Wikipedia

SARS-CoV-2

virus causante da pandemia COVID-19
Non confundir con SARS-CoV ou SARSr-CoV.
Este artigo trata sobre o virus. Para a doenza véxase: COVID-19.
SARS-CoV-2

Micrografía electrónica de virións de SARS-CoV-2 coas súas coroas ben visibles

Ilustración dun virión de SARS-CoV-2
Ilustración dun virión de SARS-CoV-2

Clasificación científica
Grupo: Riboviria
Filo: incertae sedis
Orde: Nidovirales
Familia: Coronaviridae
Xénero: Betacoronavirus
Subxénero: Sarbecovirus
Especie: Coronavirus relacionado coa síndrome respiratoria aguda grave
cepa

Coronavirus 2 da síndrome respiratoria aguda grave

Sinonimia
  • 2019-nCoV

O SARS-CoV-2 (do inglés severe acute respiratory syndrome coronavirus 2 ou coronavirus da síndrome respiratoria aguda grave 2),[1][2] previamente denominado co nome provisional de 2019-nCoV (2019 novel coronavirus ou novo coronavirus 2019),[3][4][5] é un virus de ARN monocatenario de sentido positivo.[6][7] É contaxioso para os humanos e foi o causante da pandemia por coronavirus de 2019-2020 que estendeu por todo o mundo a enfermidade por coronavirus 2019 (COVID-19), que foi designada emerxencia sanitaria pública de preocupación internacional pola Organización Mundial da Saúde (OMS).[8][9]

O SARS-CoV-2 ten unha estreita similitude xenética cos coronavirus do morcego, o que suxire que se orixinou a partir dun virus transportado polos morcegos.[10][11][12] Tamén se pensa que un reservorio animal intermediario, seguramente un pangolín, está implicado na súa introdución nos humanos.[13][14] Desde unha perspectiva taxonómica, o SARS-CoV-2 é clasificado como unha cepa da especie coronavirus relacionado coa síndrome respiratoria aguda grave (SARSr-CoV).[1]

Fóra do corpo humano, o virión (forma libre do virus) é destruído polo xabón.[15]

A cepa foi descuberta en Wuhan, China, polo que inicialmente se coñeceu como "virus de Wuhan" ou "coronavirus de Wuhan".[16][17][18][19] Como a Organización Mundial da Saúde desaconsella o uso de nomes baseados en localidades[13][20][21] e para evitar a confusión coa enfermidade SARS,[22] ás veces faise referencia ao virus denominándoo "o virus responsable da COVID-19" ou "o virus da COVID-19" en comunicacións de saúde pública.[23] O público xeral a miúdo chama tanto a enfermidade coma o virus "coronavirus", pero os científicos e a maioría dos xornalistas usan normalmente termos máis precisos.[24]

Viroloxía

editar

Infección

editar
 
Ciclo vital do SARS-CoV-2.

A transmisión de persoa a persoa do SARS-CoV-2 confirmouse durante a pandemia por coronavirus de 2019-2020.[9] A transmisión ocorre principalmente vía pingas respiratorias expulsadas ao tusir e espirrar a unha distancia duns 2 m.[25][26] O contacto indirecto con superficies contaminadas é outra posible causa da infección.[27] As investigacións preliminares indican que o virus pode permanecer viable en plásticos e aceiro ata tres días, pero non sobrevive en cartón durante máis dun día ou en cobre por máis de catro horas,[28] e queda inactivado co xabón.[29] O ARN viral tamén se atopou en mostras fecais de persoas infectadas.[30]

Non se sabe seguro se o virus é infeccioso durante o período de incubación.[31] O 1 de febreiro de 2020, a Organización Mundial da Saúde (OMS) indicou que a "transmisión en casos asintomáticos non é probablemente un causante importante de transmisións".[32] Porén, un modelo epidemiolóxico do inicio da pandemia por coronavirus de 2019–2020 na China continental suxeriu que a "dispersión presimptomática pode ser normal entre as infeccións documentadas" e que as infeccións subclínicas puideron ser a fonte da maioría das infeccións.[33]

Reservorio

editar

As primeiras infeccións coñecidas pola cepa SARS-CoV-2 descubríronse en Wuhan, China.[10] Segue sen estar claro cal foi a fonte orixinal da transmisión viral aos humanos e cando se fixo patóxena a cepa.[34][35][36] Como moitos dos primeiros individuos que se infectaron polo virus eran traballadores do mercado de comida mariña de Huanan,[37][38] suxeriuse que a cepa puido terse orixinado no mercado.[36][39] Porén, outros investigadores indicaron que puideron ser uns visitantes os que introduciron o virus no mercado, o cal despois facilitou unha rápida expansión das infeccións.[34][40]

As investigacións dos reservorios naturais da cepa de virus que causou o abrocho de SARS de 2002-2004 tivo como resultado o descubrimento de moitos coronavirus de morcegos similares ao SARS, a maioría orixinados no xénero de morcegos de ferradura Rhinolophus, e dúas secuencias de ácidos nucleicos virais atopados en mostras tomadas do Rhinolophus sinicus mostraron unha semellanza do 80% co SARS-CoV-2.[12][41][42] Unha terceira secuencia de ácido nucleico viral do Rhinolophus affinis, recollido na provincia de Yunnan e designado RaTG13, tiña unha semellanza do 96% co SARS-CoV-2.[10][43] A OMS considera que os morcegos son o reservorio natural máis probable de SARS-CoV-2,[44] pero as diferenzas entre os coronavirus de morcegos e o SARS-CoV-2 suxiren que os humanos foron infectados por medio dun hóspede intermediario.[39]

