Xornadas de Xullo
As Xornadas de Xullo de 1917 foi o nome que recibiron as protestas armadas apoiadas polos anarcocomunistas e os bolxeviques, finalmente fracasadas, que trataron de derrocar o Goberno provisional ruso e traspasar o poder aos soviets (consellos) en xullo dese ano. Estas protestas producíronse ao mesmo tempo que tiña lugar unha crise gobernamental pola dimisión dos ministros kadetes do Goberno, o que deixou a xestión da crise en mans dos dirixentes defensistas do Soviet de Petrogrado, principalmente dos menxeviques.[1]
Xornadas de Xullo | |
---|---|
Manifestantes durante as Xornadas de Xullo en Petrogrado | |
Revolución Rusa de 1917 | |
Manifestacións antigobernamentais en Petrogrado, Imperio Ruso | |
Data | 3 de xulloxul./ 16 de xullo de 1917greg. - 6 de xulloxul./ 19 de xullo de 1917greg. |
As protestas, debidas a unha mestura de descontento polo empeoramento da situación económica, axitación radical e oposición á reanudación das operacións militares entre outros factores, producíronse no medio dunha crise gobernamental desencadeada pola dimisión dos ministros kadetes.[2] As manifestacións foron un síntoma do amplo descontento co desempeño do Goberno de coalición social-liberal e do desexo de que o soviet tomase a iniciativa na aplicación de reformas.[1]
As marchas, multitudinarias, sucedéronse ao longo de tres días nos que os manifestantes, atizados por algúns cadros socialrevolucionarios de esquerda, anarquistas e bolxeviques, esixiron con vehemencia pero inutilmente aos dirixentes do Soviet de Petrogrado que derrocasen o Goberno de coalición social-liberal e tomasen o poder, coa intención de poñer en marcha amplas reformas. O rexeitamento frontal dos socialistas moderados a aceptar esta esixencia e a falta dunha dirección política alternativa fixeron fracasar as protestas, apoiadas no último momento e con bastante reticencia pola dirección bolxevique. A falta de apoio ás manifestacións nas provincias, o das tropas da fronte ao Soviet e o apoio tardío dalgunhas unidades militares da capital a este tras publicarse dubidosas acusacións de connivencia de Lenin cos alemáns permitiron aos dirixentes do Soviet poñer fin ás protestas e recuperar o control da capital.
O esmagamento do intento de golpe de Estado supuxo un debilitamento temporal do partido de Lenin que, con todo, rexurdiu con forza a finais de verán e quedou rehabilitado durante o golpe de Kornílov a comezos de setembro. O Soviet de Petrogrado, cúspide do sistema de consellos do país instaurado durante a Revolución de Febreiro e controlado polos socialistas moderados, negouse a tomar o poder como esixían os manifestantes, contribuíndo decisivamente ao fracaso da tentativa. O resultado das protestas supuxo unha vitoria pírrica para os defensistas, que gozaban aínda dun apoio maioritario para as súas posicións nas provincias; ante a falta de reformas e a imposibilidade de formar unha nova coalición que as puxese en marcha, a súa forza foise tornando en debilidade ao longo do verán e do outono.[3]
Antecedentes
editarCrise gobernamental
editarO acordo dos ministros enviados a Kíiv cos representantes da Rada Central Ucraína –que excedía as instrucións do Goberno–[4] serviu de xustificación e pretexto para que os ministros kadetes abandonasen o Goberno o 2 de xulloxul./ 15 de xullogreg..[5][1][6][7] A relación entre os ministros socialistas e os liberais fora tensa desde o principio e empeorou co tempo, especialmente trala renuncia de Aleksandr Konoválov o 19 de maioxul./ 1 de xuñogreg. e o acoso do tamén kadete Manuilov.[5] Os kadetes estaban descontentos coa incapacidade dos seus colegas socialistas do gabinete para moderar as esixencias dos traballadores e restaurar a disciplina militar no Exército.[6] O desacordo sobre o tratamento de Ucraína e os nacionalismos do antigo imperio –co Soviet disposto a realizar certas concesións aos nacionalistas mentres os kadetes negábanse a iso e esixían pospoñer a cuestión ata a reunión da Asemblea Constituínte–[4] representou entón o motivo final da ruptura entre ambos grupos.[5][1] A dimisión dos ministros kadetes produciu unha nova crise de Goberno, que parecía conducir á formación dun novo consello de ministros exclusivamente socialista, posibilidade desexada polos bolxeviques pero rexeitada polos menxeviques.[8] Estes desexaban formar un novo Goberno liberal-socialista, pero que excluíse ás principais figuras kadetes, o principal partido liberal, cos que cooperaran con gran dificultade no primeiro Goberno de coalición.[4] Para gañar tempo no que resolver a crise, Tsereteli propuxo que fose o Comité Executivo Central (CEC), elixido no primeiro congreso nacional de soviets, o que tratase o asunto; dado que a súa reunión levaría polo menos tres semanas, a súa convocatoria outorgaba aos políticos tempo para resolveren as posibles dificultades de formar un novo gabinete.[8] Os plans de Tsereteli víronse truncados polos acontecementos inesperados que tiveron lugar na capital.[8]
Crise social e económica
