Wikipedia

Campos de concentración nazis

campo de concentración da Alemaña nazi

A Alemaña nazi mantivo campos de concentración (en alemán: Konzentrationslager, KZ ou KL) en todos os territorios que controlaba antes e durante a segunda guerra mundial. Os primeiros campos nazis erixíronse en Alemaña en marzo de 1933, inmediatamente despois de que Adolf Hitler fose chanceler e o seu partido nazi recibise o control da policía polo ministro do Interior do Reich, Wilhelm Frick, e o ministro do Interior prusiano, Hermann Göring.[1] Usados ​​para encarcerar e torturar opositores políticos e membros de sindicatos, os campos reunían inicialmente uns 45 000 prisioneiros.[2]

Campos de concentración e exterminio na Europa ocupada pola Alemaña e os seus aliados.

As SS de Heinrich Himmler tomaron o control total da policía e dos campos de concentración en toda Alemaña entre 1934 e 1935.[3] Himmler ampliou o papel dos campamentos para manter os chamados "elementos racialmente indesexables", como xudeus, discapacitados, homosexuais, criminais e xitanos.[4] O número de persoas nos campamentos, que baixou a 7500, aumentou de novo a 21 000 ao comezo da segunda guerra mundial[5] e alcanzou o seu máximo en 715 000 en xaneiro de 1945.[6]

Os campos de concentración estiveron administrados desde 1934 pola Inspección do Campo de Concentración (CCI), que en 1942 se fusionou no SS-Wirtschafts-Verwaltungshauptamt e estivo custodiada polo SS-Totenkopfverbände (SS-TV).

Os estudosos do Holocausto distinguen entre campos de concentración e campos de exterminio, que foron establecidos pola Alemaña nazi para o asasinato masivo a escala industrial de xudeus nos guetos a través de cámaras de gas.

Campos preguerra editar

 
O campo de concentración de Dachau creouse coa finalidade de deter opositores políticos.

O uso da palabra "concentración" xurdiu da idea de confinar a xente nun lugar porque pertence a un grupo que se considera indesexable dalgún xeito. O vocábulo orixinouse en 1897, cando o xeneral Valeriano Weyler creou en Cuba "campos de reconcentración". No pasado, o goberno dos Estados Unidos usou campos de concentración contra os nativos americanos e os británicos tamén os empregaron durante a Segunda Guerra Bóer. Entre 1904 e 1908, o exército imperial alemán Schutztruppe operou campos de concentración na África do Suroeste Alemá como parte do xenocidio dos herero e os namaquas.

Cando os nazis chegaron ao poder en Alemaña, movéronse rapidamente para suprimir toda oposición real e potencial. O público en xeral quedou intimidado polo terror psicolóxico arbitrario empregado polos tribunais especiais (Sondergerichte).[7] Especialmente durante os primeiros anos da súa existencia, cando estes tribunais "tiveron un forte efecto disuasorio" contra calquera forma de protesta política.[8]

O primeiro campamento en Alemaña, Dachau, foi fundado en marzo de 1933.[9] O anuncio de prensa dicía que "o primeiro campo de concentración debería abrirse en Dachau con aloxamento para 5000 persoas. Todos os comunistas e, cando sexa necesario, o Reichsbanner e os socialdemócratas que poñan en perigo a seguridade do Estado deben concentrarse alí, xa que a longo prazo non é posible manter presos nos cárceres do goberno sen sobrecargalos".[9] Dachau foi o primeiro campo de concentración regular establecido polo goberno de coalición alemán do Partido Nacional Socialista dos Traballadores Alemáns (Partido Nazi) e do Partido Popular Nacionalista (disolto o 6 de xullo de 1933). Heinrich Himmler, entón xefe de policía de Múnic, describiu oficialmente o lugar como "o primeiro campo de concentración de presos políticos".[9]

O 26 de xuño de 1933, Himmler nomeou a Theodor Eicke comandante de Dachau, que en 1934 tamén foi nomeado o primeiro inspector de campos de concentración (CCI). Ademais, os restantes campos xestionados polas SA foron asumidos polas SS.[10][11][12] Dachau serviu como prototipo e modelo para os outros campos de concentración nazis. Case todas as comunidades de Alemaña tiñan membros que foron levados alí. Os xornais informaban continuamente sobre "a retirada de inimigos do Reich aos campos de concentración", facendo máis consciente á poboación en xeral da súa presenza. Había tintineos que advertían xa en 1935: "Querido Deus, déixame sen palabras, para que non veña a Dachau".[13]