Un estudo metaxenómico publicado en 2019 revelou previamente que o SARS-CoV, a cepa do virus que causa o SARS, era o coronavirus máis amplamente distribuído en mostras de pangolíns da especie Manis javanica.[45] O 7 de febreiro de 2020, foi anunciado que os investigadores de Guangzhou descubriran unha mostra de pangolín cun ácido nucleico viral cunha secuencia "99% idéntica" á do SARS-CoV-2.[46] Cando se deu a coñecer, os resultados deixaron claro que "o dominio de unión ao receptor da proteína S do Pangolín-CoV acabado de descubrir é virtualmente idéntico ao do 2019-nCoV, cunha diferenza dun aminoácido."[47] Os pangolíns están protexidos pola lei chinesa, pero o furtivismo e comercio de pangolíns para o seu uso na medicina tradicional chinesa segue sendo común.[48][49]

Algúns microbiólogos e xenetistas de Texas atoparon independentemente probas dun intercambio xenético nos coronavirus que suxire a implicación dos pangolíns nas orixes do SARS-CoV-2.[50] Porén, os coronavirus do pangolín atopados ata a data só comparten como máximo o 92% do seu xenoma completo co SARS-CoV-2, o que fai que sexan menos similares do que o é o RaTG13 co SARS-CoV-2.[51] Isto é insuficiente para probar que os pangolíns son o hóspede intermediario; en comparación, o virus do SARS responsable do abrocho de 2002-2004 compartía o 99,8% do seu xenoma cun coronavirus coñecido da civeta.[39]

Filoxenética e taxonomía

editar
 
Organización xenómica do illamento Wuhan-Hu-1, a primeira mostra secuenciada de SARS-CoV-2. Tipo: nucleótido. TaxId: MN908947. Tamaño: 29 903 bases. Ano: 2020

O SARS-CoV-2 pertence á ampla familia de virus denominados coronavirus. É un virus de ARN monocatenario de sentido positivo (+ssRNA). Outros coronavirus poden causar enfermidades que van desde un arrefriado común a doenzas máis graves como a síndrome respiratoria de Oriente Medio (MERS polas súas siglas en inglés). É o sétimo coronavirus coñecido que pode infectar a persoas, despois do 229E, NL63, OC43, HKU1, MERS-CoV, e o orixinal SARS-CoV.[52]

Igual que a cepa de coronavirus relacionado co SARS causante do abrocho de SARS de 2003, o SARS-CoV-2 é un membro do subxénero Sarbecovirus (beta-CoV liñaxe B).[53][54][55] A súa secuencia de ARN é de aproximadamente 30000 bases de longo.[7] O SARS-CoV-2 é peculiar entre os betacoronavirus coñecidos porque incorpora un sitio de clivaxe polibásico, que é unha característica que incrementa a patoxenidade e a transmisibilidade noutros virus.[36][56][57]

Cun número suficiente de xenomas secuenciados, é posible reconstruír unha árbore filoxenética da historia mutacional dunha familia de virus. O 12 de xaneiro de 2020, foron illados cinco xenomas de SARS-CoV-2 de Wuhan, das que informou o Centro chinés para o control e prevención de enfermidades e outras institucións;[7][58] o número de xenomas secuenciados incrementárase a 42 o 30 de xaneiro de 2020.[59] Unha análise filoxenética de ditas mostras indicou que estaban "altamente relacionadas con como máximo sete mutacións relativas a un antepasado común", o que implica que a primeira infección humana ocorreu en novembro ou decembro de 2019.[59] O 13 de marzo de 2020 puxéronse a disposición pública 410 xenomas de SARS-CoV-2 de mostras de cinco continentes.[60]

O 11 de febreiro de 2020, o Comité Internacional de Taxonomía de Virus (ICTV) anunciou que de acordo coas regras que computan as relacións xerárquicas entre os coronavirus baseándose en cinco secuencias conservadas de ácidos nucleicos, as diferenzas entre o chamado 2019-nCoV e a cepa do virus do abrocho de SARS de 2003 eran insuficientes para consideralo unha especie viral separada. Por tanto, identificaron o 2019-nCoV como unha cepa do coronavirus relacionado coa síndrome respiratoria aguda grave.[1]

Bioloxía estrutural

editar
 
Estrutura dun virión de SARSr-CoV

Cada virión de SARS-CoV-2 é de aproximadamente de 50 a 200 nanómetros de diámetro.[61] Como outros coronavirus, o SARS-CoV-2 ten catro proteínas estruturais, coñecidas como proteínas S (espícula), E (envoltura), M (membrana) e N (nucleocápsida); a proteína N sostén o ARN do xenoma e e as proteínas S, E e M forman parte da envoltura viral lipoproteica.[62] A proteína da espícula, da que se obtiveron imaxes a nivel atómico usando microscopia electrónica crioxénica,[63][64] é a responsable de permitir a adhesión do virus á membrana plasmática da célula hóspede.[62]