editarÁs esperanzas de cambio frustradas, uníronse a oposición á guerra e a preocupación pola agudización da crise económica como razóns principais para que unha parte crecente da poboación, especialmente dos obreiros urbanos e das unidades militares da retagarda, esixise o traspaso do poder gobernamental aos soviets e, con iso, a aplicación de amplas e rápidas reformas que mellorasen as condicións de obreiros, campesiños e soldados e poñer fin á guerra.[9]
Ofensiva militar e descontento entre a gornición
editarAnte a inminencia da nova ofensiva Kerenskii, que se consideraba reforzaría as forzas burguesas do Goberno provisional ruso e que os soldados da gornición temían porque supoñería o seu envío á fronte, as organizacións do Partido Bolxevique sopesaron a posibilidade de levar a cabo manifestacións armadas contra o Goberno, esixindo o traspaso do poder político aos consellos e o inmediato comezo de negociacións de paz.[10] Anarquistas e bolxeviques axitaban as tropas contra o Goberno.[11] Como sucedeu en diversas ocasións en 1917, o comité central bolxevique dividiuse en dous sobre a conveniencia de convocar as marchas, cunha fracción favorable encabezada por Lenin e unha oposta que incluía a Grigori Zinóviev e Lev Kámenev (6 de xuñoxul./ 19 de xuño de 1917greg.).[12]
Doutra banda, numerosos soldados maiores de corenta anos mostraron o seu intenso descontento porque os devolvesen á fronte para participar na nova ofensiva militar despois de que os enviaran anteriormente aos seus fogares para que participasen na sementeira.[13] Esta resistencia a regresar á fronte conduciu nalgunhas localidades a disturbios.[13]
Convocatoria de manifestación armada e anulación
editarA inquietude da gornición ante o seu posible traslado á fronte e a intención de bolxeviques e anarcocomunistas de aproveitaren o descontento para acabaren co Goberno plasmáronse en rumores que o 9 de xuñoxul./ 22 de xuño de 1917greg. chegaron ao Consello da cidade e ao Goberno, que enviou patrullas militares ás rúas.[14] O día anterior, o Primeiro Congreso dos Consellos aprobara por ampla maioría apoiar o Goberno de Georgii Lvov. Ao día seguinte, o Congreso discutiu o chamamento dos bolxeviques, a través dunha proclama escrita por Stalin, a manifestarse, mentres o Consello da cidade enviaba delegados ás fábricas e os cuarteis para contrarrestar proclámaa e evitar a manifestación.[15][2]
Ante a actitude hostil do Consello, a delegación bolxevique no mesmo convenceu a Lenin para volver votar sobre a conveniencia de manter a convocatoria de reunión.[16] A delegación temía ser expulsada do Consello e quedar illada politicamente.[16] Debido á ausencia de delegados da Organización Militar e do comité local, máis favorables á convocatoria, a dúbida de Lenin, e o cambio de voto de Zinóviev, cancelouse o chamamento[2][7] e enviáronse rapidamente delegados para comunicar o cambio de postura. A anulación das marchas no último momento deixou a numerosos traballadores e soldados descontentos.[2]
Postura do Consello
editarMalia haber desconvocado a manifestación, as figuras máis favorables á colaboración co Goberno, como Irakli Tsereteli, Nikolái Avkséntiev ou Aleksandr Kerenskii, defenderon no Consello a necesidade de desarmar os bolxeviques, proposta que se atopou coa oposición de parte do Consello e foi finalmente rexeitada.[17] A moción de Fiódor Dan, máis moderada, de condenar a acción dos bolxeviques e prohibir futuras manifestacións que non contasen co permiso do Consello recibiu o apoio maioritario 12 de xuñoxul./ 25 de xuñogreg.. Na mesma sesión e como mostra de forza do Consello, de conciliación cos bolxeviques e para canalizar o descontento de parte da poboación, o Consello aprobou convocar a súa propia manifestación, pacífica e desarmada, para o 18 de xuñoxul./ 1 de xullo de 1917greg..[18] A manifestación organizouse en favor da paz sen indemnizacións nin anexións, da autodeterminación dos pobos e da unidade do movemento revolucionario. A presidencia defensista desexaba utilizar a manifestación para mostrar o apoio popular á coalición social-liberal gobernante e á ofensiva militar.[2]
Os bolxeviques empregaron os días previos á manifestación nunha ampla campaña, sen igual entre as demais formacións políticas, para introduciren os seus lemas da manifestación anulada na nova convocada polo Consello e obtiveron un grande apoio en fábricas e cuarteis.[19][2] Bolxeviques, anarquistas e socialrevolucionarios de esquerda trataban de converter a convocatoria nunha mostra de repulsa á guerra, ao Goberno e a favor do traspaso do poder aos soviets.[2]
Manifestación do 1 de xullo e ofensiva militar
editarA manifestación resultou un éxito de mobilización, con máis de 400.000 participantes, pero demostrou a forza dos lemas bolxeviques,[11] que inundaron a marcha, máis que a do Consello e a súa política moderada cara ao Goberno.[20][2][7] A manifestación, convocada para reforzar a postura favorable á colaboración cos partidos burgueses no Goberno, converteuse en proba da intensidade do desexo de traspasar o poder aos consellos e derrocar aos ministros liberais.[21]
O mesmo día da manifestación, desencadeouse a última ofensiva do Exército ruso na guerra mundial, a ofensiva Kerenskii, que, tras unhas primeiras vitorias, mostrou a desorganización e a oposición a continuar combatendo da maioría das unidades.[21][7] A vitoria inicial converteuse en poucos días en derrota militar e política, que afundiu o programa revolucionario-defensista e agudizou a crise gobernamental que caracterizou o verán de 1917.[9]
