senado editar

Pacto Sigla Número de votos Porcentaxe Deputados electos
1. Alianza de Defensa da Democracia ADD 117.703 48,03% 12
Partido Liberal PL 48.941 21,04% 7
Partido Conservador PC 35.730 15,36% 5
Partido Liberal Progresista PLP 16.854 7,24% 0
Falanxe Nacional FN 7.959 3,42% 0
Alianza Popular Libertadora APL 1.531 0,65% 0
Partido Agrario PA 688 0,29% 0
2. Alianza Democrática ADCh 114.091 49,05% 13
Partido Radical PR 43.819 18,84% 7
Partido Progresista Nacional PPN 31.708 13,63% 3
Partido Socialista PS 21.625 9,29% 2
Partido Democrático PDo 10.105 4,34% 1
Partido Demócrata Nacionalista PDN 3.120 1,34% 0
Partido Radical Socialista PRS 1.981 0,85% 0
Vangardia Popular Socialista VPS 1.733 0,74% 0
3. Independentes sen pacto ind 5.714 2,45% 0
Nulos e brancos N / B 1.049 0,45%
Total 232.557 100% 25
Poboación total 5 541 000
Total de electores habilitados 303.870
Validamente emitidos 231.508 76,18%
Abstención electoral 72.362 23,82%

Presidentes do Senado editar

Inicio Fin Presidentes Partido Imaxe
15 de maio de 1945 15 de maio de 1949 Arturo Alessandri Palma PL
 

Lista de senadores 1945-1949 editar

As agrupacións provinciais que escolleron senadores nesta elección para o período 1945-1953 foron: Tarapacá e Antofagasta; Aconcagua e Valparaíso; O'Higgins e Colchagua; Ñuble, Concepción e Arauco; Valdivia, Osorno, Llanquihue, Chiloé, Aysén e Magallanes.

No cadro de distribución amósanse marcados en amarelo aqueles escanos que se decidiron nesta elección. Aquelas provincias que se encontran en cor celeste na lista que a continuación se entrega, corresponden aos senadores do período 1941-1949.

Senador Partido Provincias
1 Fernando Alessandri Rodríguez PL Tarapacá-Antofagasta
2 Gabriel González Videla (1) PR Tarapacá-Antofagasta
3 Elías Lafferte Gaviño PPN Tarapacá-Antofagasta
4 Pedro Opitz Velásquez PR Tarapacá-Antofagasta
5 Neftalí Reyes Basoalto PPN Tarapacá-Antofagasta
6 Humberto Álvarez Suárez PR Atacama-Coquimbo
7 Isauro Torres Cereceda PR Atacama-Coquimbo
8 Hernán Videla Lira PL Atacama-Coquimbo
9 Eliodoro Domínguez Domínguez PSA Atacama-Coquimbo
10 Guillermo Guevara Vargas PPN Atacama-Coquimbo
11 Manuel Muñoz Cornejo PC Aconcagua-Valparaíso
12 Eleodoro Guzmán Figueroa PR Aconcagua-Valparaíso
13 Carlos Alberto Martínez PS Aconcagua-Valparaíso
14 Pedro Poklepovic Novillo PC Aconcagua-Valparaíso
15 Alfredo Cerda Jaraquemada PC Aconcagua-Valparaíso
16 Eduardo Cruz-Coke Lassabe PC Santiago
17 Carlos Contreras Labarca PPN Santiago
18 Gustavo Jirón Latapiaf PR Santiago
19 Horacio Walker Larraín PC Santiago
20 Marmaduke Grove Vallejo PS Santiago
21 Florencio Durán Bernales PR O'Higgins-Colchagua
22 Diego Echenique Zegers (2) PL O'Higgins-Colchagua
23 Héctor Rodríguez de la Sotta PC O'Higgins-Colchagua
24 Ladislao Errázuriz Pereira PL O'Higgins-Colchagua
25 Miguel Cruchaga Tocornal PC O'Higgins-Colchagua
26 Ulises Correa Correa PR Curicó-Talca-Linares-Maule
27 Ernesto Cruz Concha PC Curicó-Talca-Linares-Maule
28 Maximiano Errázuriz Valdés PC Curicó-Talca-Linares-Maule
29 Pedro Opazo Letelier PL Curicó-Talca-Linares-Maule
30 Arturo Alessandri Palma (3) PL Curicó-Talca-Linares-Maule
31 Fernando Aldunate Errázuriz PC Ñuble-Concepción-Arauco
32 Salvador Ocampo Pastene PPN Ñuble-Concepción-Arauco
33 Gustavo Rivera Baeza PL Ñuble-Concepción-Arauco
34 Julio Eduardo Martínez Montt PDo Ñuble-Concepción-Arauco
35 Alberto Moller Bordeu PR Ñuble-Concepción-Arauco
36 Rudecindo Ortega Masson PR Biobío-Malleco-Cautín
37 Jaime Larraín García-Moreno (4) PA Biobío-Malleco-Cautín
38 Gregorio Amunátegui Jordán PL Biobío-Malleco-Cautín
39 Joaquín Prieto Concha PC Biobío-Malleco-Cautín
40 Humberto del Pino Pereira PA Biobío-Malleco-Cautín
41 Alfonso Bórquez Pérez PR Valdivia-Llanquihue-Chiloé-Aysén-Magallanes
42 Carlos Haverbeck Ritcher PL Valdivia-Llanquihue-Chiloé-Aysén-Magallanes
43 Alfredo Duhalde Vásquez PR Valdivia-Llanquihue-Chiloé-Aysén-Magallanes
44 Salvador Allende Gossens PS Valdivia-Llanquihue-Chiloé-Aysén-Magallanes
45 José Maza Fernández PL Valdivia-Llanquihue-Chiloé-Aysén-Magallanes

(1) Gabriel González Videla foi electo Presidente da República o 24 de outubro de 1946. Asumiu a presidencia o 3 de novembro do mesmo ano, procedeuse a unha elección complementaria, onde se presentou como candidato único o radical Ángel Custodio Vásquez Galdames, quen se incorporou o 11 de febreiro de 1947.

(2) Diego Echenique Zegers faleceu o 6 de agosto de 1947. Procedeuse a unha elección complementaria onde triunfou o liberal Diego Francisco Bulnes Correa (19.648 votos) contra o conservador Miguel Concha Quezada (5.797 votos) e o socialista Eugenio González Rojas (2.449 votos). Incorporouse o 22 de outubro de 1947.

(3) Arturo Alessandri Palma foi electo o 8 de novembro de 1944 para substituír o senador Amador Pairoa Trujillo (PPN), falecido o 15 de xullo de 1944. Alessandri venceu na elección complementaria ao independente Guillermo del Pedregal Herrera e adxudicouse o período senatorial restante até 1949.

(4) Jaime Larraín García-Moreno foi electo para ocupar a vacante do falecido senador Darío Barrueto Molinet (PR), que morreu o 29 de decembro de 1944. Larraín foi electo o 10 de abril de 1945, tras vencer en elección complementaria ao radical Hernán Figueroa Anguita.

Véxase tamén editar

Bibliografía editar