Os experimentos de modelización de proteínas feitos coa proteína da espícula axiña suxeriron que o SARS-CoV-2 tiña suficiente afinidade co receptor encima 2 conversor da anxiotensina (ACE2) de células humanas para usalos como mecanismo de entrada na célula.[65] O 22 de xaneiro de 2020, un grupo de investigadores chineses que traballaban co xenoma vírico completo e un grupo dos Estados Unidos que utilizaba métodos de xenética inversa demostraron experimentalmente e independentemente que o ACE2 podía actuar como receptor do SARS-CoV-2.[10][66][67][68][69][70] Algúns estudos mostraron que o SARS-CoV-2 tiña unha maior afinidade co ACE2 humano que a cepa de virus da SARS orixinal.[63] O SARS-CoV-2 pode tamén utilizar o CD147 (basixina) para conseguir entrar na célula,[71] que é a mesma proteína que utiliza o Plasmodium falciparum da malaria para entrar nos glóbulos vermellos.[72]

 
O SARS-CoV-2 saíndo dunha célula humana
 
O SARS-CoV-2 saíndo dunha célula humana
Micrografías coloreadas dixitalmente do SARS-CoV-2 (amarelo) saíndo de células humanas cultivadas nun laboratorio

O cebado inicial da proteína da espícula pola protease transmembrana, serina 2 (TMPRSS2) é esencial para a entrada do SARS-CoV-2 na célula.[73] Despois de que un virión do SARS-CoV-2 se adhire a unha célula diana, a protease da célula TMPRSS2 corta a proteína da espícula do virus, expoñendo un péptido de fusión. O virión libera despois o ARN na célula, forzando esta a producir copias do virus, que son diseminadas para infectar máis células.[74] O SARS-CoV-2 produce polo menos tres factores de virulencia que promoven a liberación de novos virións da célula hóspede e inhiben a resposta inmunitaria.[62]

Epidemioloxía

editar
Artigos principais: Pandemia por coronavirus de 2019-2020 e Tests da COVID-19.
 
Micrografía de virións de SARS-CoV-2 (vermello) illados dun paciente durante a pandemia de coronavirus de 2019-2020

Baseándose na baixa variabilidade mostrada entre as secuencias xenómicas coñecidas do SARS-CoV-2, crese que a cepa foi detectada polas autoridades sanitarias poucas semanas despois da súa aparición na poboación humana a finais de 2019.[34][75] O caso máis temperán de infección coñecido actualmente pénsase que se encontrou o 17 de novembro de 2019.[76] O virus espallouse seguidamente a todas as provincias da China e a case douscentos países de Asia, Europa, América do Nore e do Sur, África e Oceanía.[77] A transmisión de persoa a persoa do virus confirmouse en todas esas rexións.[9][78][79][80][81][82] O 30 de xaneiro de 2020, o SARS-CoV-2 foi designado pola OMS emerxencia sanitaria pública de preocupación internacional,[8][83] e o 11 de marzo de 2020 a OMS declarouno pandemia.[84][85]

O 27 de marzo de 2020 (20:00 UTC), había 585 040 casos confirmados de infección, dos cales 80 000 estaban na China continental. Aínda que a proporción de infeccións que resulta en infección confirmadas ou progreso a doenza diagnosticable segue sendo pouco clara,[86] un modelo matemático estimou o número de persoas infectadas só en Wuhan en 75815 o 25 de xaneiro de 2020, nun momento en que as infeccións confirmadas eran moito máis baixas.[87] O número total de mortes atribuídas ao virus era de 26 819 o 27 de marzo de 2020 (20:00 UTC) e 129 812 persoas recuperáranse da infección.[77] Menos dun sexto de todas as mortes ocorreron na provincia de Hubei, onde está situada Wuhan.[77] Antes do 24 de febreiro de 2020, a proporción era do 95%.[88][89]

O número básico de reprodución ( ) do virus foi estimado entre 1,4 e 3,9.[90][91] Isto significa que se espera que cada infección polo virus cause de 1,4 a 3,9 novas infeccións cando ningún membro da comunidade é inmune e non se tomaron medidas preventivas de control.