Malia a forza aparente da postura de bolxeviques e anarcocomunistas, o 20 de xuñoxul./ 3 de xullogreg. Lenin mostrouse contrario a intentar tomar o poder prematuramente sen contar antes cunha maioría nos consellos.[22] Sen esta, sostivo Lenin, a toma do poder sería precipitada e efémera.[22] O obxectivo do partido non debía ser nese momento tomar o poder derrocando o Goberno, senón facerse co control dos consellos, nos que recaería pronto o poder polo crecente desprestixio do consello de ministros, que aumentaba desde o comezo da ofensiva Kerenskii.[22]
Aumento da tensión na capital
editarPor outra banda, aumentaba a tensión entre os anarcocomunistas, instalados en Vila Durnovó, no distrito de Víborg da zona norte, e o Goberno.[23] O 5 de xuñoxul./ 18 de xuñogreg., tomaran as oficinas dun diario dereitista, do que foran expulsados e esta acción levara o ministro de Xustiza, Perevérzev, a esixir o abandono da súa sede. Os anarcocomunistas solicitaron o apoio dos traballadores e 28 fábricas foron á folga, rexistrándose manifestacións armadas ao seu favor en varios distritos obreiros. O Consello houbo de mediar para rebaixar a tensión. O asalto gobernamental á residencia ocupada polos anarquistas a noite seguinte á manifestación convocada polo soviet agravou a hostilidade dos traballadores do distrito cara á coalición de Goberno.[24] Isto, xunto coa petición de moderación do ministro de Traballo, o menxevique Skobelev, o 28 de xuñoxul./ 11 de xullogreg. que chegou nun momento de empeoramento[7] da situación económica e de crecentes conflitos industriais, ademais do comezo da ofensiva o mesmo día da manifestación en Petrogrado, acelerou a radicalización dos partidarios do soviet nas dúas semanas que seguiron á gran manifestación na capital e precederon ao estoupido das protestas de xullo.[24]
O 22 de xuñoxul./ 5 de xullogreg., os delegados bolxeviques no CEC advertiran da probabilidade de grandes manifestacións que posiblemente se desencadearían por protestas dos obreiros da fábrica Putílov.[13] Ao día seguinte, delegados de setenta e tres fábricas, reunidos na Putílov, aprobaron a esixencia de subidas de salarios para compensar a inflación e, sostendo que isto non sería suficiente, esixiron ademais tomar o control da produción e que o poder político pasase aos consellos.[13]
Desenvolvemento
editarPlans de insurrección
editarA situación entre os soldados da gornición, con todo, era de extrema tensión, mostrándose opostos completamente ao seu traslado á fronte.[25][11][9][7] Os primeiros días da acometida rusa contra os Imperios Centrais, só a intensa actividade do Consello da capital e dos delegados bolxeviques evitara[7] un motín e unicamente con gran dificultade logrou o Consello transferir algúns homes da cidade á fronte.
Algunhas unidades mostráronse dispostas a manifestarse pola súa conta contra o Goberno. Anarquistas, socialrevolucionarios de esquerda e bolxeviques próximos a obreiros e soldados estaban cada vez máis convencidos de contar coa forza necesaria para derrocar o Goberno.[26] Pola súa banda, a Organización Militar Bolxevique, ao decatarse destes plans, comunicoullos ao comité central do partido o 2 de xulloxul./ 15 de xullo de 1917greg., que prohibiu calquera participación do partido na súa organización.[27] Esta orde foi acatada en teoría pero desobedecida na práctica, alentando os axitadores da organización aos soldados no seu propósito.
O 16 de xullo
editarAo día seguinte, a principal unidade disposta a alzarse, o primeiro rexemento de metralladoras,[8][13] enviou delegados ás demais unidades militares da capital e ás fábricas para solicitar o apoio de soldados e traballadores para a súa marcha armada co obxectivo de derrocar o Goberno e traspasar o poder aos consellos.[28][26][29][6][7] A unidade, próxima a bolxeviques e anarcocomunistas, achábase moi axitada desde o 19 de febreiroxul./ 3 de marzogreg., cando recibiu ordes de que parte dela se trasladase á fronte.[29] Os esforzos dos enviados da Organización Militar bolxevique para convencer a unidade de que desistise no seu propósito resultaron infrutuosos.[30]
A acolleita ás súas propostas foi desigual. Algunhas unidades mostraron o seu apoio,[29] mentres que outras se limitaron a expresar a súa intención de permaneceren neutrais ou se negaron a participar na empresa.[31][32] O rexemento logrou, con todo, o apoio de numerosas fábricas,[8][29] entre elas os 30 000 traballadores da fábrica Putílov –especialmente hostís ao Goberno por unha disputa salarial que levaba máis dun mes sen solución–[29] e tamén de 10 000 mariños da base naval de Kronstadt,[8] que se uniron á protesta a mesma tarde do 3 de xulloxul./ 16 de xullogreg.. Os intentos dalgúns populares dirixentes bolxeviques da base naval non lograran deter os mariños, influídos polos discursos dos enviados do primeiro rexemento de metralladoras e dalgúns anarquistas chegados da capital e finalmente decidíronse a apoiar a súa marcha á cidade.[33]