Na Alemaña de entreguerras, a cidade de Cottbus foi tamén o lugar dun campo de concentración para inmigrantes xudeus non desexados da Europa Oriental. Alí naceu Paul Winzer, oficial nazi que durante a guerra civil española foi xefe da Gestapo en España e Portugal e supervisou o campo de concentración de Miranda de Ebro,[14] que fora construído polos sublevados a imaxe dos campos alemáns.[15] Algúns autores sinalan a Winzer como un dos deseñadores da estrutura do campo,[15] mentres que outros o sinalan como o deseñador de todo o sistema de campos de concentración franquistas.[16]

Entre 1933 e a caída da Alemaña nazi en 1945, máis de 3,5 millóns de alemáns víronse obrigados a ir a campos de concentración e prisións por motivos políticos[17][18][19] e aproximadamente 77 000 alemáns foron executados por tribunais tribunais especiais, tribunais marciais e o sistema de xustiza civil nazi. Moitos destes alemáns serviron no goberno, militar ou en posicións civís, o que lles permitiu subvertirse e conspirar contra os nazis.[7]

Segunda guerra mundial editar

Despois de setembro de 1939, co estalido da segunda guerra mundial, os campos de concentración convertéronse en lugares onde millóns de persoas comúns foron escravizadas como parte do esforzo de guerra nazi, a miúdo morrendo de fame, torturadas e, finalmente, asasinadas.[20] Durante a guerra, estendéronse novos campos de concentración nazis para "indesexables" polo continente. Segundo as estatísticas do Ministerio de Xustiza alemán, crearonse preto de 1200 campamentos e subcampos na Europa ocupada pola Alemaña nazi,[21] mentres que a Jewish Virtual Library estima que o número de campos nazis foi máis próximo aos 15 000 ocupados en toda Europa e que moitos destes campamentos mantivéronse por un período de tempo limitado antes de ser pechados.[22][23] Os campos creáronse preto de densos núcleos de poboación, a miúdo centrados en áreas con grandes comunidades xudías, intelectualidade polaca, comunistas ou xitanos. Dado que millóns de xudeus vivían en Polonia antes da guerra, a maioría dos campamentos estaban situados na zona do goberno xeral na Polonia ocupada, por motivos loxísticos. A situación tamén permitiu aos nazis eliminar rapidamente os xudeus alemáns da propia Alemaña.

En 1940, o CCI quedou baixo o control do Verwaltung und Wirtschaftshauptamt Hauptamt (VuWHA, Oficina de Administración e Empresas), que foi creado baixo o mando de Oswald Pohl.[24] Posteriormente, en 1942, o CCR converteuse en Amt D (Oficina D) da oficina principal consolidada coñecida como SS-Wirtschafts-Verwaltungshauptamt (Departamento Económico e Administrativo das SS, WVHA) baixo Pohl.[24] En 1942, as SS construíron unha rede de campos de exterminio para matar sistematicamente millóns de prisioneiros por gasificación. Os campos de exerminio (Vernichtungslager) e os campos da morte (Todeslager) eran campos cuxa función principal era o xenocidio. Os propios nazis distinguiron entre os campos de concentración dos campos de exterminio.[25][26]

Liberación editar

 
Prisioneiros desnutridos do campo de Mauthausen, libertos o 5 de maio de 1945.

Os campos foron liberados polas forzas aliadas entre 1944 e 1945. O primeiro gran campamento, Majdanek, foi descuberto polo avance dos soviéticos o 23 de xullo de 1944. Auschwitz foi liberado, tamén polos soviéticos, o 27 de xaneiro de 1945; Buchenwald polos estadounidenses o 11 de abril; Bergen-Belsen polos británicos o 15 de abril; Dachau polos americanos o 29 de abril; Ravensbrück polos soviéticos o mesmo día; Mauthausen tamén polos estadounidenses o 5 de maio; e Theresienstadt polos soviéticos o 8 de maio.[27] Treblinka, Sobibór e Bełżec nunca foron liberados, senón que foron destruídos polos nazis en 1943. O coronel William W. Quinn, do exército dos Estados Unidos, dixo de Dachau: "As nosas tropas atoparon visións, sons e manchas horríbeis alén do imaxinábel, crueldades tan enormes que son incomprensibles para a mente normal".[28][29]

Na maioría dos campos descubertos polos soviéticos, case todos os prisioneiros xa foran retirados, con só uns poucos miles de persoas con vida; atopáronse 7000 prisioneiros en Auschwitz, incluíndo 180 nenos que foron sometidos a experimentos médicos.[30] A 11.ª División Blindada británica descubriu preto de 60 000 prisioneiros en Bergen-Belsen,[31] 13 000 cadáveres ao descuberto e outras 10 000 persoas morreron de tifo ou desnutrición nas semanas seguintes.[32] Os británicos obrigaron os restantes gardas das SS a recolleren os cadáveres e colocalos en fosas comúns.[33]