Notas

editar
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 Gobalenya AE, Baker SC, Baric RS, de Groot RJ, Drosten C, Gulyaeva AA, et al. (marzo de 2020). "The species Severe acute respiratory syndrome-related coronavirus: classifying 2019-nCoV and naming it SARS-CoV-2". Nature Microbiology: 1–9. PMID 32123347. doi:10.1038/s41564-020-0695-z. Arquivado dende o orixinal o 5 de marzo de 2020. Consultado o 3 de marzo de 2020. 
  2. ↑ "Coronavirus disease named Covid-19". BBC News Online. 11 de febreiro de 2020. Arquivado dende o orixinal o 15 de febreiro de 2020. Consultado o 15 de febreiro de 2020. 
  3. ↑ World Health Organization (2020). Surveillance case definitions for human infection with novel coronavirus (nCoV): interim guidance v1, January 2020 (Informe). World Health Organization. hdl:10665/330376. WHO/2019-nCoV/Surveillance/v2020.1. 
  4. ↑ "Healthcare Professionals: Frequently Asked Questions and Answers". United States Centers for Disease Control and Prevention (CDC). 11 de febreiro de 2020. Arquivado dende o orixinal o 14 de febreiro de 2020. Consultado o 15 de febreiro de 2020. 
  5. ↑ "About Novel Coronavirus (2019-nCoV)". United States Centers for Disease Control and Prevention (CDC). 11 de febreiro de 2020. Arquivado dende o orixinal o 11 de febreiro de 2020. Consultado o 25 de febreiro de 2020. 
  6. ↑ "New-type coronavirus causes pneumonia in Wuhan: expert". Xinhua. Arquivado dende o orixinal o 9 de xaneiro de 2020. Consultado o 9 de xaneiro de 2020. 
  7. ↑ 7,0 7,1 7,2 "CoV2020". GISAID EpifluDB. Arquivado dende o orixinal o 12 de xaneiro de 2020. Consultado o 12 de xaneiro de 2020. 
  8. ↑ 8,0 8,1 Wee SL, McNeil Jr. DG, Hernández JC (30 xaneiro de 2020). "W.H.O. Declares Global Emergency as Wuhan Coronavirus Spreads". The New York Times. Arquivado dende o orixinal o 30 de xaneiro de 2020. Consultado o 30 de xaneiro de 2020.  Erro no estilo Vancouver: non-Latin character (Axuda)
  9. ↑ 9,0 9,1 9,2 Chan JF, Yuan S, Kok KH, To KK, Chu H, Yang J, et al. (febreiro de 2020). "A familial cluster of pneumonia associated with the 2019 novel coronavirus indicating person-to-person transmission: a study of a family cluster". The Lancet 395 (10223): 514–523. PMID 31986261. doi:10.1016/S0140-6736(20)30154-9. 
  10. ↑ 10,0 10,1 10,2 10,3 Zhou P, Yang XL, Wang XG, Hu B, Zhang L, Zhang W, et al. (febreiro de 2020). "A pneumonia outbreak associated with a new coronavirus of probable bat origin". Nature 579 (7798): 270–273. PMID 32015507. doi:10.1038/s41586-020-2012-7. 
  11. ↑ Perlman S (febreiro de 2020). "Another Decade, Another Coronavirus". The New England Journal of Medicine 382 (8): 760–762. PMID 31978944. doi:10.1056/NEJMe2001126. 
  12. ↑ 12,0 12,1 Benvenuto D, Giovanetti M, Ciccozzi A, Spoto S, Angeletti S, Ciccozzi M (April 2020). "The 2019-new coronavirus epidemic: Evidence for virus evolution". Journal of Medical Virology 92 (4): 455–459. PMID 31994738. doi:10.1002/jmv.25688. 
  13. ↑ 13,0 13,1 World Health Organization (2020). Novel Coronavirus (2019-nCoV): situation report, 22 (Informe). World Health Organization. hdl:10665/330991. 
  14. ↑ Shield C (7 de febreiro de 2020). "Coronavirus: From bats to pangolins, how do viruses reach us?". Deutsche Welle. Consultado o 13 de marzo de 2020. 
  15. ↑ "Unite against COVID-19". New Zealand Government - Unite against COVID-19. 
  16. ↑ Huang P (22 de xaneiro de 2020). "How Does Wuhan Coronavirus Compare with MERS, SARS and the Common Cold?". NPR. Arquivado dende o orixinal o 2 de febreiro de 2020. Consultado o 3 de febreiro de 2020. 
  17. ↑ Fox D (24 de xaneiro de 2020). "What you need to know about the Wuhan coronavirus". Nature. ISSN 0028-0836. doi:10.1038/d41586-020-00209-y. 
  18. ↑ Yam K (12 de marzo de 2020). "GOP lawmakers continue to use 'Wuhan virus' or 'Chinese coronavirus'". NBC News. Arquivado dende o orixinal o 14 de marzo de 2020. Consultado o 19 de marzo de 2020. 
  19. ↑ Dorman S (11 de marzo de 2020). "McCarthy knocks Dems after they claim saying 'Chinese coronavirus' is racist". Fox News. Arquivado dende o orixinal o 12 de marzo de 2020. Consultado o 12 de marzo de 2020. 
  20. ↑ Taylor-Coleman J (5 de febreiro de 2020). "How the new coronavirus will finally get a proper name". BBC. Arquivado dende o orixinal o 5 de febreiro de 2020. Consultado o 6 de febreiro de 2020. 