Os comités executivos do soviet achábanse tratando a crise gobernamental cando recibiron as noticias sobre as revoltas ao redor das 15:00; Stalin declarou que os bolxeviques non tiñan nada que ver coas protestas,[34] afirmación que se recibiu con escepticismo.[35] Finalmente e tras aprobarse unha proclama á poboación para que non se manifestase,[36] levantouse a sesión.[37] Cando esta se retomou pasada a medianoite, a sede do soviet atopábase rodeada xa de miles de manifestantes.[37]
Pola tarde, as organizacións bolxeviques, ante o aumento do movemento, fixeron presións ao comité central para apoialo antes de atoparse cun levantamento armado que non controlase.[38][34] Durante todo o día, a organización militar do partido tratara de deter as protestas; cando parecía que lograra convencer os soldados das unidades máis exaltadas, chegou a noticia ao redor das 18:30 de que varios rexementos –o primeiro de metralladoras, o de Moscova, o de Granadeiros e o 180.º– se dirixían á sede do partido.[34] Os intentos de último momento para devolver os soldados aos cuarteis fracasaron.[34] Ás 19:00, os alzados xa controlaban a estación Finlandia e as pontes do norte da capital e camións armados percorrían Nevski Prospekt. Miles de manifestantes dirixíronse ao centro da cidade.[26]
A postura da dirección do partido bolxevique era aínda incerta[11][26] cando grupos de soldados de varias unidades amotinadas e miles de traballadores acudiron[30] á súa sede na mansión Kshesínskaya (entón propiedade de Mathilde Kschessinska), próxima á fortaleza de San Pedro e San Paulo e forzaron definitivamente o apoio da organización ao alzamento.[39][40] Os bolxeviques decidiron entón dirixir o xentío ao palacio Táuride, sede do soviet de Petrogrado para presentaren as súas esixencias de acabar co Goberno provisional e asumir o poder.[36][30] Incapaz de conter as protestas, a dirección bolxevique decidiu finalmente unirse a elas, como xa o fixo parte da base do partido, que atizara o descontento e favorecido as manifestacións.[40] Á vez que se decidía a tratar de dirixir as protestas como «expresión pacífica e organizada da vontade de traballadores, soldados e campesiños» de conceder o poder gobernamental aos soviets, o comité central reclamou o urxente regreso de Lenin, que se achaba de vacacións en Finlandia,[36][30] á capital.[40]
Ao redor das 23:00, os manifestantes que se dirixían por Nevski Prospekt cara á sede do Consello comezaron un tiroteo[8] contra as forzas de dereita; chegaron ao palacio ao redor da medianoite,[26] onde se lles uniron os 30 000 traballadores da fábrica Putílov[29] dúas horas máis tarde.[41] A esa hora, o palacio estaba rodeado por uns sesenta ou setenta mil manifestantes e desprovisto de protección, xa que uns rexementos da gornición se negaron a enviar tropas se non o facían os demais.[42] Os manifestantes esixían iradamente o traspaso do poder gobernamental aos soviets.[26][36] Os dirixentes do Consello, con todo, negáronse a aceptar esta esixencia.[26] Os bolxeviques, mentres, lograran que a sección obreira do soviet aprobase unha moción favorable á formación dun goberno soviético.[37][36][12]
Os manifestantes levaban pancartas esixindo a dimisión dos «ministros capitalistas» e o traspaso do poder político aos soviets.[29] Desexaban a expulsión dos ministros burgueses, que xa non crían que os socialistas puidesen controlalos como supuxeran cando apoiaran o ingreso destes no consello de ministros e culpábanos da política económica e bélica que rexeitaban.[43] Máis que un cambio na composición do Goberno en si, o desexo dos manifestantes era o de cambiar de xeito inmediato as medidas do Goberno e de lograr así as antigas promesas da revolución recolleitas polo soviet: reconstrución económica, democratización, reforma agraria e paz.[43] Con todo, seguían confiando para logralo nos mesmos dirixentes moderados do soviet que se opoñían[44] á toma do poder e defendían a coalición.[43] A esperanza dos reunidos ante a sede do soviet consistía en tratar de persuadir ou, en caso de logralo, obrigar os dirixentes deste a acabar coa coalición cos ministros burgueses e asumir o poder político.[45] A resistencia das masas a retirar o seu apoio aos dirixentes do soviet e o rexeitamento destes a asumir as esixencias dos manifestantes produciron unha gran tensión e unha frustración cada vez maior entre as primeiras cara aos segundos, aos que non eran capaces de obrigar a que seguisen as súas consignas.[45]
Os intentos dalgúns dirixentes do Consello de dispersar a manifestación fracasaron e a multitude presentou as súas esixencias ao Consello, aplaudindo os oradores bolxeviques que, con todo, non utilizaron a forza para obrigar ao mesmo a aceptar as reclamacións dos manifestantes. Os soldados máis radicais e os anarcocomunistas cederan o control do movemento aos bolxeviques, que non se decidiron a dar un golpe de man contra o resistente Consello. Ao redor do amencer do 4 de xulloxul./ 17 de xullo de 1917greg., entre as 3:00 e as 4:00,[26] cansos e famentos, os manifestantes comezaron a regresar aos seus fogares,[11] coa intención de regresar máis tarde ata lograr os seus obxectivos.
