Tannhäuser (ópera)

Tannhäuser und der Sängerkrieg auf Wartburg (en galego Tannhäuser e o torneo de trobadores do castelo de Wartburg) é unha ópera en tres actos con música e libreto en alemán de Richard Wagner, baseada en dúas lendas alemás.

Tannhäuser und der Sängerkrieg auf Wartburg
Tannhäuser e o torneo de trobadores do castelo de Wartburg
Edición de Tannhäuser de 1845.
FormaGrande ópera romántica (Grosse romantische Oper)
Actos e escenas3 actos
Idioma orixinal do libretoAlemán
LibretistaRichard Wagner
Fontes literariasDúas lendas medievais sobre o cabaleiro cruzado Tannhäuser
Estrea19 de outubro de 1845
Teatro da estreaHofoper
Lugar da estreaDresden
Duración4 horas 30 minutos
Música
CompositorRichard Wagner
Personaxes

Conde Hermann (baixo)
Heinrich Tannhäuser (tenor heroico)
Wolfram von Eschenbach (barítono)
Walther von der Vogelweide (tenor lírico)
Biterolf (baixo)
Heinrich der Schreiber (tenor lírico)
Reinmar von Zweter (baixo)
Elisabeth (soprano lírico-spinto)
Venus (mezzosoprano ou soprano dramática)
Un pastor (soprano)
Catro paxes (2 sopranos, 2 contraltos)
Nobres, peregrinos, sereas, náiades, ninfas, sátiros[1]

Historia e características

editar

Wagner empregou principalmente dúas historias que aparecen na obra de Ludwig Bechstein, entre outras fontes: unha delas é a lenda do cabaleiro Tannhäuser, e a outra é a chamada Der Sängerkrieg auf der Wartburg, é dicir o «concurso de canto do Castelo de Wartburg». Os temas principais da ópera son a loita entre o amor sagrado e o profano, e a redención a través do amor, tema dominante en boa parte da obra de Wagner.

A súa estrea tivo lugar en Dresden o 16 de outubro de 1845 baixo a dirección do propio compositor. A súa sobriña, Johanna Wagner, interpretou o papel de Elisabeth.

Existen catro versións da ópera; a terceira, a versión de París, é a que se adoita interpretar con máis frecuencia. Esta ópera é unha das integrantes do Canon de Bayreuth.

Tannhäuser segue no repertorio, se ben non está entre as óperas máis representadas, aparecendo nas estatísticas de Operabase no posto 53 das cen óperas máis representadas no período 2005-10, sendo a 14ª en Alemaña e a sexta de Wagner, con 82 representacións.

Personaxes

editar
Nota
Aínda que o libreto e a partitura sempre emprega o nome en singular Tannhäuser en direccións escénicas que implican ao rol titular ou ao indicar as pasaxes que el canta, ese nome nunca aparece como parte das letras. Máis ben, cada personaxe que se dirixe a Tannhäuser polo seu nome emprega o seu nome de pila Heinrich.
O distintivo personaxes Heinrich der Schreiber canta moitas melodías distintas de tódolos demais personaxes, e letras ocasionalmente únicas. Porén, no libreto encontra mención individual só na lista de personaxes, cos números de conxunto que inclúen ser etiquetado de Ritter (isto é, "cabaleiros", referíndose aos Minnesinger, que comparten todos un rango cabaleiresco). A partitura (polo menos na edición de Schirmer) etiqueta a súa liña de melodía simplemente "Schreiber".
Personaxe Tesitura Elenco na estrea
19 de outubro de 1845
(Director: Richard Wagner)
Versión revisada
Elenco na estrea, 1861
(Director: Pierre-Louis Dietsch)
Tannhäuser, un Minnesinger tenor Josef Aloys Tichatschek Albert Niemann
Elisabeth, a sobriña do Landgrave soprano Johanna Wagner Marie Sasse
Venus soprano ou mezzosoprano Wilhelmine Schröder-Devrient Fortunata Tedesco
Wolfram von Eschenbach, un Minnesinger barítono Anton Mitterwurzer Morelli
Herrmann, Landgrave de Turinxia baixo Georg Wilhelm Dettmer Cazaux
Walther von der Vogelweide, un Minnesinger tenor Max Schloss Aimes
Biterolf, un Minnesinger baixo Johann Michael Wächter Coulon
Heinrich der Schreiber, un Minnesinger tenor Anton Curty König
Reinmar von Zweter, un Minnesinger baixo Karl Risse Freret
Un xove pastor soprano Anna Thiele Reboux
Catro paxes nobres soprano, alto
Nobres, cabaleiros, damas, peregrinos, serenas, náiades, ninfas, bacantes; na versión de París, tamén as Tres Gracias,
mozos, cupidos, sátiros e faunos

Instrumentación

editar

A partitura de Tannhäuser está escrita para os seguintes instrumentos:

En escena

  1. Martín Triana, José María: El libro de la ópera. Alianza Editorial, 1992 (2ª ed.). ISBN 84-206-0284-1 páx. 306 (en castelán).

Véxase tamén

editar