  21. ↑ World Health Organization (2015). World Health Organization best practices for the naming of new human infectious diseases (Informe). World Health Organization. hdl:10665/163636. WHO/HSE/FOS/15.1. 
  22. ↑ Hui M (18 de marzo de 2020). "Why won’t the WHO call the coronavirus by its name, SARS-CoV-2?". Quartz. Consultado o 26 de marzo de 2020. 
  23. ↑ "Naming the coronavirus disease (COVID-2019) and the virus that causes it". World Health Organization. Arquivado dende o orixinal o 28 de febreiro de 2020. Consultado o 24 de febreiro de 2020. Desde unha perspectiva de comunicacións de risco, usar o nome SARS pode ter consecuencias non pretendidas en termos de crear un medo innecesario nalgunhas poboacións.... Por esta razón e outras, a OMS enpezou a referirse ao virus como "o virus responsable da COVID-19" ou "o virus da COVID-19" cando se comunica co público. Ningunha destas designacións se pretende [sic] que substitúan o nome oficial do virus acordado pola ICTV. 
  24. ↑ Harmon A (4 de marzo de 2020). "We Spoke to Six Americans with Coronavirus". The New York Times. Arquivado dende o orixinal o 13 de marzo de 2020. Consultado o 16 de marzo de 2020. 
  25. ↑ Edwards E (25 de xaneiro de 2020). "How does coronavirus spread?". NBC News. Arquivado dende o orixinal o 28 de xaneiro de 2020. Consultado o 13 de marzo de 2020. 
  26. ↑ "How COVID-19 Spreads". U.S. Centers for Disease Control and Prevention (CDC). 27 de xaneiro de 2020. Arquivado dende o orixinal o 28 de xaneiro de 2020. Consultado o 29 de xaneiro de 2020. 
  27. ↑ "Getting your workplace ready for COVID-19" (PDF). World Health Organization. 27 de febreiro de 2020. Arquivado dende o orixinal (PDF) o 2 de marzo de 2020. Consultado o 3 de marzo de 2020. 
  28. ↑ van Doremalen N, Bushmaker T, Morris DH, Holbrook MG, Gamble A, Williamson BN, et al. (17 de marzo de 2020). "Correspondence: Aerosol and Surface Stability of SARS-CoV-2 as Compared with SARS-CoV-1". The New England Journal of Medicine. PMID 32182409. doi:10.1056/NEJMc2004973. 
  29. ↑ Yong E (20 de marzo de 2020). "Why the Coronavirus Has Been So Successful". The Atlantic (en inglés). Arquivado dende o orixinal o 20 de marzo de 2020. Consultado o 20 de marzo de 2020. 
  30. ↑ Holshue ML, DeBolt C, Lindquist S, Lofy KH, Wiesman J, Bruce H, et al. (marzo de 2020). "First Case of 2019 Novel Coronavirus in the United States". The New England Journal of Medicine 382 (10): 929–936. PMID 32004427. doi:10.1056/NEJMoa2001191. 
  31. ↑ Kupferschmidt K (febreiro de 2020). "Study claiming new coronavirus can be transmitted by people without symptoms was flawed". Science. doi:10.1126/science.abb1524. 
  32. ↑ World Health Organization (2020). Novel Coronavirus (2019-nCoV): situation report, 12 (Informe). World Health Organization. hdl:10665/330777. 
  33. ↑ Li R, Pei S, Chen B, Song Y, Zhang T, Yang W, et al. (16 de marzo de 2020). "Substantial undocumented infection facilitates the rapid dissemination of novel coronavirus (SARS-CoV2)". Science: eabb3221. PMID 32179701. doi:10.1126/science.abb3221. Arquivado dende o orixinal o 17 de marzo de 2020. Consultado o 17 de marzo de 2020. 
  34. ↑ 34,0 34,1 34,2 Cohen J (xaneiro de 2020). "Wuhan seafood market may not be source of novel virus spreading globally". Science. ISSN 0036-8075. doi:10.1126/science.abb0611. 
  35. ↑ Eschner K (28 de xaneiro de 2020). "We're still not sure where the Wuhan coronavirus really came from". Popular Science. Arquivado dende o orixinal o 30 de xaneiro de 2020. Consultado o 30 de xaneiro de 2020. 
  36. ↑ 36,0 36,1 36,2 Andersen KG, Rambaut A, Lipkin WI, Holmes EC, Garry RF (17 de marzo de 2020). "Correspondence: The proximal origin of SARS-CoV-2". Nature Medicine: 1–3. doi:10.1038/s41591-020-0820-9. Arquivado dende o orixinal o 18 de marzo de 2020. Consultado o 18 de marzo de 2020. 
  37. ↑ Huang C, Wang Y, Li X, Ren L, Zhao J, Hu Y, et al. (15 de febreiro de 2020). "Clinical features of patients infected with 2019 novel coronavirus in Wuhan, China". The Lancet 395: 497–506. doi:10.1016/S0140-6736(20)30183-5. 
  38. ↑ Chen N, Zhou M, Dong X, Qu J, Gong F, Han Y, et al. (15 de febreiro de 2020). "Epidemiological and clinical characteristics of 99 cases of 2019 novel coronavirus pneumonia in Wuhan, China: a descriptive study". The Lancet 395: 507–513. doi:10.1016/S0140-6736(20)30211-7. 
