Célula de Sertoli

As células de Sertoli son un tipo de células que dan soporte estrutural e metabólico ás células dos túbulos seminíferos dos testículos. Encóntranse no interior dos túbulos seminíferos, envolvendo as células xerminais e formando a barreira hematotesticular. As súas funcións coñecidas inclúen a fagocitose dos restos celulares producidos durante a diferenciación das células xerminais, sustento físico do proceso de diferenciación, formación da mencionada barreira hematotesticular e mantemento do microambiente tubular para a axeitada proliferación e diferenciación das espermatogonias primitivas e para a produción de espermatozoides.

Sección histolóxica a través do parénquima testicular do porco.
1 lumen do túbulo seminífero contorto
2 espermátidas
3 espermatocitos
4 espermatogonias
5 célula de Sertoli
6 miofibroblastos
7 células de Leydig
8 capilares.

A célula é activada pola hormona estimulante dos folículos (FSH), xa que ten na súa membrana o receptor FSH.

As células de Sertoli levan o nome do seu descubridor, o fisiólogo italiano Enrico Sertoli,

Funcións

A súa principal misión é a nutrición das células espermáticas en desenvolvemento que están experimentando a espermatoxénese. Durante a fase de maduración da espermioxénese, as células de Sertoli actúan tamén como fagocitos consumindo as porcións citoplasmáticas residuais innecesarias dos espermatozoides en maduración. O desprazamento das células xerminais desde a base ao lume dos túbulos seminíferos ten lugar grazas a cambios conformacionais das marxes laterais das células de Sertoli. As células de Sertoli únense ás espermatogonias por medio de N-cadherinas.

As células de Sertoli secretan tamén varias proteínas.

Función secretora

As células de Sertoli secretan as seguintes substancias:

Hormona antimülleriana (AMH). Secretada durante as fases iniciais da vida fetal.
Inhibina e activinas. Secretadas despois da puberdade, que traballan conxuntamente regulando a secreción de FSH.
Proteína de unión aos andróxenos (tamén chamada proteína de unión á testosterona). Incrementa a concentración de testosterona nos túbulos seminíferos para estimular a espermioxénese.
Estradiol - aromatase. Converte a testosterona en 17 beta-estradiol para dirixir a espermatoxénese.
Factor neurotrófico derivado da liña celular glial (GDNF). Funciona como promotor de espermatogonias indiferenciadas, o que asegura a autorrenovación das células troncais durante o período perinatal.
Factor de transcrición ERM. É un factor de transcrición necesario para o mantemento das células troncais espermatogoniais no testículo adulto.
Transferrina, unha proteína do plasma sanguíneo dedicada ao transporte do ión ferro ^[1]

Barreira hematotesticular

A barreira hematotesticular está formada por unións herméticas de células de Sertoli que illan inmunoloxicamente os compartimentos nos que ten lugar a espermatoxénese. Esta barreira é dinámica, xa que se remodela, e permite a migración de espermatocitos desde a zona basal á adluminal, e non pode ser atravesada por células pertencentes ao sistema inmunitario como os linfocitos. Os complexos de unión que forman parte desta barreira empezan a aparecer na puberdade, cando as células de Sertoli deixaron de se dividir e comezaron a actividade meiótica, o que inclúe a aparición dos antíxenos específicos de células meióticas e haploides que o sistema inmunitario pode recoñecer, polo que cómpre o seu illamento. O túbulo queda dividido en dous compartimentos: un basal coas espermatogonias e espermatocitos preleptoteno (de leptoteno, fase da meiose) e outro adluminal coas células xerminais postmeióticas. Como a barreira é dinámica, as células xerminais poden migrar. Ademais estas van depender unicamente das células de Sertoli para a súa nutrición, debido ao seu illamento.

O proceso de diferenciación dunha espermatogonia en espermatozoide tarda aproximadamente 74 días. Durante este tempo as células de Sertoli verten nutrientes e metabolitos ao lume dos cales dependen as células xerminais, xa que non teñen contacto ningún con vasos sanguíneos e intersticios debido ao seu illamento pola barreira hematotesticular. As células de Sertoli controlan a entrada e saída dos túbulos do testículo de nutrientes, hormonas e outras substancias, ademais de illar inmunoloxicamente a zona.