O 17 de xullo
editarA mañá do día seguinte, a cidade continuou paralizada polas protestas: os comercios pecharon tras abrir brevemente, o transporte público urbano cesou e os traballadores uníronse ás protestas ou non acudiron aos seus postos de traballo.[46] Unidades armadas percorrían o centro da cidade desde primeiras horas da mañá. A Organización Militar Bolxevique pasara a noite planeando as protestas, sen descartar un derrocamento do Goberno pola forza. O día de maiores protestas, o comité central bolxevique chamou a unha manifestación pacífica a favor da asunción do poder polos consellos.[44] As protestas, con todo, non resultaron organizadas nin pacíficas.[33] Pola súa banda, os chamamentos dos dirixentes socialistas moderados do Consello para que cesasen as protestas resultaron infrutuosos.[40]
Soldados e traballadores concentráronse na mansión Kshesínskaya para recibir instrucións sobre as marchas para ese día mentres axitadores bolxeviques competían con enviados do Consello para gañarse o apoio das fábricas para a continuación da protesta.[47] Ao redor de 20.000 mariños da base naval de Kronstadt, chegados á capital durante a mañá, escoitaron un discurso cauteloso de Lenin que, aínda que apoiaba o lema das marchas, pedía moderación; o dirixente bolxevique non consideraba en realidade que chegase o momento de tomar o poder, aínda que confiaba que ese momento chegaría «antes do final do outono».[33][48]
A pesar do grande apoio á marcha a favor dun Goberno soviético (preto de medio millón de manifestantes), o apoio á mesma comezaba a decaer:[11] as unidades da gornición que se negaron a apoiala ao comezo seguían opoñéndose a participar e algunhas das que se manifestaron o día anterior dubidaban sobre se seguir apoiándoa. O apoio militar ao Consello era, con todo, nulo, e ao Goberno completamente inexistente.[33] As unidades que non se habían amotinado declaráronse neutrais e non mostraban intención algunha de acudir en auxilio do Goberno, reunido sen defensa algunha no apartamento do primeiro ministro, príncipe Lvov.[33]
Os ministros do Goberno, sen apoio algún nas fábricas ou na gornición, refuxiáronse no Estado Maior do Exército.[49] Os intentos do día anterior da comandancia do distrito militar da capital de usar as unidades non amotinadas contra os manifestantes fracasaran.[50] O Goberno apenas contaba cuns destacamentos de cosacos e algúns feridos para protexer o Palacio de Inverno e o edificio do Estado Maior.[50]
Pasado o mediodía, os manifestantes volveron marchar cara á sede do Consello,[40] reproducíndose unha vez máis os tiroteos no centro da cidade entre manifestantes e francotiradores.[51] Os choques armados sucedéronse ao longo de todo o día, con numerosas baixas,[40] ao redor de catrocentas.[35][50] De novo máis de sesenta mil manifestantes rodearon o palacio. Nun intento de acabar coa protesta, a maioría do Consello enviou ao dirixente socialrevolucionario e ministro de Agricultura[44] Víctor Chernov a convencer aos manifestantes, que lle recibiron con hostilidade, deténdoo.[52][53][40][54] Un traballador, que axitando o puño cara a Chernov espetoulle: «¡Toma o poder, fillo de puta, cando se che entrega!», expresou o malestar dos manifestantes pola oposición dos dirixentes do Consello a facerse co poder.[40][35][44] A rápida intervención de Lev Trotski, que gozaba da confianza dos mariños, logrou a liberación de Chernov.[54]
Ante os enfrontamentos, a ameaza crecente de golpe de Estado, a radicalización dos manifestantes e a falta de apoio da gornición, o Consello aprobou o traslado de tropas da fronte para esmagar a protesta. Con todo, estas non chegarían á cidade polo menos ata a noite.[50] A cidade achábase a mercé dos manifestantes, que puidesen deter tanto ao consello de ministros como aos dirixentes soviéticos con facilidade.[50] Estes seguían rexeitando as esixencias dos manifestantes,[55] aos que consideraban radicalizados pola axitación dos bolxeviques, confundidos e inmaturos politicamente.[35] Rexeitando que o malestar dos que esixían o fin da coalición debésese a un malestar xenuíno e non á acción dos radicais e temendo o illamento do proletariado das demais clases sociais do país como parecían mostrar os enfrontamentos armados na cidade, as protestas non só non forzaron aos dirixentes do soviet a cambiar de política, senón que reforzaron o seu convencemento da necesidade de manter a alianza coas forzas burguesas.[35]
Mentres, durante a tarde, o ministro de Xustiza, Perevérzev, sen acordalo co Consello asediado no palacio, decidiu publicar a investigación que o Goberno estaba levando a cabo sobre a posibilidade de que Lenin estivese traballando para os alemáns.[56][57] A mesma estaba aínda incompleta e os indicios a favor desta tese baseábanse en testemuñas moi dubidosas, pero o ministro decidiu enviar os datos á prensa para tratar de debilitar aos bolxeviques e gañarse o apoio dos rexementos da capital que non se uniron á revolta abertamente. A súa acción forneceu efecto,[40] poñéndose varias unidades en camiño cara ao palacio Táuride.[58][57]
As deliberacións continuaban na sede do Consello, que cara ás 21:00 quedou ocupado pola multitude, sen que isto detivese o debate.[59][54] Pasada a media noite e coa maioría dos delegados opostos ao derrocamento do Goberno de coalición e á toma do poder polo Consello,[54] comezaron a chegar tropas leais ao Consello,[40] para alivio da maioría dos delegados.[60][61][57]
