Trazo

concello da comarca de Ordes, na provincia da Coruña

Trazo é un concello da provincia da Coruña, pertencente á comarca de Ordes.

Trazo
Bandeira de Trazo
Escudo de Trazo
Casa do Concello.
Situación
Xentilicio[1]tracense
Xeografía
ProvinciaProvincia da Coruña
ComarcaComarca de Ordes
Poboación3.019 hab. (2023)[2][3]
Área101,4 km²[3]
Densidade29,77 hab./km²
Entidades de poboación11 parroquias[4]
Capital do concelloViaño Pequeno
Política (2023 [5])
AlcaldesaJosefina Suárez López (PPdeG[6][7])
ConcelleirosBNG: 1
PPdeG: 8
PSdeG-PSOE: 1
Outros: Unión por Trazo 1
Eleccións municipais en Trazo
Uso do galego[8] (2011)
Galegofalantes87,22%
Na rede
http://www.concellodetrazo.es/
Facebook: concello.trazo Editar o valor em Wikidata
editar datos en Wikidata ]

Demografía editar

Segundo o IGE a súa poboación no 2014 era de 3.301 habitantes (3.557 no 2006, 3.617 no 2005, 3.652 no 2004, 3.728 en 2003).

Censo total 2014 3.301 habitantes
Menores de 15 anos 270 (8.18 %)
Entre 15 e 64 anos 2.011 (60.92 %)
Maiores de 65 anos 1.020 (30.9 %)
Evolución da poboación de Trazo   Fontes: INE e IGE.
1900 1930 1950 1981 2004 2009 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023
3.640 4.458 5.409 5.005 3.652 3.498 3.472 3.433 3.343 3.301 3263 3190 3186 3148 3113 3013 {{{17}}} {{{18}}} {{{19}}}
(Os criterios de rexistro censual variaron entre 1900 e 2004, e os datos do INE e do IGE poden non coincidir.)

Xeografía editar

O relevo ten aspecto de meseta ondulada sen grandes contrastes e lixeiramente inclinada cara ao sur, por onde descorre o Tambre. As máximas alturas atópanse ao norte, en Pedras Negras (462 metros) e Berdieiras (507 metros). Hai unha serie de vales, regados todos por pequenos ríos, como o Restande e de Lengüelle.

As precipitacións medias anuais son moi abundantes e as temperaturas son suaves, cunha media de 12 °C; non hai importantes oscilacións térmicas, xa que os veráns son temperados e os invernos non moi fríos.

Situación e comunicacións editar

Sitúase a 19 quilómetros ó norte de Santiago de Compostela, aínda que afastado das vías de comunicación máis frecuentadas. A estrada que comunica ambas é a que parte da C-545, de Santiago a Santa Comba, a catro quilómetros da primeira. Esta estrada entra no municipio de Trazo atravesando o río Tambre por Ponte Albar.

Despois de unirse á de Ordes a Portomouro, percorre diagonalmente todo o concello e empalma en Ordes (15 quilómetros) coa N-550 de Santiago á Coruña. A distancia a capital da provincia por esta ruta é de 36 quilómetros. Os municipios cos que limita Trazo son os de Santiago polo sur, Tordoia ó norte, Val do Dubra ó oeste e Oroso ao leste.

Economía editar

Trazo é un concello eminentemente rural, a súa economía baséase principalmente no sector primario. Dentro das actividades económicas cabe destacar a importancia das labores agropecuarias, moi modernizadas, e orientadas a gandaría cun amplo número de explotacións, que sufriron un gran proceso de modernización, para adaptarse ás novas demandas que o gando vacún require, tanto para a súa explotación leiteira como cárnica.

Historia editar

A existencia de castros como o de Lestrobe (Benza) e o de Chaián, no que en 1883 se atoparon 25 muíños de man, máis sete fornos e unha galería romana, con armas e ferramentas nas súas proximidades, fai presumila presenza humana nestas terras como mínimo dende a época castrexa[9].

As terras do actual municipio de Trazo pertenceron á xurisdición de Montaos. Esta xurisdición existía polo menos desde o século XII e figura por primeira vez nunha doazón de Afonso VII á mitra compostelá datado 31 de maio de 1124. Nela establécense os límites desde Ponte Sigüeiro ao monte Xalo, incluíndo practicamente todas as parroquias do concello. Os Bermúdez de Montaos, descendentes ou sucesores dos poderosos condes de Traba, exerceron este señorío, tendo como lugares principais Montaos (Ordes) e Lestrobe, na parroquia de Benza. Neste lugar posuían unha impresionante fortaleza, pero o abandono e o tempo acabaron con ela.

