A forma na arte é o xeito ou o conxunto de elementos ou cualidades formais nos que se expresa un contido, desde o tipo de arte (arte audiovisual, arte escénico, literatura etc.) que se usa na produción dunha obra de arte ata o seu uso, máis alá do ton e o estilo. A forma refírese á formalización dun contido ou fondo e dun significado preciso. Nas artes visuais pode referirse á forma xeométrica, que xunto coa cor é un dos conceptos fundamentais.[1]

O termo forma (lat. forma) xeralmente describe a forma exterior dos obxectos reais. O significado xorde en relación co termo grego Eidos, que significa o desenvolvemento finito da materia ou tamén da forma, proveniente de εἶδος |eîdos| = que se ve, forma e da raíz indoeuropea *weyd-' ' 'ver', cf. o tempo perfecto grego οἶδα '[Eu vin]' → 'seino') denota forma, forma ou aparencia.[2][3][4][5]

O termo en galego é polisémico. Na arte hai diferentes "formas" ou xeitos de distinguir entre diferentes "formas" (en aparencia, como a forma xeométrica).

Diferentes formas

editar
 
Planta como exemplo de forma natural.

A forma describe a aparencia de obxectos reais, distinguindo entre forma natural, artificial e artística.

Forma natural

editar

As formas que xorden na natureza sen a intervención humana chámanse formas naturais. Trátase de corpos orgánicos, como plantas ou animais.

Forma artificial

editar
 
A casa como exemplo da forma artificial

As formas artificiais son formas que se crean baixo a influencia dos humanos. Trátase principalmente de corpos e obxectos xeométricos. Exemplos serían coches, lámpadas de escritorio, potas, casas, etc.

Forma artística

editar
 
Escultura de Juist, H. Pabst.

Isto refírese a formas de artes plásticas que resultan dun proceso de deseño creativo. Exemplos disto serían esculturas ou pinturas. Ademais, as formas artificiais e as formas naturais pódense modificar editando para que a forma cambie á forma artística.

Características do deseño da forma artística

editar

Os resultados que xorden dun proceso creativo teñen unha forma artística. Para distinguir cada produto, descríbense segundo o seu nivel de realidade:

1. Grao de imitación moi alto (naturalismo)

editar

Os obxectos que se amosan non aparecen coma se estivesen pintados, senón coma se fosen reais. Os obxectos están representados con tal detalle que xa non se pode distinguir a realidade da pintura. Isto débese principalmente a que apenas se aprecian vestixios da pintura.

2. Alto grao de imitación (representación realista)

editar

Aquí son visibles restos de pintura, polo que a ilustración non parece enganosa. Non obstante, o que se mostra parece fiel á vida e ten un efecto realista cunha pouca distancia da imaxe. A pintura sitúase máis en primeiro plano.

3. Grao medio de imitación (por exemplo, Impresionismo)

editar

A natureza serve de modelo, pero non se adopta individualmente. O efecto global conta, polo que a atención ao detalle faise menos importante. A impresión de certos obxectos créase mediante o uso elegante da mestura de cores e o xogo de luces e sombras.

4. Baixo nivel de imitación (por exemplo, Cubismo)

editar

O artista crea unha expresión artística especial a través de cambios individuais de cor e forma. A fidelidade á natureza pasa a un segundo plano e as referencias á realidade só son remotamente recoñecibles.

5. Forma artística libre (por exemplo, pintura abstracta ou abstracción xeométrica)

editar

Non se percibe ningunha referencia á realidade para o espectador. A cor, a luz e a sombra parecen separadas, revelando o valor intrínseco da arte. Fiel á natureza xa non xoga un papel, mentres que o foco está na composición e estrutura.

Artes plásticas

editar

Nas artes plásticas, a forma non se pode ver illadamente da materia, do contido e da expresión. Hai que distinguir entre as percepcións formais da realidade e as representacións formais baseadas na actividade artística. En 1893 o escultor Adolf von Hildebrand distinguiu no seu ensaio O problema da forma nas belas artes entre a forma de existencia (forma física dos obxectos), a forma do efecto (modo de aparición dos obxectos) e a forma da imaxinación (a da relación entre a forma de existencia e a forma de efecto dunha obra artística). Estas formas de traballo están ligadas a substancias materiais (pintura ao óleo, acuarelaimaxe) e nunca se ven sen contido debido a efectos psicolóxicos.[6]

Artes escénicas

editar

Unha forma nas artes escénicas ten sentido no proxecto escénico global, cando se asocia a un contido que se quere transmitir e se decide como se debe transmitir en todos os sentidos e elementos individuais e globais do espectáculo. Inclúe especificamente toda a parte física e a posta en escena, con elementos como a escenografía, o xogo escénico e a expresión corporal (corpo e voz) dos intérpretes . A forma desde o punto de vista abstracto inclúe a dramaturxia, a estrutura e composición da ficción, a segmentación espazo-temporal da acción (número de actos e escenas, unidade aristotélica ou non, etc.) e elementos do discurso, como palabras, métricas, retórica ou ritmos. Así, a forma pode ser fragmentada, descontinua, asumida polo xogo do narrador, etc.

A forma é única para cada espectáculo e é máis precisa que o xénero e o estilo. Por exemplo, o teatro épico de Berthold Brecht non é unha forma en si mesma, que dea lugar a infinidade de opcións, senón que para selo é preciso describir polo miúdo como se articula nun contido preciso, ata concretalo nun só. No exemplo, dúas opcións máis detalladas poderían ser "Forma épica brechtiana para romper a identificación e a ilusión dun desenvolvemento orgánico da fábula" ou "Forma épica brechtiana da historia clásica inserida como unha historia obxectiva en terceira persoa dentro dun tecido dramático". e usado por razóns de verosimilitude", con moitos outros.

  1. História Da Arte Gombrich (en Slovak). 
  2. "Aristotle, Metaphysics, Book 1, section 980a". www.perseus.tufts.edu. Consultado o 2023-08-07. 
  3. Mallory, James (2006-01-01). "The Oxford Introduction to Proto-Indo-European and the Proto-Indo-European World". 
  4. "Platão: contribuições, pensamentos, fases e características". humanidades.com/ (en portugués). Consultado o 2023-08-07. 
  5. Heidegger, Martin (2022-07-07). Ser y tiempo (en castelán). Editorial Universitaria de Chile. ISBN 978-956-11-2646-6. 
  6. Dicionario de Meyer. Arte. Instituto Bibliográfico, Mannheim/Viena/Zúric 1986, páx. 185.

Véxase tamén

editar

Bibliografía

editar

----

 
 Este artigo sobre arte é, polo de agora, só un bosquexo. Traballa nel para axudar a contribuír a que a Galipedia mellore e medre.
 Existen igualmente outros artigos relacionados con este tema nos que tamén podes contribuír.