O 18 de xullo
editarTralo alborozo pola chegada das tropas favorables, os comités executivos aprobaron a moción dos defensistas, presentada polo socialrevolucionario Abraham Gotz, que recoñecía a autoridade do Goberno formado polos ministros que quedaran trala retirada dos kadetes e aprazaba o debate sobre a formación dun novo gabinete á reunión plenaria do CEC que debía ter lugar dúas semanas máis tarde.[62][55] A moción, acordada polos dirixentes defensistas antes do estoupido das protestas, permitía a estes gozar de certo tempo para recompoñer a coalición coa burguesía, desbaratada pola dimisión kadete, e tratar de acabar coas desordes causadas polos disturbios dos últimos días.[62]
A indignación crecente de parte da poboación pola información sobre Lenin, a inminente chegada de tropas da fronte, o apoio tardío de parte da gornición e a desmoralización cada vez maior dunha parte notable dos manifestantes reforzaron repentinamente a posición do Consello e do Goberno na madrugada do 18 de xullo.[63][40]
Ante a crecente oposición ás manifestacións, o partido bolxevique, demasiado involucrado nas mesmas para retirarse sen dano e habéndoas tolerado (o propio Lenin, de volta na capital na mañá do 4 de xulloxul./ 17 de xullogreg., non tratara de detelas) e fomentado polos seus cadros menores, había de optar por tratar de tomar o poder malia a oposición do Consello e a posible hostilidade das provincias e das tropas da fronte, ou intentar disolvelas canto antes.[64] Pravda anunciou que a folga e manifestacións previstas para ese día quedaban desconvocadas; a maioría dos mariños, a principal forza dos manifestantes, regresara á súa base a noite anterior.[65]
A violencia, debida fundamentalmente aos manifestantes ata ese momento, comezou a provir agora dos partidarios do Goberno.[65] A primeiras horas da mañá, un oficial á fronte dun destacamento arrasou as oficinas de Pravda.[65][66] Cara a mediodía as tropas leais ao Consello e ao Goberno controlaban a maior parte da cidade, salvo os suburbios obreiros; a capital tornouse perigosa para os sospeitosos de bolxevismo e a intensidade da sensación de contrarrevolución alarmou ata aos socialistas moderados.[67]
Pola tarde, comezaron as conversacións entre as forzas leais e as rebeldes para a rendición destas, que non se logrou.[68] Un acordo preliminar entre representantes do Consello e dos bolxeviques que limitaba as represalias e garantía o desarme dos insurrectos foi descartado pola noite.[69] A maioría dos mariños da frota, mentres, lograron regresar a Kronstadt sen problemas, quedando apenas uns centos para defender a mansión Kshesínskaya e a fortaleza de San Pedro e San Paulo.[65]
O 19 de xullo
editarMalia os rumores sobre o rexeitamento da dirección bolxevique a resistir as tropas leais ao Consello e ao Goberno, o mando do distrito militar decidiu poñer en marcha unha grande operación militar para tomar pola forza os edificios aínda en poder daqueles, que comezou ás 3:00 a.m; a fortaleza e a sede o partido pronto quedaron illados.
Pouco logo das 7:00 a.m., os bolxeviques recibiron un ultimato esixindo a súa rendición e aproveitaron o tempo de reflexión para trasladarse da mansión á fortaleza.[70] As forzas gobernamentais ocuparon a mansión pouco despois, sen atopar resistencia.[65] Cara ao mediodía, as conversacións entre sitiados e asaltantes acabaron coa rendición dos primeiros, postura favorecida polo Consello e apoiada polo comité central bolxevique.[71]
Nas provincias houbo escaso apoio á toma do poder polos consellos e apenas se produciron incidentes nunhas cantas cidades.[72]
Este día expediuse a orde de detención contra Lenin, Zinoviev e Kamenev.[73][74] Tras dubidar entre pasar á clandestinidade e entregarse para ser xulgado e utilizar o xuízo como defensa, Lenin optou pola primeira alternativa[74] xunto con Zinoviev aducindo as accións de Pereverzev na súa contra como proba da imposibilidade de recibir un xuízo imparcial.[73] Pasou a Helsinqui antes de regresar a Vyborg antes da Revolución de Outubro.[73]
Consecuencias
editarA revolta acentuou o rexeitamento dos dirixentes menxeviques a tomar o poder e formar un Goberno exclusivamente socialista, como reclamaran os manifestantes.[32] Na súa opinión, unha toma do poder polo soviet, que só representaba a unha pequena parte da poboación ao seu modo de ver, levaría a un enfrontamento armado entre socialistas e burgueses, á utilización por estes das masas campesiñas rusas, e ao triunfo da contrarrevolución.[75] Para os menxeviques, o atraso social, económico e político ruso impedía o éxito dun Goberno exclusivamente socialista.[75] Os socialistas moderados sostiveron xa que logo a necesidade de forxar unha nova coalición cos representantes da burguesía para manter o sistema democrático e evitar o enfrontamento civil.[75]