Coa fin do Antigo Réxime e a proclamación da Constitución de 1812 creouse o concello de Montao, que foi suprimido cando Fernando VII derogou o devandito texto constitucional en 1823. Coa recuperación definitiva do municipalismo en 1835, quedou constituído o termo de Trazo[9].

Patrimonio artístico editar

Entre o patrimonio civil do concello destaca o Pazo de Vilacoba. Este pazo naceu como unha torre defensiva no século XV. Foi ademais construída por Don Alfonso Alborxa Escudero, cuxo sepulcro descansa na igrexa de Restande, na súa tumba ora “falleceu no ano de 1400”[10]. Por herdanza de seus pais Antonio de Leis Moscoso e Ponte e a súa muller María Pardo de Andrade, chega á casa o segundo fillo, o cóengo da catedral de Santiago, Juan de Leis e Andrade, quen sería o que remata a casa tal e como hoxe se ve[10].

Destacan os templos de San Pedro de Benza e de San Xoán de Campo, ámbolos dous de estilo románico. É digna de mención a igrexa de Santa María de Chaián tamén construída a finais do século XII ou comezos do XIII e reformada posteriormente no ano 1676[9]. Outros exemplos son a igrexa de Santa Eufemia de Vilouchada de planta de cruz grega e con columnas xónicas na fachada; a de San Cristovo de Xavestre do século XVII; a capela de San Xosé de Oa en Xavestre ou a ermida de Auga Santas na Polveira[9].

No eido da arquitectura popular cómpre mencionar a ponte de Albar en Xavestre, de cantaría con cinco arcos de medio punto, e o conxunto de muíños de mediados dos século XVII que se estenden ó longo do curso do río da Chonia, ó seu paso pola parroquia de Xavestre[9].

Escudo de Trazo editar

O escudo do concello de Trazo consiste nun castelo e un lobo pasante en prata sobre un fondo de sinople timbrados de coroa real pechada.

Galería de imaxes editar

Artigo principal: Galería de imaxes de Trazo.

Parroquias editar

Galicia | Provincia da Coruña | Parroquias de Trazo

Benza (San Pedro) | Berreo (San Mamede) | Campo (San Xoán) | Castelo (Santa María) | Chaián (Santa María) | Monzo (San Martiño) | Morlán (Santa María) | Restande (Santa María) | Trazo (Santa María) | Vilouchada (San Vicenzo) | Xavestre (San Cristovo)

Lugares de Trazo editar

Para unha lista completa de todos os lugares do concello de Trazo vexa lugares de Trazo.

Notas editar

  1. Véxase no Galizionario.
  2. Instituto Nacional de Estadística, ed. (27 de decembro de 2019). "Cifras oficiales de población resultantes de la revisión del Padrón municipal a 1 de enero". Consultado o 2 de xuño de 2020. (en castelán).
  3. 3,0 3,1 Instituto Galego de Estatística. (2023) "Trazo".Información municipal. Sociedade e poboación. Xunta de Galicia.
  4. Nomenclátor de Galicia. Busca directa. Xunta de Galicia
  5. "Resultados eleccións 2023". Consultado o 01 de xullo de 2023. 
  6. El PP sigue en la alcaldía de Trazo con el aval del grupo independiente
  7. Concello de Trazo na FEGAMP
  8. Neira, Carlos. "Evolución do uso do galego por concellos". Arquivado dende o orixinal o 5 de decembro de 2019. Consultado o 14 de outubro de 2014. Fonte: IGE. Datos dispoñibles nas Táboas Dinámicas de Google 
  9. 9,0 9,1 9,2 9,3 9,4 Gran Enciclopedia Galega Silverio Cañada. Tomo XLII. Ed. El Progreso. 2005. pp. 144–145. ISBN 84-87804-23-3. 
  10. 10,0 10,1 "Concello de Trazo. Patrimonio civil". 2018. Arquivado dende o orixinal o 12/08/2020. Consultado o 12/08/2020. 

Véxase tamén editar

Outros artigos editar

Ligazóns externas editar