Notas editar

  1. ↑ Evans 2003, pp. 344–345.
  2. ↑ Evans 2005, p. 81.
  3. ↑ Evans 2005, p. 85.
  4. ↑ Evans 2005, pp. 87–90.
  5. ↑ Evans 2005, p. 90.
  6. ↑ Evans 2008, p. 367.
  7. ↑ 7,0 7,1 Peter Hoffmann "The History of the German Resistance, 1933–1945"p.xiii
  8. ↑ Andrew Szanajda "The restoration of justice in postwar Hesse, 1945–1949" p.25
  9. ↑ 9,0 9,1 9,2 "Ein Konzentrationslager für politische Gefangene In der Nähe von Dachau". Münchner Neueste Nachrichten ("The Munich Latest News") (en alemán) (The Holocaust History Project). 21 de marzo de 1933. Arquivado dende o orixinal o 10 de maio de 2000. Consultado o 28 de febreiro de 2021. 
  10. ↑ McNab 2009, p. 137.
  11. ↑ Kershaw 2008, pp. 308–314.
  12. ↑ Evans 2005, pp. 31–35, 39.
  13. ↑ Janowitz, Morris (setembro de 1946). "German Reactions to Nazi Atrocities". The American Journal of Sociology (The University of Chicago Press) 52 (2): 141–146. JSTOR 2770938. doi:10.1086/219961. 
  14. ↑ Gómez 2008, p. 61.
  15. ↑ 15,0 15,1 Egido 2005, p. 131.
  16. ↑ Rodrigo 2008, p. 228n.
  17. ↑ Henry Maitles NEVER AGAIN!: A review of David Goldhagen, Hitlers Willing Executioners: Ordinary Germans and the Holocaust" Arquivado 01 de maio de 2011 en Wayback Machine., further referenced to G Almond, "The German Resistance Movement", Current History 10 (1946), pp409–527. It's actually about Daniel Goldhagen.
  18. ↑ David Clay, "Contending with Hitler: Varieties of German Resistance in the Third Reich", p.122 (1994) ISBN 0-521-41459-8
  19. ↑ Otis C. Mitchell, "Hitler's Nazi state: the years of dictatorial rule, 1934–1945" (1988), p.217
  20. ↑ CNN – Army to honor soldiers enslaved by Nazis
  21. ↑ "List of concentration camps and their outposts" (en alemán). Federal Ministry of Justice and Consumer Protection. 
  22. ↑ Concentration Camp Listing Sourced from Van Eck, Ludo Le livre des Camps. Belgium: Editions Kritak; and Gilbert, Martin Atlas of the Holocaust. New York: William Morrow 1993 ISBN 0-688-12364-3
  23. ↑ Sarnes, Bettina; Sarnes, Holger. "List of national socialist camps and detention sites 1933 - 1945". Germany - A Memorial. Arquivado dende o orixinal o 02 de marzo de 2021. Consultado o 28 de febreiro de 2021. 
  24. ↑ 24,0 24,1 Weale 2012, p. 115.
  25. ↑ "Diary of Johann Paul Kremer". Arquivado dende o orixinal o 14 de maio de 2008. Consultado o 28 de febreiro de 2021. 
  26. ↑ Overy, Richard. Interrogations, p. 356–7. Penguin 2002. ISBN 978-0-14-028454-6
  27. ↑ Stone, Dan G.; Wood, Angela (2007). Holocaust: The events and their impact on real people, in conjunction with the USC Shoah Foundation Institute for Visual History and Education. p. 144. ISBN 0-7566-2535-1. 
  28. ↑ Holocaust: The events and their impact on real people, DK Publishing in conjunction with the USC Shoah Foundation Institute for Visual History and Education, p. 146.
  29. ↑ Memory of the Camps.
  30. ↑ Holocaust: The events and their impact on real people, DK Publishing in conjunction with the USC Shoah Foundation Institute for Visual History and Education, p. 145.
  31. ↑ "The 11th Armoured Division (Great Britain)", United States Holocaust Memorial Museum.
  32. ↑ "Bergen-Belsen", United States Holocaust Memorial Museum.
  33. ↑ Wiesel, Elie. After the Darkness: Reflections on the Holocaust, Schocken Books, p. 41.

Véxase tamén editar

Outros artigos editar

Bibliografía editar

Traído desde «https://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Campos_de_concentración_nazis&oldid=6614608»