Caligrama

Caligrama; Caligramme (en francés)
	Caligrama en francés de Guillaume Apollinaire que describe e representa visualmente á amante. As partes da imaxe da cara (como o sombreiro, o ollo, o nariz, a boca, o pescozo) usan palabras asociadas especificamente a esa parte.
	"Poesía que se ve"
Tipo	Forma poética
Propósito	Representar visualmente o significado ou tema do poema
Campo de traballo	Literatura, Arte
Área de operación	Literatura
Data de fundación	Orixes na antigüidade, continuación na arte medieval (xudía, cristiá e islámica) e popularizado no século XX
Fundador(es)	Na versión moderna dos caligramas, Guillaume Apollinaire é unha figura clave na súa popularización
Nomeado en referencia a	A combinación das palabras "caligrafía" e "poema", en francés
Traballos destacados	"Calligrammes" de Guillaume Apollinaire
Eventos/Actividades	Publicacións, exposicións de poesía visual
Organización relacionada	Movementos de poesía visual e poesía concreta
Persoas relacionadas	Guillaume Apollinaire, Vicente Huidobro, Manuel Antonio etc.
	[ editar datos en Wikidata ]

Un caligrama é un conxunto de palabras dispostas de tal xeito que forman unha imaxe relacionada tematicamente. Pode ser un poema, unha frase, unha parte da escritura ou unha soa palabra; a disposición visual pode depender dun certo uso da tipografía, da caligrafía ou xestualidade da escritura a man, por exemplo ao longo de liñas de texto non paralelas e curvas, ou en parágrafos con forma. A imaxe creada polas palabras ilustra o texto expresando visualmente o que di, ou algo estreitamente asociado; tamén pode, a propósito, mostrar algo contraditorio co texto ou ser enganoso, ou pode achegar pensamentos e significados adicionais ao texto.

Algúns exemplos de autores editar

Guillaume Apollinaire foi escritor de caligramas e autor dun libro de poemas chamado Calligrammes.^[1]

Blaise Cendrars, contemporáneo de Apollinaire, tamén explorou a poesía visual.^[2]

Vicente Huidobro: Poeta chileno que desenvolveu caligramas como parte do seu movemento creacionista.

Manuel Antonio, poeta galego das vangardas da xeración de 1925, afín ao creacionismo, tamén foi un profuso creador de caligramas.^[3]

E. E. Cummings, coñecido pola súa poesía non convencional en canto a formato e gramática, tamén experimentou con poesía visual.

Dylan Thomas. O poeta galés experimentou ocasionalmente con disposicións visuais nos seus poemas.

Augusto de Campos e Haroldo de Campos: Ambos irmáns, foron poetas brasileiros asociados ao movemento da poesía concreta, que ten moito en común co caligrama.^[4]

Ian Hamilton Finlay: Artista e poeta escocés que combinou poesía, explorando tamén a poesía concreta nada no Brasil, con escultura e xardinería, creando composicións visuais.^[5]

Mary Ellen Solt: Esta poeta americana foi coñecida polos seus caligramas, especialmente por poesías que tomaban a forma de flores.^[6]

José Juan Tablada escribiu un libro de caligramas en castelán titulado "Li-Po y otros poemas".^[7]

Emmett Williams, artista e poeta asociado ao movemento Fluxus, creou poesía visual que xoga coa forma e o significado.^[8]

Primeira edición de De catro a catro (1928) do poeta galego Manuel Antonio, autor de caligramas.

Eduardo Scala, é un artista plástico e poeta contemporáneo que se mergullou na creación de caligramas explorando a relación das artes e a lingüística.^[9]

Galería editar

Caligrama dun tigre en escritura árabe
Caligrama dunha serpe en alfabeto xeorxiano
Caligrama sobre a Torre Eiffel por Guillaume Apollinaire
O maior caligrama do mundo, parte da exposición permanente do Museo Valenciano de Etnoloxía.
En 1834 un tribunal francés ordenou ao xornal satírico Le Charivari que publicase na súa primeira páxina unha sentenza ditada contra el por ter publicado un debuxo do rei Lois Filipe con forma de pera. O xornal imprimiu o documento segundo as instrucións, pero en forma de pera.
Caligrama en lingua catalá de Joan Salvat-Papasseit, con ilustración de Joaquín Torres-García.