Orixe

Suxeriuse que as células de Sertoli poden derivar do mesonefros.^[2]

Unha vez completamente diferenciadas, as células de Sertoli xa non poden proliferar. Por tanto, cando empeza a espermatoxénese non se poden formar máis células de Sertoli.

Porén, atopouse recentemente un modo de cultivar estas células fóra do corpo. Isto pode dar lugar á posibilidade de reparar algúns defectos que causan infertilidade masculina.

Histoloxía

Sección transversal dun túbulo seminífero do testículo de rata a 250 aumentos.

Nas preparacións con tinguiduras estándar, é fácil confundir as células de Sertoli coas outras células do epitelio xerminal. A característica máis distintiva das células de Sertoli é o seu nucléolo intensamente tinguido.^[3]

A célula de Sertoli apoia na lámina basal e esténdese ao longo de todo o epitelio do túbulo seminífero ata a superficie do mesmo. Presenta moitas prolongacións delgadas laterais que rodean as células espermáticas e enchen os intersticios entre elas. Núcleo ovoide ás veces con pregamentos e nucléolo moi grande. Citoplasma con numerosas mitocondrias alongadas, retículo endoplasmático liso grande en posición basal e o rugoso é menor, aparato de Golgi grande e lisosomas e algunhas gotas lipídicas ou gránulos de lipofuscina. Filamentos e microtúbulos do citoesqueleto abundantes. As células de Sertoli humanas presentan unhas inclusións características chamadas cristaloides de Charcot-Böttcher, que son estruturas finas fusiformes formadas por filamentos densos ^[4].

Patoloxía

Existe un tipo de tumor chamado tumor de células de Sertoli-Leydig.

Historia

As células de Sertoli reciben ese nome polo seu descubridor o fisiólogo italiano Enrico Sertoli, que as describiu en 1865 cando estaba estudando medicina na Universidade de Pavia, Italia.^[5]

Na súa publicación de 1865, utilizou o termo "células arbóreas" ou "células fibrosas" e describiunas como células nutritivas. A utilización por outros científicos do nome "célula de Sertoli" en publicacións comezou en 1888.

Notas

↑ Xiong X, Wang A, Liu G, Liu H, Wang C, Xia T, Chen X, Yang K (2006). "Effects of p,p'-dichlorodiphenyldichloroethylene on the expressions of transferrin and androgen-binding protein in rat Sertoli cells". Environ Res 101 (3): 334–9. PMID 16380112. doi:10.1016/j.envres.2005.11.003.
↑ Peter D. Vize, Adrian S. Woolf, Jonathan Bard (2003). Academic Press, ed. The kidney: from normal development to congenital disease. pp. 82–. ISBN 9780127224411. Consultado o 15 decembro 2011.
↑ "OSU Center for Veterinary Health Sciences - OSU-CVHS Home". Arquivado dende o orixinal o 09 de decembro de 2006. Consultado o 15 de decembro de 2011.
↑ D. W. Fawcett. Tratado de Histología. Editorial Interamericana-Mc. Graw Hill. 11ª edición. Páxinas 804-809. ISBN 84-7605-361-4
↑ WhoNamedIt - synd|518 Sertoli cell

Véxase tamén

Ligazóns externas

BUHistology - 17805loa [1]
BUHistology - 17806loa [2]

[1] Xiong X, Wang A, Liu G, Liu H, Wang C, Xia T, Chen X, Yang K (2006). "Effects of p,p'-dichlorodiphenyldichloroethylene on the expressions of transferrin and androgen-binding protein in rat Sertoli cells". Environ Res 101 (3): 334–9. PMID 16380112. doi:10.1016/j.envres.2005.11.003.

[VizeWoolf2003-2] Peter D. Vize, Adrian S. Woolf, Jonathan Bard (2003). Academic Press, ed. The kidney: from normal development to congenital disease. pp. 82–. ISBN 9780127224411. Consultado o 15 decembro 2011.

[3] "OSU Center for Veterinary Health Sciences - OSU-CVHS Home". Arquivado dende o orixinal o 09 de decembro de 2006. Consultado o 15 de decembro de 2011.

[4] D. W. Fawcett. Tratado de Histología. Editorial Interamericana-Mc. Graw Hill. 11ª edición. Páxinas 804-809. ISBN 84-7605-361-4

[5] WhoNamedIt - synd|518 Sertoli cell

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]