Miranda de Ebro

Miranda de Ebro
Epónimo	Río Ebro
Localización
	42°41′00″N 2°56′00″O / 42.683333333333, -2.9333333333333
Estado	España
Comunidade autónoma	Castela e León
Provincia	provincia de Burgos
Capital	Miranda de Ebro
Poboación
Poboación	36.025 (2024) (355,52 hab./km²)
Xeografía
Superficie	101,33 km²
Altitude	471 m
Comparte fronteira con	Armiñón ; Bugedo ; Cellorigo (pt) ; Santa Gadea del Cid ; Erribera Beitia ; Lantarón ; Cihuri (pt) ; Galbárruli (pt) ; Villalba de Rioja (pt) ; Berantevilla ; Sajazarra (pt) ; Zambrana ; Haro ; Labastida ; Fonzaleche
Organización política
• Alcaldesa	Aitana Hernando (2015–)
Identificador descritivo
Código postal	09200
Fuso horario	UTC+01:00
Código INE	09219
Outro
Irmandado con	Vierzon
Sitio web	mirandadeebro.es

Para outras páxinas con títulos homónimos véxase: Miranda.

Miranda de Ebro é un concello español da provincia de Burgos (Castela e León). É a capital da comarca do Ebro. Sitúase no nordeste da provincia, moi próxima ás lindes con Álava e A Rioxa. Ten unha extensión de 101,39 km² e unha poboación de 37.648 habitantes (INE 2013).

É a segunda localidade máis poboada da provincia tras a capital. Goza de notábel carácter industrial, sendo un importante nó de comunicacións, especialmente ferroviario. Nun raio de tan só 80 km de Miranda atopamos as cidades de Bilbao, Burgos, Logroño e Vitoria.

Xeografía

Miranda de Ebro está situada na submeseta castelá norte, a 471 m de altitude sobre o nivel do mar, e nas coordenadas seguintes: 42º 41' 6" N, e 2º 55' 60" W. A chaira onde se asenta a cidade está cercada por unha serie de alturas que pertencen aos Montes Obarenes, con saída no Oeste a través do Paso de Pancorbo; o paso de Conchas de Haro ao Sueste en dirección á Rioxa; e o desfiladeiro de La Puebla de Arganzón no Nordeste en dirección ao País Vasco.

Economía

Miranda destaca polo seu sector secundario. A revolución industrial comezou a súa expansión coa chegada do ferrocarril en 1862. Durante a primeira metade do século XX asentáronse na cidade unha industria azucreira (1925) e anos máis tarde FEFASA (1948), dedicada a produción de fibra artificial, e posteriormente a papeleira ENCE. A mediados do século proliferaron as industrias químicas como Montefibre, ELF-Atochen, Rests etc.

En 1981 creouse o parque industrial. Na zona de influencia mirandesa instaláronse compañías agro-alimentarias, aeronáuticas, metalúrxicas etc. Tamén industrias da enerxía como a central nuclear de Santa María de Garoña, pechada en 2012.

Lugares de interese

Edificacións civís

Ponte Carlos III sobre o río Ebro

Ponte Carlos III: construída en 1777 baixo a dirección de Francisco Alejo de Aranguren. Dous leóns gardan a ponte desde 1786, obra do escultor alavés Juan Antonio de Moraza; un suxeita o escudo real e outro o da cidade.
Pazo do Concello: o edificio actual érguese na Praza de España desde 1778. É obra neoclásica de Francisco Alejo de Aranguren, so revisión de Ventura Rodríguez.
Casas nobres: Varios pazos urbanos salientan na zona antiga de Miranda. Destacan a Casa de las Cadenas, construída no século XVI. Nela hospedáronse Napoleón e Fernando VII, que en 1828 mandou colocar unhas cadeas como lembranza da súa estadía. Outro edificio destacado é a Casa dos Urbina, tamén do século XVI, cos seus cubos defensivos. Albergou a Filipe IV, de paso para Francia, e Margarida de Savoia, vicerraíña de Portugal, que faleceu en 1655 neste edificio.
Estación de Ferrocarril: construída no 1862 polo arquitecto inglés Charles Vignoles, sendo unha das estacións máis antigas do Norte de España. Nela conflúen as liñas Madrid-Irún e Castejón-Bilbao.
Teatro Apolo: singular edificio construído en 1920 polo arquitecto rioxano Fermín Álamo. Destaca a decoración historicista como mostran bustos erixidos nas xanelas e a ornamentación vexetal.
Ruínas do castelo: foi construído no século XIV polo conde Tello e tivo uso ata as guerras carlistas, aínda que hoxe tan só se conservan algunhas murallas.
A Picota: esculpido en 1569 polo mestre local maese Miguel de Aguirre, trátase do "pelouriño" da antiga vila, símbolo do seu poder xudiciario e que tamén se podía utilizar como picota.

Edificacións relixiosas

Igrexa do Espírito Santo de Miranda

Igrexa do Espírito Santo: antes coñecida como de San Nicolás. É en orixe un templo de estilo románico, xa mencionado no Foral de Miranda de 1099. A portada e a ábsida son do século XIII e a súa pequena nave gótica do século XVI. Durante a guerra civil sufriu importantes danos, pasando a denominarse do Espírito Santo logo da súa restauración.
Igrexa de Santa María: construída no XV, con estilo entre renacentista e gótico tardío. No seu interior descansa o corpo momificado do Chantre.
Igrexa dos Sagrados Corazóns: sita no antigo Convento de San Francisco, o templo foi construído no século XVI. Destaca a súa espectacular espadana de estilo barroco, erguida en 1693.

Deporte

O Club Deportivo Mirandés é un club de fútbol con sede na cidade de Miranda de Ebro. Foi fundado o 3 de maio de 1927 e desde 2012 compite na Segunda División. O club exerce de local no Estadio Municipal de Anduva, que conta cunha capacidade aproximada de 6.000 espectadores.