Xosé de Calasanz
Xosé de Calasanz, nado en Peralta de la Sal o 31 de xullo de 1557 e morto en Roma o 25 de agosto de 1648, foi un pedagogo, relixioso e santo aragonés que fundou escolas destinadas á educación de nenos marxinados.
| Xosé de Calasanz | |
|---|---|
.jpg) | |
| Nome completo | José de Calasanz y Gastón |
| Nacemento | 11 de setembro de 1556 |
| Lugar de nacemento | Peralta de la Sal |
| Falecemento | 25 de agosto de 1648 |
| Lugar de falecemento | Roma |
| Soterrado | San Pantaleo |
| Nacionalidade | Reino de Aragón |
| Relixión | católico romano |
| Alma máter | Studium Generale de Lleida, Studium Generale de Valencia e Universidade de Alcalá |
| Ocupación | sacerdote católico, pedagogo e teólogo |
| Coñecido por | Constitutions of the Pious Schools e Opera Omnia of Saint Josephy Calasanz |
| [ editar datos en Wikidata ] | |
Traxectoria editar
Fillo dos infanzóns Pedro de Calasanz e María Gastón, foi o sétimo e derradeiro dos seus fillos. Estudou Dereito, Filosofía e Teoloxía nas universidades de Lleida, Valencia e Alcalá de Henares. Coa oposición do seu pai, ordeonuse sacerdote en 1583 e desempeñou responsabilidades administrativas na diocese de Albarracín, Lleida e a La Seu d'Urgell. En 1592, trasladouse a Roma para medrar na carreira eclesiástica sendo preceptor dos sobriños do cardeal Marco Antonio Colonna, pero alí descubriu a dura realidade social do Trastévere. Impactado, abandonou as súas ambicións e adicou os seus esforzos á educación dos nenos que alí vivían na marxinación, na fame e na pobreza.
A súa primeira escola abriuna na parroquia de Santa Dorotea de Trastévere, que funcionou de xeito innovador como unha escola pública e gratuíta. Despois trasladouse a San Pantaleón. Desta iniciativa nacerían as coñecidas como Escolas Pías e a Orde de Clérigos Regulares Pobres ou pais escolapios. Xosé de Calasanz ensaiou novos métodos pedagóxicos para o estímulo e perfeccionamento na formación dos rapaces. Traduciu textos ás linguas vernáculas acabando co monopolio do latín no ensino. Preocupouse tamén pola formación física e a hixiene dos seus pupilos.
O seu interese pola ciencia propiciou a súa amizade con Galileo, vencello que non se truncou cando este foi condenado pola Igrexa. Cando en 1637 Galileo perdeu a vista, envioulle como secretario ao escolapio Clemente Settimi. Tamén tivo unha estreita relación co poeta e filósofo Tommaso Campanela que defendía unha sociedade comunista e se afastaba do pensamento escolástico, polo que foi apreixado e condenado pola Santo Oficio.
As frecuentes inundacións polas crecidas do Tiber e as nulas condicións hixiénicas facían aumentar a peste e outras doenzas nos suburbios. Alí tamén realizou unha obra de coidado e atención de enfermos para o que contou con colaboradores como Camilo de Lelis (San Camilo), que dirixía un grupo de voluntarios que expoñían á súa vida ao contaxio por mor de alimentar e sandar aos apestados.
A orde espallouse por Europa occidental e acollía tamén a nenos de familias xudías e protestantes, encontrando oposición nas clases acomodadas e sectores da xerarquía eclesiástica. Determinadas acusacións acabaron coa súa destitución. Foi apreixado e interrogado pola Inquisición que o meteu na cadea. Substituíno o seu acusador o padre Stefano Cherubini que tiña estreitas relacións no Vaticano, pero a súa congregación acabou sendo disolta na práctica polo papa Inocencio X.
Despois da súa morte rehabilitaríase a súa figura. O papa Alexandre VII volveu a autorizar as escolas pías. Foi canonizado por Clemente XIII.
Hoxe existen escolas pías en Asia, África e América. Pío XII proclamouno patrón das escolas cristiáns, o que se conmemora o 27 de novembro. A súa festa celébrase o 25 de agosto.