As manifestacións, enormes pero desorganizadas e sen dirección ante a reticencia dos bolxeviques, resultaron incapaces de impoñer un Goberno soviético ante a negativa dos dirixentes socialistas moderados a tomar o poder e a ausencia dunha dirección socialista alternativa.[76] Lonxe de ser un intento bolxevique por tomar o poder,[36] as protestas foran un síntoma do descontento popular e do desexo de que se formase un novo Goberno exclusivamente socialista que aplicase un programa de reformas radicais que incluíse a paz, cambios económicos e a solución dos graves problemas do país.[40] Os bolxeviques víronse arrastrados a participar nas protestas por un descontento que non podían controlar.[36] Para unha parte crecente da poboación, a coalición coas forzas burguesas fracasara ao non servir para satisfacer os seus desexos de reformas fundamentais.[77] A participación dos socialistas moderados no Goberno e o fracaso deste conduciu ademais a un crecente desprestixio daqueles.[78] A importancia da axitación bolxevique e a súa posición como principal partido de oposición permitiron tanto ao Goberno como aos socialistas moderados concentrarse en criticar o partido de Lenin como causante das protestas e ignorar o descontento da poboación e o desexo crecente dun Goberno soviético.[79][62][3] A conseguinte falta de reformas nas semanas que seguiron ás protestas fixeron inútiles as represalias contra os bolxeviques e efémera a súa perda de popularidade.[79] A actitude das provincias, maioritariamente favorable polo momento ás teses dos defensistas partidarios da coalición coas forzas burguesas,[78] minguou rapidamente nas semanas seguintes como xa sucedera na capital, tendencia que os socialistas moderados subestimaron.[77]
Pola súa banda, as clases medias e altas reaccionaron ás protestas de xullo endureciendo a súa posición e negándose cada vez máis a realizar novas concesións políticas ou económicas, o que complicou aínda máis os acordos entre socialistas e burgueses.[78] Sentiron unha enganosa sensación de forza que desapareceu semanas despois co fracaso do golpe de Kornilov,[80] o esperado ditador que debía acabar coas consecuencias da revolución, que rexeitaban.[81]
As medidas represivas do novo Goberno encabezado por Aleksandr Kerenskii foron limitadas[73] e ineficaces e non lograron restablecer a orde de forma completa.[82] Os plans para enviar a fronte ás tropas máis involucradas no levantamento leváronse a cabo de forma parcial[83] e non se chegou a desarmar a poboación que recibira armamento para axudar a sufocar a revolta.[84] Ante a ameaza de vez de Lavr Kornilov a comezos de setembro, o propio Soviet de Petrogrado viuse obrigado a aumentar o armamento en mans dos civís. As medidas máis vas foron as que intentaron disolver o partido bolxevique e as súas organizacións dependentes, que apenas sufriron desgastar a pesar do arresto dalgúns dos seus dirixentes. A perda de apoio entre obreiros e campesiños aos bolxeviques foi así mesmo efémera,[79] aínda que intensa.[85]
O partido decidiu o propio 6 de xulloxul./ 19 de xullogreg. non pasar á clandestinidade e continuar coas súas actividades legalmente, aínda que ocultando a Lenin e Grigori Zinóviev, buscados polo Goberno.[86][73] Outros dirixentes considerados polo Goberno culpables da revolta, tachada de traizón, foron arrestados[87] nos días seguintes ao seu esmagamento (entre eles o bolxevique Lev Kamenev ou Lev Trotski e Anatolii Lunacharskii, os dous do Comité Interdistrito).[88][83][74] Preto de duascentas persoas foron acusadas formalmente polo Goberno de haber instigado a rebelión; algunhas foron liberadas durante o golpe de Kornilov e outras durante a Revolución de Outubro e ningunha chegou a ser xulgada.[89] Ao comezo a derrota bolxevique pareceu total, coa fuxida de parte dos dirixentes, o arresto doutros, a hostilidade do resto de correntes socialistas e o estancamento no recrutamento de membros do partido. A comezos de setembro, con todo, cando tivo lugar o errado golpe de Kornilov, o partido de Lenin recuperouse completamente do fracaso do intento de toma do poder de xullo.[90] O 31 de agostoxul./ 13 de setembrogreg., os bolxeviques lograban a maioría no Soviet de Petrogrado e pouco despois Lenin avogaba pola inmediata toma do poder, mentres a Organización Militar Bolxevique, temerosa de repetir o fracaso de xullo, defendía a preparación concienciuda do golpe.
Notas
editar- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 Galili 1989, p. 321.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 2,7 Wade 2000, p. 179.
- ↑ 3,0 3,1 Galili 1989, p. 337.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 Basil 1984, p. 101.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 Basil 1984, p. 100.
- ↑ 6,0 6,1 6,2 Chamberlin 1976, p. 168.
- ↑ 7,0 7,1 7,2 7,3 7,4 7,5 7,6 7,7 Daniels 1997, p. 37.
- ↑ 8,0 8,1 8,2 8,3 8,4 8,5 8,6 Basil 1984, p. 102.
- ↑ 9,0 9,1 9,2 Wade 2000, p. 181.
- ↑ Rabinowitch (1991), p. 57
- ↑ 11,0 11,1 11,2 11,3 11,4 11,5 Basil 1984, p. 103.
- ↑ 12,0 12,1 Daniels 1997, p. 36.
- ↑ 13,0 13,1 13,2 13,3 13,4 Chamberlin 1976, p. 167.
- ↑ Rabinowitch (1991), p. 72
- ↑ Rabinowitch (1991), p. 75
- ↑ 16,0 16,1 Rabinowitch (1991), p. 77
- ↑ Rabinowitch (1991), p. 84
- ↑ Rabinowitch (1991), p. 97
- ↑ Rabinowitch (1991), p. 104
- ↑ Rabinowitch (1991), p. 106
- ↑ 21,0 21,1 Wade 2000, p. 180.
- ↑ 22,0 22,1 22,2 Rabinowitch (1991), p. 122
- ↑ Rabinowitch (1991), p. 65
- ↑ 24,0 24,1 Galili 1989, p. 315.
- ↑ Rabinowitch (1991), p. 135
- ↑ 26,0 26,1 26,2 26,3 26,4 26,5 26,6 26,7 Wade 2000, p. 182.
- ↑ Rabinowitch (1991), p. 137
- ↑ Rabinowitch (1991), p. 147
- ↑ 29,0 29,1 29,2 29,3 29,4 29,5 29,6 Galili 1989, p. 325.
- ↑ 30,0 30,1 30,2 30,3 Daniels 1997, p. 38.
- ↑ Rabinowitch (1991), p. 148
- ↑ 32,0 32,1 Basil 1984, p. 104.