  39. ↑ 39,0 39,1 39,2 Cyranoski D (26 de febreiro de 2020). "Mystery deepens over animal source of coronavirus". Nature 579 (7797): 18–19. Bibcode:2020Natur.579...18C. PMID 32127703. doi:10.1038/d41586-020-00548-w. 
  40. ↑ Yu WB, Tang GD, Zhang L, Corlett RT (21 de febreiro de 2020). "Decoding evolution and transmissions of novel pneumonia coronavirus using the whole genomic data". doi:10.12074/202002.00033 (inactivo 2020-02-26). Arquivado dende o orixinal o 23 de febreiro de 2020. Consultado o 25 de febreiro de 2020. 
  41. ↑ "Bat SARS-like coronavirus isolate bat-SL-CoVZC45, complete genome". National Center for Biotechnology Information (NCBI). 15 de febreiro de 2020. Consultado o 15 de febreiro de 2020. 
  42. ↑ "Bat SARS-like coronavirus isolate bat-SL-CoVZXC21, complete genome". National Center for Biotechnology Information (NCBI). 15 de febreiro de 2020. Consultado o 15 de febreiro de 2020. 
  43. ↑ "Bat coronavirus isolate RaTG13, complete genome". National Center for Biotechnology Information (NCBI). 10 de febreiro de 2020. Consultado o 5 de marzo de 2020. 
  44. ↑ "Report of the WHO-China Joint Mission on Coronavirus Disease 2019 (COVID-19)" (PDF). World Health Organization (WHO). 24 de febreiro de 2020. Arquivado dende o orixinal (PDF) o 29 de febreiro de 2020. Consultado o 5 de marzo de 2020. 
  45. ↑ Liu P, Chen W, Chen JP (outubro de 2019). "Viral Metagenomics Revealed Sendai Virus and Coronavirus Infection of Malayan Pangolins (Manis javanica)". Viruses 11 (11): 979. PMC 6893680. PMID 31652964. doi:10.3390/v11110979. 
  46. ↑ Cyranoski D (7 de febreiro de 2020). "Did pangolins spread the China coronavirus to people?". Nature. doi:10.1038/d41586-020-00364-2. Arquivado dende o orixinal o 7 de febreiro de 2020. Consultado o 12 de febreiro de 2020. 
  47. ↑ Xiao K, Zhai J, Feng Y (febreiro de 2020). "Isolation and Characterization of 2019-nCoV-like Coronavirus from Malayan Pangolins". bioRxiv (preprint). doi:10.1101/2020.02.17.951335. 
  48. ↑ Kelly G (1 de xaneiro de 2015). "Pangolins: 13 facts about the world's most hunted animal". The Telegraph. Arquivado dende o orixinal o 24 de decembro de 2019. Consultado o 9 de marzo de 2020. 
  49. ↑ Gorman J (27 de febreiro de 2020). "China’s Ban on Wildlife Trade a Big Step, but Has Loopholes, Conservationists Say". The New York Times. ISSN 0362-4331. Consultado o 23 de marzo de 2020. 
  50. ↑ Wong MC, Cregeen SJ, Ajami NJ, Petrosino JF (febreiro de 2020). "Evidence of recombination in coronaviruses implicating pangolin origins of nCoV-2019". bioRxiv (preprint). doi:10.1101/2020.02.07.939207. 
  51. ↑ Zhang T, Wu Q, Zhang Z (19 de marzo de 2020). "Probable Pangolin Origin of SARS-CoV-2 Associated with the COVID-19 Outbreak". Current Biology 30: 1–6. PMID 32197085. doi:10.1016/j.cub.2020.03.022. 
  52. ↑ Zhu N, Zhang D, Wang W, Li X, Yang B, Song J, et al. (febreiro de 2020). "A Novel Coronavirus from Patients with Pneumonia in China, 2019". The New England Journal of Medicine 382 (8): 727–733. PMID 31978945. doi:10.1056/NEJMoa2001017. 
  53. ↑ Hui DS, I Azhar E, Madani TA, Ntoumi F, Kock R, Dar O, et al. (febreiro de 2020). "The continuing 2019-nCoV epidemic threat of novel coronaviruses to global health – The latest 2019 novel coronavirus outbreak in Wuhan, China". International Journal of Infectious Diseases 91: 264–266. PMID 31953166. doi:10.1016/j.ijid.2020.01.009.   
  54. ↑ "Phylogeny of SARS-like betacoronaviruses". nextstrain. Arquivado dende o orixinal o 20 de xaneiro de 2020. Consultado o 18 de xaneiro de 2020. 
  55. ↑ Wong AC, Li X, Lau SK, Woo PC (febreiro de 2019). "Global Epidemiology of Bat Coronaviruses". Viruses 11 (2): 174. PMC 6409556. PMID 30791586. doi:10.3390/v11020174. 
  56. ↑ Walls AC, Park YJ, Tortorici MA, Wall A, McGuire AT, Veesler D (9 de marzo de 2020). "Structure, function and antigenicity of the SARS-CoV-2 spike glycoprotein". Cell. PMID 32155444. doi:10.1016/j.cell.2020.02.058. 
  57. ↑ Coutard B, Valle C, de Lamballerie X, Canard B, Seidah NG, Decroly E (febreiro de 2020). "The spike glycoprotein of the new coronavirus 2019-nCoV contains a furin-like cleavage site absent in CoV of the same clade". Antiviral Research 176: 104742. PMID 32057769. doi:10.1016/j.antiviral.2020.104742. 
  58. ↑ "Initial genome release of novel coronavirus". Virological. 11 de xaneiro de 2020. Arquivado dende o orixinal o 12 de xaneiro de 2020. Consultado o 12 de xaneiro de 2020. 
