Illa de Sant'Antioco
A 'isola di Sant'Antioco[1][2] (en sardo isula 'e Sàntu Antiògu, en tabarchino uiza de Sant'Antióccu) está situado no extremo suroeste de Sardeña e unida a ela por unha ponte e un istmo artificial. Nos tempos de Roma, coñecíase como Insula Plumbaria.[3].
| Sant'Antioco | |
|---|---|
| italiano Sant'Antìoco sardo Santu Antiògu, Sant'Antiògu | |
 Vista da aldea de Porto Botte | |
  Sant'Antioco Localización da illa | |
| Situación | |
| País |  Italia |
| Provincia | Sardeña do Sur |
| Mar | Mar Mediterráneo |
| Coordenadas | Coordenadas: 39°02′00″N 8°25′00″L / 39.03333, 8.41667 |
| Xeografía | |
| Xeoloxía | Illa marítima |
| Superficie | 87,9 km² km² |
| Punto máis alto | 10 m |
| Demografía | |
| Poboación | 11.174 (30-11-2017) |
| Densidade | 127´12 hab./km² hab./km² |
| Xentilicio | (IT) antiochensi, (SC) antiochesus |
| Lingua propia | Italiano, Sardo |
Xeografía editar
Territorio editar
Sant'Antioco é a cuarta illa por superficie da República de Italia (108´9 km²), tras Elba, ( Sant'Antioco ten case a metade da superficie de Elba), e antes de Pantelleria (83 km²) en sexto lugar atopamos a illa "irmá" de Sant'Antioco, a illa de San Pietro.
A illa ten gran parte de orixe volcánica, é un vulcanismo antigo e leva inactivo durante polo menos 15-20 millóns de anos. A costa da illa é principalmente rochosa.
Na parte occidental (cara ao mar aberto), a costa caracterízase por muroas verticais ou moi escarpadas cantís, con covas intercaladas e algunhas entradas, con poucas pero grandes praias.
A costa leste, fronte a Sardeña ten unha costa baixa e areosa no istmo que a conecta a Sardeña, asume progresivamente o aspecto dunha lagoa. O golfo meridional, ao sur do istmo, contén grandes praias de area, limitadas por tombolos e dunas.
A illa está xeograficamente dividido en dous municipios, a parte sur é administrado pola cidade de Sant'Antioco, a parte norte da cidade de Calasetta.
O interior da illa é montañoso con altitudes limitadas, sen cursos de auga significativos. Na costa sur, hai algúns illotes deshabitados e difíciles de acceder a illotes rochosos, o maior dos cales é a illa Toro.
A illa está salpicada por áreas abrigadas compostas por pequenos xardíns e viñedos familiares, especialmente na parte máis protexida (oriental). Os froitos máis cultivados son a vide (Vitis vinifera) con diferentes variedades, figos e figos da India.
Algúns endemismos raros están presentes na illa.
Historia editar
Foi habitada na época prehistórica polos pobos nativos da época nuraga. Na parte nordés os fenicios fundaron, preto do século IX aC, un asentamento urbano chamado Sulki. Máis tarde, a illa foi conquistada por Cartago en torno ao século VI aC, e a continuación, sometida polo Imperio Romano despois das Guerras Púnicas co nome de Sulcis, que tamén deu o nome actual á rexión circundante.
Durante o dominio romano, a illa tamén coñeceuse como Insula Plumbaria ou Insula Plumbea. A orixe do nome é discutido, podería ser debido á presenza de antigas minas de chumbo e prata na illa ou, aínda que máis probablemente, Sulcis era o centro onde vendían os metais extraídos na rexión de Sulcis.[4]
Tras o Imperio Romano foi anexada ao Imperio Romano de Oriente e gozou dunha relativa autonomía baixo o Giudicato di Cagliari. Sufriu ataques sarracenos, o dominio Pisano é aragonés ata o Tratado de Utrecht (1713), cando foi anexionada con toda Sardeña ao Reino de Sardeña dos Savoia.
Durante moito tempo foi base permanente dos piratas, especialmente en calas deshabitada, a situación detívose coa supresión do fenómeno en todo o Mediterráneo, ao redor de 1830.
Sant'Antioco é o único caso en Europa dunha pequena illa onde hai poboacións historicamente diferentes en lingua, tradicións e costumes. Na parte norte, que pertence ao municipio de Calasetta, está habitada por unha poboación de orixe, cultura, e de fala Ligur, esta poboación chámase "tabarquina". O termo "Tabarquino" vén da colonia da Liguria, de Pegli e arredores, preto de Xénova, que se estableceu ao redor de 1540 en Tunisia que tiña a concesión do illote de Tabarca e logo mudouse, en parte, en 1738, á illa de San Pietro, onde fundaron Carlisle, e, en parte, en 1770, a Sant'Antioco, onde fundaron Calasetta. No centro de Sant'Antioco falan unha variedade da lingua sarda.[5].
Notas editar
- ↑ "Sant'Antioco, Isola di". Treccani.it. Consultado o 1 de setembro de 2014.
- ↑ De Agostini (ed.). "Sant'Antìoco, ìsola di-". Sapere.it. Consultado o 1 de setembro de 2014.
- ↑ Long, George; Dunglison, Robley (1829). F. Carr & Company, ed. An Introduction to the Study of Grecian and Roman Geography (en inglés). Consultado o 2017-09-10.
- ↑ tip. Monteverde, ed. (1838). Biblioteca sarda (en italiano). Consultado o 2017-09-10.
- ↑ Fiorenzo Toso, Il tabarchino. Strutture, evoluzione storica, aspetti sociolinguistici, in Il bilinguismo tra conservazione e minaccia. Esempi e presupposti per interventi di politica linguistica e di educazione bilingue a cura di A. Carli, FrancoAngeli, Milano, 2004 (pp. 21-232); Id. Dizionario Etimologico Storico Tabarchino. Volume I, a-cüzò, Le Mani, Recco, 2004 (Pubblicato anche dal Centro Internazionale sul Plurilinguismo, Udine, 2004)
Véxase tamén editar
Wikimedia Commons ten máis contidos multimedia na categoría: Illa de Sant'Antioco  |