- ↑ 33,0 33,1 33,2 33,3 33,4 Chamberlin 1976, p. 172.
- ↑ 34,0 34,1 34,2 34,3 Chamberlin 1976, p. 169.
- ↑ 35,0 35,1 35,2 35,3 35,4 Galili 1989, p. 328.
- ↑ 36,0 36,1 36,2 36,3 36,4 36,5 36,6 Chamberlin 1976, p. 170.
- ↑ 37,0 37,1 37,2 Galili 1989, p. 329.
- ↑ Rabinowitch (1991), p. 159
- ↑ Rabinowitch (1991), p. 162
- ↑ 40,00 40,01 40,02 40,03 40,04 40,05 40,06 40,07 40,08 40,09 40,10 40,11 Wade 2000, p. 183.
- ↑ Rabinowitch (1991), p. 171
- ↑ Rabinowitch (1991), p. 172
- ↑ 43,0 43,1 43,2 Galili 1989, p. 326.
- ↑ 44,0 44,1 44,2 44,3 Chamberlin 1976, p. 171.
- ↑ 45,0 45,1 Galili 1989, p. 327.
- ↑ Rabinowitch (1991), p. 177
- ↑ Rabinowitch (1991), p. 178
- ↑ Daniels 1997, p. 39.
- ↑ Rabinowitch (1991), p. 179
- ↑ 50,0 50,1 50,2 50,3 50,4 Chamberlin 1976, p. 173.
- ↑ Rabinowitch (1991), p. 185
- ↑ Rabinowitch (1991), p. 189
- ↑ Radkey (1958), p. 281
- ↑ 54,0 54,1 54,2 54,3 Chamberlin 1976, p. 174.
- ↑ 55,0 55,1 Chamberlin 1976, p. 175.
- ↑ Rabinowitch (1991), p. 192
- ↑ 57,0 57,1 57,2 Chamberlin 1976, p. 176.
- ↑ Rabinowitch (1991), p. 199
- ↑ Rabinowitch (1991), p. 193
- ↑ Rabinowitch (1991), p. 198
- ↑ Galili 1989, p. 333.
- ↑ 62,0 62,1 62,2 Galili 1989, p. 334.
- ↑ Rabinowitch (1991), p. 200
- ↑ Rabinowitch (1991), p. 203
- ↑ 65,0 65,1 65,2 65,3 65,4 Chamberlin 1976, p. 177.
- ↑ Daniels 1997, p. 40.
- ↑ Rabinowitch (1991), p. 206
- ↑ Rabinowitch (1991), p. 213
- ↑ Rabinowitch (1991), p. 212
- ↑ Rabinowitch (1991), p. 214
- ↑ Rabinowitch (1991), p. 215
- ↑ Chamberlin 1976, p. 178.
- ↑ 73,0 73,1 73,2 73,3 73,4 Chamberlin 1976, p. 183.
- ↑ 74,0 74,1 74,2 Daniels 1997, p. 41.
- ↑ 75,0 75,1 75,2 Basil 1984, p. 105.
- ↑ Wade 2000, p. 184.
- ↑ 77,0 77,1 Galili 1989, p. 335.
- ↑ 78,0 78,1 78,2 Galili 1989, p. 336.
- ↑ 79,0 79,1 79,2 Wade 2000, p. 185.
- ↑ Chamberlin 1976, p. 189.
- ↑ Chamberlin 1976, p. 190.
- ↑ Rabinowitch (1991), p. 222
- ↑ 83,0 83,1 Chamberlin 1976, p. 185.
- ↑ Rabinowitch (1991), p. 223
- ↑ Rabinowitch (1991), p. 219
- ↑ Rabinowitch (1991), p. 217
- ↑ Rabinowitch (2007), p. 3
- ↑ Rabinowitch (1991), p. 218
- ↑ Rabinowitch (1991), p. 221
- ↑ Rabinowitch (1991), p. 235
Véxase tamén
editarA Galipedia ten un portal sobre: Rusia |
A Galipedia ten un portal sobre: Historia |
Bibliografía
editar- Basil, John D. (1984). The Mensheviks in the Revolution of 1917 (en inglés). Slavica Publishers. pp. 220. ISBN 0893571091.
- Chamberlin, William Henry (1976). The Russian revolution, 1917-1918: from the overthrow of the czar to the assumption of power by the bolsheviks (en inglés). Grosset & Dunlap. pp. 511. ISBN 9780448001883.
- Daniels, Robert Vincent (1997). Red October: the Bolshevik Revolution of 1917 (en inglés). Beacon Press. pp. 269. ISBN 9780807056455.
- Galili, Ziva (1989). The Menshevik Leaders in the Russian Revolution: Social Realities and Political Strategies (en inglés). Princeton University Press. p. 470. ISBN 9780691055671.
- Rabinowitch, Alexander (1991). Prelude to Revolution: The Petrograd Bolsheviks and the July 1917 Uprising (en inglés). Indiana University Press. p. 320. ISBN 9780253206619.
- Rabinowitch, Alexander (2007). The bolsheviks in power. The first year of Soviet rule in Petrograd (en inglés). Indiana University Press. p. 520. ISBN 9780253349439.
- Radkey, Oliver H. (1958). The Agrarian Foes of Bolshevism: Promise and Default of the Russian Socialist Revolutionaries February to October 1917 (en inglés). Columbia University Press. pp. 521. ISBN 9780231021708.
- Wade, Rex A. (2000). The Russian Revolution, 1917 (New Approaches to European History) (en inglés). Cambridge University Press. p. 337. ISBN 9780521425650.