Mnemósine (mitoloxía)

Na mitoloxía grega, Mnemósine ou Mnemosina (en grego antigo, Μνημοσύνη Mnēmosýnē, de μνήμη mnếmē, 'memoria'), era unha titánide, filla de Xea e Urano. Considérase a personificación da memoria, tamén co nome de Mneme.

Mnemósine
Mnemósine, por Dante Gabriel Rossetti (1876-1881).
Pai	Urano e Zeus
Nai	Xea e Clímene
Fillos	Clío, Calíope, Melpómene, Urânia, Euterpe, Terpsícore, Erato, Polímnia, Talía, Aedea, Melete, Mneme, Thelxinoë e Arche
[ editar datos en Wikidata ]

Mnemósine, nun mosaico da vila romana de Els Munts, en Altafulla, Tarragona (s. II dC). Consérvase no Museo Arqueolóxico de Tarragona

Mitoloxía

Xaceu con Zeus no monte Pieira, próximo ó Monte Olimpo, durante nove noites seguidas, e así procreou as nove Musas, que naceron dun parto múltiple. Non obstante, outros autores considerábannas fillas primordiais de Urano e Xea; para Pausanias houbo dúas xeracións de Musas, as primeiras e máis antigas foron fillas de Urano e Xea, e as segundas de Zeus e Mnemósine.

"A elas [ás Musas], como esquecemento de males e remedio de preocupacións, procreounas, uníndose ó padre crónida, Mnemósine, que reina nos outeiros de Eleuter. Con ela nove noites uniuse o prudente Zeus subindo ó seu leito sagrado, lonxe dos inmortais. Cando xa era o tempo debido e as estacións volveron, ó pasar os meses, e cumpríronse moitos días, esta deu a luz, a pouca distancia da cima do nevado Olimpo, nove rapazas de disposición semellante, que só se ocupan do canto, por ter no seu peito un ánimo libre de preocupacións".

(Hesíodo: Teogonía 53-62)

Mnemósine era tamén o nome dunha fonte que había fronte ó oráculo de Trofonio, na Beocia, xunto á chamada Fonte do Esquecemento (Lete). Outros autores din que Lete e Mnemósine eran dous ríos do Hades. Quen bebía das augas do Lete esquecían as súas vidas pasadas.

Na mitoloxía romana tomou o nome de Moneta, aínda que tamén se utilizaba o nome grego.

Iconografía

Aparece case sempre representada xunto ás súas fillas, xa desde o século V a. C. (nun vaso ático). Pero tamén represéntase ela soa, como nun mosaico sirio do século IV a. C. Tamén na idade moderna a figuran xunto ás Musas (como Thorvaldsen) ou xunto a Zeus, disfrazado de pastor .

Cesare Ripa dálle unha iconografía propia: muller de mediana idade, vestida de negro, como símbolo de permanencia, cun cofre cheo de xoias sobre a cabeza. Coa man dereita tócase a orella e coa esquerda agarima un can negro.

Véxase tamén

Bibliografía

• ELVIRA BARBA: Miguel Ángel: Arte y mito. Manual de iconografía clásica. Sílex, 3ª ed. 2017.
• GRIMAL, Pierre: Diccionario de mitología griega y romana. Ed. Paidós, 1981.
• HESÍODO: Teogonía. Trabajos y días. Escudo. Certamen, Alianza Editorial, 3ª ed., 2013 [a numeración segue a utilizada neste texto]