Juan Etcheverry
Jean d'Etcheverry ou Jean Etchevers, coñecido en Betanzos e en toda Galicia como Juan Etcheverry, nado en Bonloc (Lekuine en éuscaro), País Vasco francés, en 1685 e finado en Betanzos en data descoñecida, foi un mestre curtidor e empresario francés que se estableceu en Betanzos a principios do século XVIII e fundou nesta cidade unha industria de curtidos e unha familia de empresarios e banqueiros que chegou até os nosos días.[1]
Biografía | |
---|---|
Nacemento | 1685 Bonloc |
Morte | valor descoñecido Betanzos |
Datos persoais | |
País de nacionalidade | España |
Actividade | |
Ocupación | empresario |
Lingua | Lingua castelá |
Contexto histórico
editarA actividade do curtido de peles tiña unha longa tradición en Galicia, debido á abundancia de recursos (reses, auga con pouco cal e casca de carballo). Esta actividade experimentou unha profunda transformación a finais do século XVIII, cando se produciu a transición desde o curtidor tradicional ás modernas fábricas de curtir. Aínda que a aparición de empresas neste sector da produción non supuxo grandes avances tecnolóxicos na industria do coiro, si que modificou a súa organización social e produtiva.[2]
No desenvolvemento desta actividade, como noutras, tivo grande influencia a chegada de mestres vascofranceses e, en menor medida, dun pequeno grupo de mestres cataláns que impulsaron a modernización do sector.[3]
Traxectoria
editarO fundador da dinastía familiar Etcheverría, Jean d'Etcheverry, nacera en 1685 na pequena localidade de Bonloc ou Lekuine, hoxe unha comuna situada no departamento de Pireneos Atlánticos, na rexión de Aquitania e no territorio histórico vascofrancés de Lapurdi.[4] Atraído pola lucrativa actividade do tráfico de peles coas colonias americanas, Etcheverry estableceuse en Betanzos.[5] Cómpre sinalar que as manufacturas galgas de coiros, así como a tradicional de lenzos, experimentaron durante a segunda metade do século XVIII unha notábel expansión, grazas ao crecemento demográfico, aoa prezos relativamente baixos e a apertura do porto da Coruña ao comercio colonial desde 1764.[6]
Porén, o esplendor do sector do lenzo foise apagando de maneira progresiva no século seguinte debido á súa reducida capacidade de reacción aos cambios nos mercados e na tecnoloxía que determinaron o triunfo do algodón sobre o liño. Pero non sucedeu o mesmo co curtido.[1] Durante esta etapa, a principios do XVIII, a importación de coiros do Río de la Plata a través do porto da Coruña e unha pequena casa de banca (creada contra 1717) constituíron as principais actividades mercantís de Etcheverría e a súa familia. Este establecemento bancario constituíu o xerme do futuro Banco Etcheverría, o decano dos bancos galegos e españois,[7] banco que perdurou até a súa integración en Abanca o ano 2014.
Máis tarde Juan Etcheverry e a súa familia pasaron do comercio de peles á elaboración de curtidos, unha industria de forte tradición nas Mariñas dos Condes.[8][9] O negocio do patriarca continouno seu fillo Bernardo d'Etcheverry e, máis adiante, o seu neto Domingo Etcheverría Harriague, que castelanizou o seu apelido.[1]
Notas
editar- ↑ 1,0 1,1 1,2 Margarita Villar Rodríguez e Elvira Lindoso Tato (2008): "Análisis comparado de dos elites brigantinas: la trayectoria empresarial de los Núñez y los Etcheverría desde una perspectiva histórica (c. 1717-1955)". Anuario Brigantino, nº 31, pp. 111-140.
- ↑ Carmona, X. e J. Nadal (2005): El empeño industrial de Galicia. 250 años de Historia. 1750-2000. A Coruña: Fundación Pedro Barríé de la Maza. ISBN 84-95892-38-3 , p. 39.
- ↑ Carmona Badía, X. e Mª T. Fernández Vázquez (2003): A Compostela Industrial. Historia e pegada das fábricas de coiros no concello de Santiago. Santiago de Compostela: Consorcio de Santiago. ISBN 84-930667-2-9.
- ↑ Curiosamente, o actual alcalde (maire) desta pequena comuna de menos de 400 habitantes é M. Michel Etcheverry, seguramente da mesma familia que o noso célebre lekuindarra-betanceiro.
- ↑ González Catoyra, Alfonso (1997): Nuevas biografías coruñeses. A Coruña: Ed. do autor, pp. 212-214.
- ↑ Carmona e Nadal (2005), Op. cit., pp. 33-34.
- ↑ García López, A. (2003): La actividad bancaria en Galicia. Desde el catastro del marqués de La Ensenada a la ley Cambó. Valladolid: Lex Nova. ISBN 978-84-8406-521-0, pp. 123-125.
- ↑ Meijide Pardo, A. (1986): "Las primeras industrias del curtido en Betanzos", Untia, 2, pp. 27-43.
- ↑ Carmona e Fernández (2003), Op. cit. pp. 26-30.
Véxase tamén
editarOutros artigos
editar
Este artigo sobre historia é, polo de agora, só un bosquexo. Traballa nel para axudar a contribuír a que a Galipedia mellore e medre.
Existen igualmente outros artigos relacionados con este tema nos que tamén podes contribuír. |