  59. ↑ 59,0 59,1 Bedford T, Neher R, Hadfield N, Hodcroft E, Ilcisin M, Müller N. "Genomic analysis of nCoV spread: Situation report 2020-01-30". nextstrain.org. Arquivado dende o orixinal o 15 de marzo de 2020. Consultado o 18 de marzo de 2020. 
  60. ↑ Hodcroft E, Müller N, Wagner C, Ilcisin M, Hadfield J, Bell SM, et al. "Genomic analysis of COVID-19 spread: Situation report 2020-03-13". nextstrain.org. Arquivado dende o orixinal o 13 de marzo de 2020. Consultado o 18 de marzo de 2020. 
  61. ↑ Chen N, Zhou M, Dong X, Qu J, Gong F, Han Y, et al. (15 de febreiro de 2020). "Epidemiological and clinical characteristics of 99 cases of 2019 novel coronavirus pneumonia in Wuhan, China: a descriptive study". The Lancet 395 (10223): 507–513. PMID 32007143. doi:10.1016/S0140-6736(20)30211-7. Arquivado dende o orixinal o 31 de xaneiro de 2020. Consultado o 9 de marzo de 2020. 
  62. ↑ 62,0 62,1 62,2 Wu C, Liu Y, Yang Y, Zhang P, Zhong W, Wang Y, et al. (febreiro de 2020). "Analysis of therapeutic targets for SARS-CoV-2 and discovery of potential drugs by computational methods". Acta Pharmaceutica Sinica B. doi:10.1016/j.apsb.2020.02.008. 
  63. ↑ 63,0 63,1 Wrapp D, Wang N, Corbett KS, Goldsmith JA, Hsieh CL, Abiona O, et al. (febreiro de 2020). "Cryo-EM structure of the 2019-nCoV spike in the prefusion conformation". Science 367 (6483): 1260–1263. Bibcode:2020Sci...367.1260W. PMID 32075877. doi:10.1126/science.abb2507. 
  64. ↑ Mandelbaum RF (19 de febreiro de 2020). "Scientists Create Atomic-Level Image of the New Coronavirus's Potential Achilles Heel". Gizmodo. Arquivado dende o orixinal o 8 de marzo de 2020. Consultado o 13 de marzo de 2020. 
  65. ↑ Xu X, Chen P, Wang J, Feng J, Zhou H, Li X, et al. (de marzo de 2020). "Evolution of the novel coronavirus from the ongoing Wuhan outbreak and modeling of its spike protein for risk of human transmission". Science China Life Sciences 63 (3): 457–460. PMID 32009228. doi:10.1007/s11427-020-1637-5. 
  66. ↑ Letko M, Munster V (xaneiro de 2020). "Functional assessment of cell entry and receptor usage for lineage B β-coronaviruses, including 2019-nCoV". bioRxiv (preprint). doi:10.1101/2020.01.22.915660. 
  67. ↑ Letko M, Marzi A, Munster V (febreiro de 2020). "Functional assessment of cell entry and receptor usage for SARS-CoV-2 and other lineage B betacoronaviruses". Nature Microbiology. PMID 32094589. doi:10.1038/s41564-020-0688-y. 
  68. ↑ El Sahly HM. "Genomic Characterization of the 2019 Novel Coronavirus". The New England Journal of Medicine. Consultado o 9 de febreiro de 2020. 
  69. ↑ Gralinski LE, Menachery VD (xaneiro de 2020). "Return of the Coronavirus: 2019-nCoV". Viruses 12 (2): 135. PMID 31991541. doi:10.3390/v12020135. 
  70. ↑ Lu R, Zhao X, Li J, Niu P, Yang B, Wu H, et al. (febreiro de 2020). "Genomic characterisation and epidemiology of 2019 novel coronavirus: implications for virus origins and receptor binding". The Lancet 395 (10224): 565–574. PMID 32007145. doi:10.1016/S0140-6736(20)30251-8. 
  71. ↑ Wang K, Chen W, Zhou YS, Lian JQ, Zhang Z, Du P, et al. (2020). "SARS-CoV-2 invades host cells via a novel route: CD147-spike protein". bioRxiv (preprint). doi:10.1101/2020.03.14.988345. 
  72. ↑ Crosnier C, Bustamante LY, Bartholdson SJ, Bei AK, Theron M, Uchikawa M, Mboup S, Ndir O, Kwiatkowski DP, Duraisingh MT, Rayner JC, Wright GJ (novembro de 2011). "Basigin is a receptor essential for erythrocyte invasion by Plasmodium falciparum". Nature 480 (7378): 534–7. PMC 3245779. PMID 22080952. doi:10.1038/nature10606. 
  73. ↑ Hoffman M, Kliene-Weber H, Krüger N, Herrler T, Erichsen S, Schiergens TS, et al. (16 April 2020). "SARS-CoV-2 Cell Entry Depends on ACE2 and TMPRSS2 and Is Blocked by a Clinically Proven Protease Inhibitor". Cell 181: 1–10. PMID 32142651. doi:10.1016/j.cell.2020.02.052. 
  74. ↑ "Anatomy of a Killer: Understanding SARS-CoV-2 and the drugs that might lessen its power". The Economist. 12 de marzo de 2020. Arquivado dende o orixinal o 14 de marzo de 2020. Consultado o 14 de marzo de 2020. 
  75. ↑ Oberholzer M, Febbo P (19 de febreiro de 2020). "What We Know Today about Coronavirus SARS-CoV-2 and Where Do We Go from Here". Genetic Engineering and Biotechnology News. Arquivado dende o orixinal o 14 de marzo de 2020. Consultado o 13 de marzo de 2020. 
