Xàtiva
Xàtiva é unha cidade da Comunidade Valenciana, capital da comarca da Costera. Historicamente, Xàtiva foi unha das poboacións máis importantes do Reino de Valencia, rivalizando ata con Valencia e Orihuela, as outras dúas cidades máis importantes na época foral. Así, como Orihuela e Segorbe tiñan a súa sede episcopal, Xàtiva era a segunda cidade en votar en cortes.
| |||||
| Localización | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| |||||
| Estado | España | ||||
| Comunidade autónoma | Comunidade Valenciana | ||||
| Provincia | provincia de Valencia | ||||
| Comarcas da Comunidade Valenciana | Costera  | ||||
| Capital de | |||||
| Capital | Xàtiva (en)  | ||||
| Contén a división administrativa | |||||
| Poboación | |||||
| Poboación | 30.072 (2023) (392,79 hab./km²) | ||||
| Lingua oficial | lingua catalá (lingua predominante) lingua castelá | ||||
| Xeografía | |||||
| Superficie | 76,56 km² | ||||
| Altitude | 115 m | ||||
| Comparte fronteira con | L'Alcúdia de Crespins (pt) Manuel (pt) Rafelguaraf (pt) l'Ènova (pt) Carcaixent Càrcer (pt) Beneixida (pt) Sellent (pt) Anna Guadasséquies (pt) Castelló Benigànim (pt) Enguera (pt) Bellús (pt) L'Olleria (pt) Alcàntera de Xúquer (pt) Torrella (pt) Estubeny (pt) Genovés (pt) Cerdà (pt) Barxeta (pt) Canals (pt) Vallés (pt) La Granja de la Costera (pt) Llanera de Ranes (pt) Rotglà i Corberà (pt) Llocnou d'en Fenollet (pt) Novetlè (pt) La Llosa de Ranes Montesa (pt) Simat de la Valldigna (pt) | ||||
| Datos históricos | |||||
| Precedido por | |||||
| Santo padrón | Fiz de Nola e Nosa Señora das Neves | ||||
| Organización política | |||||
| • Alcalde | Roger Cerdà i Boluda (en) | ||||
| Identificador descritivo | |||||
| Código postal | 46800 | ||||
| Fuso horario | |||||
| Código INE | 46145 | ||||
| ARGOS ID (en) | 46145 | ||||
| Páxina web | xativa.es | ||||
.svg)
Actualmente ten 30.334 habitantes, incluíndo as pequenas pedanías integradas de Annauir, Sorió e Torre d'En Lloris. Malia o seu peso demográfico actual ser menor, continua a ser unha da cidade de referentes históricos e culturais.
Os habitantes de Xàtiva chámanse xativans, aínda que popularmente son coñecidos por socarrats, porque as tropas de Filipe V queimaron a cidade durante a Guerra de Sucesión Española. O ensañamento do rei foi tal con esta cidade que lle chegou a muda-lo nome polo de Nueva Colonia de San Felipe e os seus habitantes deportados cara á Mancha. Por este motivo o retrato deste rei esta cara a abaixo no Museu de L'Almodí da cidade.
Xeografía editar
Sitúase entre as cuncas do río Albaida e do seu afluente o río Cànyoles. O seu termo ten perímetro moi desigual, xa que fóra del ten varios enclaves territoriais, dos que destaca pola súa extensión o Realeng.
A cidade está enclavada aos pés do cerro do castelo (Castell). As súas ladeiras chegan a ocupar algunhas casas e esténdense ata a parte máis chá da veiga.
Acceso editar
Dende Valencia accédese a través da A-7 e a N-340. Tamén enlaza coa autovía A-35 ata Almansa e o centro peninsular. Tamén ten estación de ferrocarril da liña C-2 da rede de Proximidades de Valencia.
Barrios e pedanías editar
No termo municipal de Xàtiva atópanse tamén os seguintes núcleos de poboación:
- Annauir
- El Realenc
- Sorió
- Torre d'En Lloris
Clima editar
O clima en Xàtiva é mediterráneo. Porén, pola súa situación relativamente afastada da costa e entre vales, os veráns son máis calorosos que noutras zonas da Comunidade Valenciana. Rexistra frecuentemente as máximas de toda a zona e de toda a península no verán.
Demografía editar
Xàtiva ten 29.459 habitantes (INE 2021) dos que un 9,0% son inmigrantes.[1]
| Evolución demográfica de Xàtiva[2] | ||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1707[3] | 1708[4] | 1787[5] | 1808[6] | 1814[7] | 1829[8] | 1857 | 1887 | 1900 | 1910 | 1920 | 1930 | 1940 | 1950 | 1960 | 1970 | 1981 | 1991 | 2000 | 2006 | 2007 |
| 12.000 | 400 | 12.665 | 12.000 | 10.872 | 12.596 | 15.747 | 14.099 | 12.600 | 12.737 | 14.148 | 15.087 | 18.263 | 18.092 | 19.896 | 21.578 | 23.755 | 24.586 | 25.478 | 28.474 | 30.334 |
Entre o censo de 1887 e o anterior, Xàtiva recibiu un incremento de poboación ao incorporarse o municipio desaparecido de Annauir.
Gastronomía e festas editar
Son pratos moi coñecidos o arroz ao forno e o arnadí. Dende 1250 celébrase por privilexio real de Jaume I a Fira de Xàtiva.
A celebración da Semana Santa tamén se vive con grande intensidade, así como a celebración do Corpus Christi, coa típica procesión de xigantes e cabezudos.
Notas editar
- ↑ Fonte: Explotación estatística do censo segundo o INE. Poboación por sexo, municipios e nacionalidade (principais nacionalidades). Arquivado 12 de xaneiro de 2008 en Wayback Machine.
- ↑ Fonte: Poboación de feito segundo o INE. Alteracións dos municipios nos Censos de Poboación dende 1842.Arquivado 11 de marzo de 2009 en Wayback Machine. Series de poboación dos municipios dende 1996. Arquivado 18 de abril de 2010 en Wayback Machine.
- ↑ Antes do Asedio de Xàtiva, segundo Isaïes Blesa Duet en A destrución de Xàtiva en 1707 e o goberno da cidade no exilio, ed.Ulleye,Xátiva,2007,pag.75
- ↑ idem.
- ↑ Un pouco máis de 12.000 segundo Ramon Martínez en Xátiva, Historia breve,Catro Follas, Valencia, 2004, pax.156
- ↑ MªPilar Hernando Serra e Ramon Aznar i Garcia, Xátiva durante a guerra do Francés, 1808-1814, Matéu Impresores,Xátiva, 2002, pax.25
- ↑ Idem.pax.103
- ↑ Ramon Martínez en Xátiva, Historia breve,Catro Follas, Valencia, 2004, pax.156