Banato (1941–1944)

Para outras páxinas con títulos homónimos véxase: Banato.

Unha parte do Banato histórico, entre os anos 1941 e 1944, foi unha rexión autónoma, formalmente adscrita ao estado serbio, coñecido como Goberno de Salvación Nacional ou, máis correntemente, como a Serbia de Nedić, pero de feito practicamente independente deste e gobernado pola minoría alemá alí residente.

Serbia entre 1941-1944. En verde, rexión autónoma de Banato.

Territorios de poboación xermánica no Banato e en Transilvania.

Repartición de Iugoslavia entre as potencias do Eixe (1941). Véxase a repartición do Banato entre Hungría (Bačka) e o protectorado alemán do Banato (Voivodina).

Historia

No curso da segunda guerra mundial, o 6 de abril de 1940, tropas alemás, italianas, húngaras e búlgaras invadiron o Reino de Iugoslavia e, en poucos días, o goberno capitulou (18 de abril).

Iugoslavia desapareceu, desmembrada entre os seus veciños. O III Reich, herdeiro dos pretendidos dereitos austríacos, anexionou o sur de Estiria (Steiermarke), e a parte de Carintia (Kärnten) que estaban integradas en Eslovenia; ademais, anexionou a Voivodina (parte do Banato serbio) que, formalmente, foi parte do protectorado alemán de Serbia.

Italia fixo realidade unha antiga aspiración do seu vello irredentismo, incorporando a outra provincia eslovena, Carniola (incluíndo a cidade de Liubliana, capital de Eslovenia), máis unha boa parte do litoral dálmata (a zona entre Zadar [Zara] e Split [Spalato], pertencente a Croacia, e Kotor [Cattaro], de Montenegro) e a rexión de Kosovo (Serbia), que foi incorporada á súa colonia albanesa.

Os búlgaros obtiveron a Macedonia iugoslava, excepto unha pequena porción que se uniu á Albania italiana (que ademais recuperou a súa saída ao Exeo, a costa de Grecia).

E os húngaros varias zonas fronteirizas do norte (o extremo oriental de Eslovenia, o triángulo formado entre os ríos Drava e Danubio, que pertencía a Croacia), máis a rexión de Bačka (a outra parte do Banato serbio).

Sobre solo iugoslavo só permaneceron dous estados teoricamente independentes. Croacia, que rompera os seus lazos con Belgrado ao producirse a invasión, constituíuse como reino, con inclusión da Eslavonia oriental (que pasara anteriormente a Serbia), é dicir, todo o territorio entre o Sava e o Drava, até as aforas de Belgrado, e de Bosnia-Herzegovina (pero sen a parte do litoral dálmata que pasara a Italia). Foi proclamado rei un italiano, o príncipe Aimone de Aosta, e foi gobernado ditatorialmente polo Poglavnik (Caudillo) Ante Pavelić.

E ao leste quedou unha reducida Serbia, que recobrou unha sombra de soberanía baixo a protección alemá e o goberno autoritario do colaboracionista xeneral Milan Nedić (a chamada Serbia de Nedić), que incluía a Voivodina.

Pero nesta parte do Banato os ocupantes alemáns estableceron unha rexión autónoma, practicamente independente, cun goberno entregado á minoría alemá autóctona, que se puxo incondicionalmente ás ordes do III Reich.

Liberación

Como noutros lugares da Europa ocupada, as duras condicións impostas polos alemáns provocaron a aparición da resistencia antifascista, que foi adquirindo progresiva importancia. Esta resistencia non tardou en manifestarse en Iugoslavia; ao principio, en forma de sabotaxes e, máis tarde, dun poderoso movemento guerrilleiro. Nun primeiro momento a iniciativa correspondeu aos chetniks, patriotas serbios monárquicos dirixidos polo coronel Draza Mihailović, que actuaban apoiados polos británicos. Pero, tras a invasión alemá da URSS, en 1941, foron os comunistas quen asumiron un maior protagonismo e mantiveron o peso dunha guerra sen cuartel. Dirixidos polo croata Josip Broz, Tito, foron capaces de organizar un auténtico exército regular, que recibiu o apoio dos aliados, e que foi quen de liberar por si mesmo (coa axuda do Exército Vermello a maior parte do territorio nacional.

Véxase tamén

Bibliografía

• Böhm, Johann (2003): Die Gleichschaltung der deutschen Volksgruppe in Rumänien und das Dritte Reich 1941-1944, Frankfurt am Main. ISBN 3-631-50647-3.
• Tomasevich, Jozo (2001): War and revolution in Yugoslavia, 1941-1945: occupation and collaboration. Stanford University Press ISBN 0-8047-3615-4

Outros artigos

• Banato (rexión histórica)
• Historia dos eslavos do sur
• Segunda guerra mundial
• Serbia de Nedić