  76. ↑ Ma J (13 de marzo de 2020). "Coronavirus: China's first confirmed Covid-19 case traced back to November 17". South China Morning Post. Arquivado dende o orixinal o 13 de marzo de 2020. Consultado o 16 de marzo de 2020. 
  77. ↑ 77,0 77,1 77,2 Coronavirus COVID-19 Global Cases by Johns Hopkins
  78. ↑ Rothe C, Schunk M, Sothmann P, Bretzel G, Froeschl G, Wallrauch C, et al. (marzo de 2020). "Transmission of 2019-nCoV Infection from an Asymptomatic Contact in Germany". The New England Journal of Medicine 382 (10): 970–971. PMID 32003551. doi:10.1056/NEJMc2001468. 
  79. ↑ Molteni M (30 de xaneiro de 2020). "The Coronavirus Is Now Infecting More People Outside China". Wired. Consultado o 13 de marzo de 2020. 
  80. ↑ Khalik S (4 de febreiro de 2020). "Coronavirus: Singapore reports first cases of local transmission; 4 out of 6 new cases did not travel to China". The Straits Times. Arquivado dende o orixinal o 4 de febreiro de 2020. Consultado o 5 de febreiro de 2020. 
  81. ↑ "Ecuador confirms five new cases of coronavirus, all close to initial patient". Reuters. 2 de marzo de 2020. Arquivado dende o orixinal o 2 de marzo de 2020. Consultado o 5 de marzo de 2020. 
  82. ↑ "Algeria confirms two more coronavirus cases". Reuters. 2 de marzo de 2020. Arquivado dende o orixinal o 3 de marzo de 2020. Consultado o 5 de marzo de 2020. 
  83. ↑ "Statement on the second meeting of the International Health Regulations (2005) Emergency Committee regarding the outbreak of novel coronavirus (2019-nCoV)". World Health Organization (WHO) (Nota de prensa). 30 de xaneiro de 2020. Arquivado dende o orixinal o 31 de xaneiro de 2020. Consultado o 30 de xaneiro de 2020. 
  84. ↑ McKay B, Calfas J, Ansari T (11 de marzo de 2020). "Coronavirus Declared Pandemic by World Health Organization". The Wall Street Journal. Arquivado dende o orixinal o 11 de marzo de 2020. Consultado o 12 de marzo de 2020. 
  85. ↑ "WHO Director-General's opening remarks at the media briefing on COVID-19 - 11 de marzo de 2020". World Health Organization (WHO) (Nota de prensa). 11 de marzo de 2020. Arquivado dende o orixinal o 11 de marzo de 2020. Consultado o 12 de marzo de 2020. 
  86. ↑ Branswell H (30 de xaneiro de 2020). "Limited data on coronavirus may be skewing assumptions about severity". STAT. Arquivado dende o orixinal o 1 de febreiro de 2020. Consultado o 13 de marzo de 2020. 
  87. ↑ Wu JT, Leung K, Leung GM (febreiro de 2020). "Nowcasting and forecasting the potential domestic and international spread of the 2019-nCoV outbreak originating in Wuhan, China: a modelling study". The Lancet 395 (10225): 689–697. PMID 32014114. doi:10.1016/S0140-6736(20)30260-9. 
  88. ↑ Boseley S, McCurry J (30 de xaneiro de 2020). "Coronavirus deaths leap in China as countries struggle to evacuate citizens". The Guardian. Arquivado dende o orixinal o 6 de febreiro de 2020. Consultado o 10 de marzo de 2020. 
  89. ↑ Paulinus A (25 de febreiro de 2020). "Coronavirus: China to repay Africa in safeguarding public health". The Sun. Arquivado dende o orixinal o 9 de marzo de 2020. Consultado o 10 de marzo de 2020. 
  90. ↑ Li Q, Guan X, Wu P, Wang X, Zhou L, Tong Y, et al. (xaneiro de 2020). "Early Transmission Dynamics in Wuhan, China, of Novel Coronavirus-Infected Pneumonia". The New England Journal of Medicine. PMID 31995857. doi:10.1056/NEJMoa2001316. 
  91. ↑ Riou J, Althaus CL (xaneiro de 2020). "Pattern of early human-to-human transmission of Wuhan 2019 novel coronavirus (2019-nCoV), December 2019 to January 2020". Euro Surveillance 25 (4). PMC 7001239. PMID 32019669. doi:10.2807/1560-7917.ES.2020.25.4.2000058. 

Véxase tamén

editar

Bibliografía

editar
  • Brüssow H (Marzo de 2020). "The Novel Coronavirus – A Snapshot of Current Knowledge". Microbial Biotechnology 2020: 1–6. PMID 32144890. doi:10.1111/1751-7915.13557. 
  • Habibzadeh P, Stoneman EK (Febreiro de 2020). "The Novel Coronavirus: A Bird's Eye View". The International Journal of Occupational and Environmental Medicine 11 (2): 65–71. PMID 32020915. doi:10.15171/ijoem.2020.1921. 
  • World Health Organization (2 de marzo de 2020). Laboratory testing for coronavirus disease 2019 (COVID-19) in suspected human cases: interim guidance, 2 March 2020 (Informe). World Health Organization. hdl:10665/331329. WHO/COVID-19/laboratory/2020.4. License: CC BY-NC-SA 3.0. 

Ligazóns externas

editar
Traído desde «https://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=SARS-CoV-2&oldid=6871619»